الماتىدا كوندومينيۋم وبەكتىسىنىڭ ورتاق مۇلكىن كۇتىپ ۇستاۋعا جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ ەڭ از مولشەرىن بەكىتۋ جونىندەگى ماسەلەلەردى تالقىلاعان «دوڭگەلەك ۇستەل» ءوتتى.
ءىس-شاراعا باسقارۋشى كومپانيالار، پيك، ميب/جس، قوعامدىق ۇيىمدار جانە اۋداندىق تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق بولىمدەرى وكىلدەرى، ءماسليحات دەپۋتاتتارى مەن قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى قاتىستى.
«دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ» ماقساتى – كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋ جانە كۇتىپ ۇستاۋدىڭ مينيمالدى ءتاريفىن قايتا قاراپ، تالقىلاۋ.
العاش ءسوز العان الماتى قالاسى كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جانات جاقىپبەك تاريفتىك ساياساتقا سوڭعى وزگەرىستەر 14 جىلدان استام ۋاقىت بۇرىن ەنگىزىلگەنىنە توقتالىپ، ءبىراق ءقازىر جاعداي ايتارلىقتاي وزگەرگەنىن اتاپ ءوتتى.
– الماتىدا سوڭعى رەت 2010 جىلى اكىمدىك قاۋلىسىمەن 1 م² ءۇشىن 25 تەڭگە مولشەرىندە ءبىر جىل مەرزىمگە ورتاق مۇلىكتى ۇستاۋدىڭ ەڭ تومەنگى ءتاريفى بەكىتىلگەن. بۇل تاريف اۋلانى كۇتىپ ۇستاۋعا جانە كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى كۇردەلى جوندەۋگە جۇمسالعان شىعىنداردى (متق) قامتىدى. الايدا، سودان بەرى جاعداي ايتارلىقتاي وزگەردى: قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ باعاسى، جۇمىسشىلاردىڭ جالاقىسى، سونداي-اق تۇرعىن ءۇي قىزمەتتەرىنىڭ ساپاسىنا قويىلاتىن تالاپتار وزگەردى، – دەيدى باسقارما وكىلى.
ول سونداي-اق، بيىل جۇمىس توبى كوندومينيۋم نىسانىن باسقارۋ جانە ورتاق مۇلىكتى ۇستاۋ ءتاريفىن ەسەپتەگەنىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، شىعىنداردىڭ ەڭ از مولشەرىن ەسەپتەۋ ادىستەمەسىنە سايكەس كوندومينيۋم وبەكتىسىنىڭ ورتاق مۇلكىن باسقارۋ جانە كۇتىپ-ۇستاۋ ءتاريفى ينفلياسيانى ەسكەرە وتىرىپ جىل سايىن قايتا قارالادى.
بۇل رەتتە ەسەپتەۋلەر ورتاشا جىلدىق ينفلياسيا دەڭگەيىن ەسكەرەدى، ول 6% قۇرايدى، بۇل وتكەن 14 جىلدى ەسكەرە وتىرىپ، تاريفتەردى تۇزەتۋ قاجەتتىلىگىن ايتارلىقتاي ارتتىرادى. سونداي-اق، قازىرگى ۋاقىتتا اۋلالاردى كۇتىپ-ۇستاۋ جۇمىستارى جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلىپ، كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەردى كۇردەلى جوندەۋگە جۇمسالاتىن شىعىندار جەكە جيناق شوتىنان قارجىلاندىرىلاتىنىن دا اتاپ وتكەن ءجون.
الماتى قالاسى تۇرعىن ءۇي ينسپەكسياسى ءبولىمىنىڭ باسشىسى داستان ماۋسىمبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، تۇرعىن ءۇيدى كۇتىپ ۇستاۋ بويىنشا ءتاريفتى بەلگىلەۋ ستاتيستيكاعا بايلانىستى شەشىلەدى.
– بۇگىنگى «دوڭگەلەك ۇستەل» باسىنا جينالعانداعى ماقسات – الماتى قالاسى بويىنشا ەڭ تومەنگى مولشەردە تۇرعىن ءۇيدى كۇتىپ-ۇستاۋ شىعىندارىن بەكىتۋ ماسەلەسى بولدى. قازىرگى ۋاقىتتا بۇل ماسەلە بويىنشا قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى، باسقارمانىڭ وكىلدەرى بارلىعى بىرلەسە جۇمىس جاساپ جاتىر. جاقىن ارادا ءبىر كەلىسىمگە كەلىپ، شەشىم شىعاراتىن بولادى. ماسەلەن، ءقازىر استانا قالاسىندا تاريف – 57 تەڭگە، قونايەۆتا – 64 تەڭگە بولىپ بەكىتىلگەن. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، الماتى – ۇلكەن تۇرعىن ءۇي قورى بار الىپ مەگاپوليس. الداعى ۋاقىتتا ستاتيستيكاعا سايكەس الماتى قالاسى بويىنشا ءتاريفتىڭ ورتاق مولشەرىنىڭ قانشا ەكەنىن، ەڭ تومەنگى مولشەرى قانشا بولاتىنىن ەسەپتەپ، قورىتىندى مامىلەگە كەلەدى، – دەيدى د.ماۋسىمبايەۆ.
