«ارال تەڭىزىنىڭ قۇرعاپ، شولگە اينالۋى – الاڭداتارلىق ماسەلە. ەكولوگيالىق اپاتقا ۇشىراعان ايماقتى وڭالتۋ كەرەك. بۇعان قوسا، ترانسشەكارالىق وزەندەردىڭ سۋ قورىن ءتيىمدى پايدالانۋ قاجەت. ول ءۇشىن سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن كەڭىنەن قولدانۋ كەرەك»، - دەدى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
2024 جىلدىڭ قازانىنان وسى جىلدىڭ قاڭتارىنا دەيىن سولتۇستىك ارال تەڭىزىنە 1 ميلليارد تەكشە مەتر سۋ جىبەرىلدى. بۇل جوسپارلانعان كولەمنەن 100 ميلليون تەكشەە مەترگە ارتىق. ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن قول جەتكىزگەن كەلىسىمدەرىنىڭ ناتيجەسىندە 2025 جىلعى ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن سولتۇستىك ارالعا جىبەرىلگەن سۋدىڭ جالپى كولەمى 1،6 ملرد تەكشە مەترگە جەتەدى.
بۇگىنگى تاڭدا سولتۇستىك ارال تەڭىزىندەگى سۋدىڭ جالپى كولەمى - 22،1 ملرد تەكشە مەتر. 2022 جىلدىڭ باسىندا 18،9 ملرد تەكشە مەتر بولدى. 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي تەڭىزدەگى سۋ كولەمى 23،4 ملرد تەكشەە مەترگە دەيىن جەتەدى دەپ كۇتىلۋدە.
سولتۇستىك ارال تەڭىزىنىڭ اۋدانى دا ۇلعايۋدا. بۇگىنگى تاڭدا ول 3065 شارشى شاقىرىمعا جەتتى. بۇل 2022 جىلدىڭ باسىنداعى كورسەتكىشتەن 111 شارشى شاقىرىمعا كوپ.
سولتۇستىك ارال تەڭىزىنىڭ اۋدانى مەن كولەمىنىڭ ۇلعايۋى سۋدىڭ مينەرالدانۋىڭ ازايتۋعا جانە بالىقتىڭ 22 ءتۇرىنىڭ پوپۋلياسياسىن قالپىنا كەلتىرۋگە مۇمكىندىك بەردى. جىل سايىنعى بالىق اۋلاۋ كولەمى 8 مىڭ تونناعا جەتتى.
«كوكارال بوگەتىن ساقتاۋ جانە سىرداريا وزەنى ساعالارىن قالپىنا كەلتىرۋ» جوباسى اياقتالۋعا جاقىن. بۇگىنگى تاڭدا «ءتاۋىر» قورعانىس بوگەتىن سالۋ، قاراشالانكولى مەن سىرداريا وزەنى اراسىنداعى ەكى ۋچاسكەدەگى بوگەتتەر مەن «قاراشالان-1» كانالىن جانە ونىڭ باس قۇرىلىسىن رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىسى اياقتالدى. جىل سوڭىنا دەيىن سولتۇستىك ارال تەڭىزىن ۇلكەن ارالدان بولەتىن كوكارال بوگەتىن قايتا جاڭارتۋ جۇمىسىن اياقتاۋ جوسپارلانىپ وتىر. جوبانى ىسكە اسىرۋ سولتۇستىك ارالدىڭ ساقتالۋىنا جانە سۋدىڭ تۇزدىلىعىن تومەندەتۋگە ىقپال ەتەدى.
قىزىلوردا وبلىسىنىڭ كۇرىش القاپتارىن لازەرلىك جوسپارلاۋشىمەن تەگىستەۋ جانە سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن پايدالانۋ شامامەن 200 ملن تەكشە مەتر سۋ ۇنەمدەپ، ونى سولتۇستىك ارالعا جىبەرۋگە مۇمكىندىك بەردى. 55 مىڭ گەكتار كۇرىش القابى لازەرلىك جوسپارلاۋشىنىڭ كومەگىمەن تەگىستەلدى، بۇل ورتاشا ونىمدىلىكتى گەكتارىنان 40-55 سەنتنەردەن 70-80 سەنتنەرگە دەيىن ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزدى.
سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋدى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن شارۋالاردىڭ ينفراقۇرىلىم جۇرگىزۋ، سۋ ۇنەمدەۋ جۇيەلەرىن ساتىپ الۋ جانە ورناتۋ شىعىندارىن سۋبسيديالاۋ مولشەرى 50%-دان 80%-عا دەيىن ۇلعايتىلدى. سۋ ۇنەمدەۋ جۇيەلەرىن پايدالاناتىن ديحاندار ءۇشىن سۋ ارمالىسۋعا سۋبسيديا مولشەرى تاريفكە بايلانىستى 85%-عا دەيىن ۇلعايتىلدى.