ينتەرنەت-الاياقتىق جيىلەپ بارادى
ازاماتتاردىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى ونلاين ساۋدا مەن تانىمال سايتتار ارقىلى الاياقتىق قۇربانى بولۋ كورسەتكىشى ايتارلىقتاي جوعارى. سونىمەن قاتار قىلمىسكەرلەر ونلاين-قارىز الۋ جولىمەن جانە بانك كارتالارىنان اقشا جىمقىرادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
باس پروكۋراتۋرا دەرەكتەرىنە ايكەس، الاياقتار كوبىنەسە، قۇربانىنا ينۆەستيسيا سالۋ، ءباس تىگۋ، ويىن جانە لوتەرەيانى جارنامالايدى. ۋاقىت وتكەن سايىن الاياقتاردىڭ اقشا جىمقىرۋ ءادىسى كۇردەلەنىپ بارادى.
الايدا كوپ جاعدايدا الاياقتاردىڭ قاساقانا ويىن ىسكە اسىرۋىنا ازاماتتاردىڭ ءوزى دە كىنالى. ويتكەنى ولار الاياقتاردىڭ جاڭا ادىستەرىن بىلمەيدى. ينتەرنەتتەگى جارناماعا سەنىپ، وڭاي ولجاعا كەنەلەمىن دەپ، وپىق جەپ قالادى.
باس پروكۋراتۋرا وسىنداي قىلمىستاردى ازايتۋ ءۇشىن سيفرلىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋدى، قولدانىستاعى نورماتيۆتىك قۇجاتتاردى جەتىلدىرۋدى، ءىت-باعدارلامالار مەن قوسىمشالاردى ازىرلەۋدى كوزدەيتىن ارنايى جول كارتاسىن ازىرلەدى. الاياقتاردىڭ قۇربانى بولعان ادامداردىڭ وقيعالارى جانە ينتەرنەت-الاياقتار تۋرالى فاكتىلەر باق-تا جاريالانىپ تۇرادى. كيبەرقىلمىسقا قارسى كۇرەس ورتالىعىنىڭ دا، ونىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرىندە شتات سانى كوبەيدى.
ونلاين نەسيە الۋ ءتارتىبىن قاتاڭداتۋ ماقساتىندا بيومەتريكا جانە ەسق قولدانۋ مىندەتتى بولدى. قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىمەن بىرگە زاڭسىز ونلاين نەسيەلەر بويىنشا اقپارات الماسۋ تۋرالى مەموراندۋم جاسالدى. بۇل ينتەرنەت الاياقتارىنا قارسى جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ماڭىزدى بولىگى. ءقازىردىڭ وزىندە الدىن الۋ شارالارى وڭ ناتيجەلەرىن بەرۋدە. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ينتەرنەتتەگى الاياقتىق فاكتىلەرىنىڭ سانى 7-دەن 4،5 مىڭعا دەيىن (34%-عا) ازايدى. 808 (644) ءىس سوتقا جولداندى. وڭىرلەردە وسىنداي ىسپەن اينالىسقان قىلمىستىق توپتار ۇستالدى.
مىسالى، شىمكەنتتە وزدەرىن بانك قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرعان 5 ادام قاشىقتان قول جەتكىزۋ باعدارلامالارى ارقىلى ازاماتتارعا نەسيە بەرىپ، نەسيە قاراجاتىن يەمدەنىپ وتىرعان.
"ەسكەرتەمىز، ونلاين ساۋدا جاسايتىن كەزدە كۇماندى ترانزاكسيالاردان باس تارتىڭىز! بانك كارتاسىنىڭ دەرەكتەرىن، شوت نومەرىن جانە قاۋىپسىزدىك كودىن بوتەن ادامعا بەرمەڭىز! بانكتەردىڭ كۇماندى سىلتەمەلەرىن اشپاڭىز! كۇمان تۋعىزعان سىلتەمە بويىنشا كىرىپ، ول جەرگە جەكە مالىمەتتەرىڭىزدى ەنگىزبەڭىز! تانىمايتىن ادامعا اقشا اۋدارماڭىز! ەگەر بانك كارتاڭىزدان اقشانى زاڭسىز الىپ قويسا، دەرەۋ بانككە نەمەسە پوليسياعا حابارلاسىڭىز!" - دەيدى باس پروكۋراتۋرانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.