«دوڭگەلەك ۇستەل» باسىندا ءسوز العان الماتىداعى پيك قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى اركاديي رۋبسوۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇگىندە كوپتەگەن نىسانداردا ۇيلەردى دۇرىس كۇتىپ ۇستاۋ جانە ولاردىڭ ءقاۋىپسىز جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتۋ شىعىندارىن وتەمەيتىن تاريفتەر بار.
– الماتىدا تاريفتەر سوڭعى ون جىلدا كوتەرىلمەگەن. وسى ۋاقىت ىشىندە تۇرعىن ۇيلەردى ۇستاۋ تالاپتارى ايتارلىقتاي وزگەردى، ماتەريالدار مەن قىزمەتتەرگە ارنالعان شىعىندار ءوستى، باسقارۋشى كومپانيالار ءۇشىن جاڭا مىندەتتەر پايدا بولدى. ماسەلەن، تۇرعىنداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جانە تۇرعىن ءۇي قاۋىپسىزدىگى سالاسىنداعى قوسىمشا ستاندارتتاردى ساقتاۋ، ت.س.س. بۇل وزگەرىستەر اعىمداعى تاريف دەڭگەيىندە وتەلمەيتىن ەلەۋلى قوسىمشا شىعىنداردى تالاپ ەتەدى، – دەيدى ول.
«دوڭگەلەك ۇستەل» باسىنا جينالعاندار قازاقستاننىڭ باسقا وڭىرلەرىندەگى كوپقاباتتى ۇيلەردى باسقارۋدىڭ تاريفتەرى جوعارى ەكەنىن تىلگە تيەك ەتتى.
– بۇگىن تاريف ساياساتىنا بايلانىستى وتە قىزۋ پىكىرتالاس ءوتتى. مەن بارلىق مۇددەلى تاراپتاردىڭ بۇل ماسەلەگە بەي-جاي قاراماي، تۇرعىن ۇيلەرگە قاتىستى بۇدان باسقا دا ماسەلەلەر بار ەكەنىن ايتىپ، وي بولىسكەندەرىنە قۋانىشتىمىن. ءقازىر الماتىدا ەڭ تومەنگى تاريف بار. ماماندار ونى 56 تەڭگەگە دەيىن كوتەرۋدى ۇسىنىپ وتىر. دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىن، – دەيدى «تۇران» پيك قاۋىمداستىعىنىڭ جەتەكشىسى بيبىگۇل جۇنىسبايەۆا.
«دوڭگەلەك ۇستەلدە» تاريفكە وزگەرتۋ ەنگىزۋ الماتىعا دا قاجەت ەكەنى ايتىلدى. قالالىق كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جانات جاقىپبەك الداعى ۋاقىتتا ساراپشىلاردىڭ يدەيالارى تاريفتىك ساياساتتى تۇزەتۋ بويىنشا جاڭا ۇسىنىستاردى ازىرلەۋ كەزىندە مۇقيات قاراستىرىلىپ، ەسكەرىلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
ايتا كەتەيىك، كوپپاتەرلى ۇيلەردى كۇتىپ-ۇستاۋ تاريفتەرىن تۇزەتۋ تەك ەكونوميكالىق قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ازاماتتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى. سوندىقتان قارجىلىق قولجەتىمدىلىك پەن قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنا اسەر ەتەتىن بارلىق فاكتورلاردى ەسكەرۋ ماڭىزدى.
جيىن سوڭىندا ۇيىمداستىرۋشىلار جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ ۇسىنىستارىن تالقىلاپ، ازىرلەگەننەن كەيىن قورىتىندى دايىندالىپ، ودان ءارى قاراۋعا جانە شەشىم قابىلداۋعا جىبەرىلەتىنىن ايتتى.
كەرەك كەڭەس
تۇرعىن ءۇيدى كۇتىپ-ۇستاۋ ءتاريفى – بۇل كوندومينيۋم وبەكتىسىنىڭ ورتاق مۇلكىن كۇتىپ-ۇستاۋعا جانە باسقارۋعا قاجەتتى شىعىندار ءۇشىن پاتەر يەلەرىنەن جينالاتىن تولەم مولشەرى. مامانداردىڭ ايتۋلارىنشا، ءتاريفتىڭ مولشەرى زاڭناماعا، ورتاق جينالىس شەشىمدەرىنە جانە ءۇيدىڭ تەحنيكالىق جاعدايىنا بايلانىستى بەكىتىلەدى.