«ۋىلجىپ جەمىس-جيدەگى،
كوكونىس ءپىسىپ ۇيدەگى،
اۋلالار تولىپ الماعا،
اڭىزاق، اپتاپ سيرەدى.
تامىلجىپ تۇرعان الما ب ا ق،
سامال جەل جەلپىپ بيلەدى.
تامىزدىڭ ايى كەلدى دەپ
ءان شىرقايدى جەل-جىبەك...».
اقىن تىلىمەن سۋرەتتەگەندە، وسىنداي بولىپ كەلەتىن كەرەمەت بەينە، تىرشىلىك...
مىنە، تامىلجىعان تامىز ايى تابالدىرىقتان اتتادى. بۇرىنعىلار سۇمبىلە دەپ اتاعان. ايدىڭ تاعى ءبىر اتاۋى – «سارشا تامىز». تامىز ءسوزىن ەۆرەيدىڭ ەجەلگى «تۋممۋز» دەگەن سوزىنەن شىققان دەپ جورامالداپ، قيسىنسىز، ۇشقارى، ورىنسىز پىكىر ايتىپ ءجۇرگەن ەتنوگرافتار دا جوق ەمەس. تامىز – قازاقتىڭ تامىلجۋ، ماۋجىراۋ، تىنىشتىققا شومۋ، ەلجىرەۋ، ىستىققا باۋلۋ، جىلىلىققا شاقىرۋ جانە سول سەزىمدەردى سەزدىرەتىن ءسوزدەردەن شىققان. كەڭىنەن توقتالار بولساق، «سارشا» سارى سوزىنەن شىققان. سىن ەسىم. وسى مەزگىلدە توڭىرەك ءشوبى قۋراپ، سارعايادى، سارى تۇسكە ەنەدى. جەمىس-جيدەك، باقشا ءونىمدەرى تۇگەلگە جۋىق ۋىلجىپ پىسەدى. تارى مەن كۇزدىك بيدايعا جانە كۇرىشكە وراق تۇسەدى. اۋا رايى دا ەرەكشە تامىلجىپ تۇرادى.
شىلدەنىڭ قاتتى ىستىعىن الا كەلگەن «سارشا» امالى دا اياقتالدى. ۇركەر تۋدى. الاي-دۇلەي داۋىل تۇرىپ، جەل سوعىپ، جاڭبىر جاۋدى. ادامعا جايسىز، ءبىراق مالعا جايلى جاڭبىر بۇل. كۇن كۇركىرەدى، نايزاعاي وينادى. اسپاندى شاڭدى داۋىل بۇركەدى، قانشا اعاش سىندى، اۆتوكولىكتى باسىپ قالعان وقيعالار دا ورىن الدى...
شىلدەدە تۋعان جاڭا اي تىپ-تىك بولىپ سالبىراپ تۋدى. كونەكوزدەردىڭ ايتۋى بويىنشا، ايدىڭ بۇلاي تۋۋى وزىنە جايلى، شارۋاعا جايسىز. شىنىندا دا سولاي بولدى. اپتاپ ىستىق الماتىلىقتاردى ابدەن مەزى ەتتى. ەندى بىرتىندەپ جىلىلىق ازايا بەرمەك. ايدىڭ ورتاسىندا اۋا رايى سالقىن تارتىپ، كۇز نىشانى بىلىنە باستايدى. تامىزدا تارازى تۋادى، تاڭ سۋىيدى. قىركۇيەكتە سۇمبىلە تۋادى، سۋ سۋىيدى... بۇل وسىمەن جازدىڭ اپتابى ءبىتتى دەگەندى بىلدىرمەسە كەرەك. اسپان دەنەلەرىنىڭ ءبىلدىرۋى بويىنشا، ىستىق كۇندەر الدا مول. بيىل كۇز قۇرعاق ءارى شۋاقتى بولادى دەگەن بولجام دا جوق ەمەس.
بۇگىن گريگوريانشا، تامىزدىڭ 2ء-سى، اي كۇنتىزبەسى بويىنشا، ەندى ءتورت كۇننەن كەيىن جاڭا اي تۋادى، ەسكىشە، تامىزدىڭ – 16-سى. اپتا ايدىڭ باسى مەن ورتاسىن قامتىپ تۇر. بۇل اۋا رايىنىڭ تۇراقسىزدىعىن اڭعارتسا كەرەك. ار جاعىندا كۇن، سوسىن سۋ سۋىيدى. شىلدەنىڭ شىلىڭگىر اپتابىن شىدەرلەيتىن وسى شىدەر جۇلدىز عانا... ءبىراق مۇنىمەن اپتاپتى ىستىق كۇندەر بىتپەيدى. شۋاقتى كۇندەر ءالى الدا بارشىلىق.
قازاقى پايىمنىڭ بولجامىن سينوپتيكتەر دە جوققا شىعارىپ وتىرعان جوق. ەلىمىزدىڭ 14 وبلىسىندا الدىن الا دابىلدى ەسكەرتۋ جاريالاندى. شىعىس قازاقستان، قوستاناي جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىندا اۋا رايى كەنەتتەن سالقىنداپ، كۇن كۇركىرەپ، نايزاعاي ويناپ، بۇرشاق جاۋۋى مۇمكىن. سونداي-اق، ماڭعىستاۋ مەن قىزىلوردا وڭىرلەرىندە كۇننىڭ قىزۋى ارتا تۇسپەك. ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ايماقتارىندا سالقىن اۋا رايى ىستىققا اۋىساتىن سىڭايلى.