ايدىڭ 25-ىنەن باستالىپ، 40 كۇنگە سوزىلادى. بولجام بويىنشا، اي جاڭبىرلى، سالقىن بولاتىن سىڭايلى
سونىمەن، «قويان» جىلى ءجۇرىپ جاتىر. جىلناماعا نازار سالاتىن بولساق، 1723 جىلعى «اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاما» وسى قويان («كوكشە قويان») جىلىنا تۋرا كەلەدى. 1867 جىلعى قويان جىلىن قازاقتار «جالپاق قويان جۇتى»، 1879 جىلعىنى «ۇلكەن قويان جۇتى»، 1891 جىلعىنى «كىشى قويان جۇتى»، 1915 جىلعىنى «تاقىر قويان جۇتى» دەپ اتاعان. تىم ارىعا بارماي-اق، 2011 جىل 28 ماۋسىمدا سەكۋندىنا 13 مەتر جىلدامدىقپەن سوققان داۋىلدىڭ سالدارىنان الماتىدا 117 اعاش قۇلاپ، تاۋ ىشىندە 500 مىڭ اعاش وپات بولدى. ارينە، ونىڭ بەتىن ارى قىلسىن. دەگەنمەن، «ساقتىقتا قورلىق جوق» دەگەن عوي بابالار.
بيىل «كوكشە قويان» جىلى. «كوكشە قويان» جىلى كوكتەم قۇرعاق، جاۋىن از، ءشوپ قۇنارسىز، قىس اپاتتى، وتە سۋىق بولىپ كەلگەن. قازاقتىڭ جىل ساناۋى بويىنشا (ناۋرىزدان باستاپ)، جازدىڭ العاشقى ايى دا بىتۋگە تاقاۋ. ءقازىر ماۋسىم ايىنىڭ سوڭعى اپتاسى ءجۇرىپ جاتىر. بۇگىن ايدىڭ – 22ء-سى. اي جۇيەسى بويىنشا، ايدىڭ – 4ء-شى جاڭاسى. قازاقشا ەسەپتەسەك، ءالى ماۋسىمنىڭ – 9-ى. العاشقى اپتا ەندى ءبىتىپ جاتىر.
كەلە جاتقان شىلدە ايى دا پايىمنىڭ بولجامىنشا، سەلدى، جەلدى بولايىن دەپ تۇر. كەشە كورگەن جاڭا ايدىڭ باسىن عانا كوتەرىپ جاتقان ءۇشىنشى جاڭاسى بۇل جورامالىمىزدى جوققا شىعارماسا كەرەك.
ەرتەرەكتە قازەكەڭ شىلدە ايىن زودياك بەلگىسى بويىنشا، جىلدىڭ بەسىنشى ايىنىڭ اتاۋىمەن – اسەت (اساد) دەپ اتاعان (اراب ءسوزى) ەكەن. قازاقشا ارىستان دەگەندى بىلدىرەدى. 40 كۇندىك «شىلدە» امالى ەندى ەكى كۇننەن كەيىن باستالادى. جازدىڭ ەكىنشى ايىندا دا جاۋىن-شاشىن از بولمايتىن ءتۇرى بار. اسپان الەمى تۇيدەك- تۇيدەك بۇلىڭعىر بۇلتتان ارىلماي-اق قويدى...
وسى 40 كۇندىك اپتاپتى بۇرىنعىلار «ۇلى شىلدە» دەپ اتاعان. شىلدەنىڭ اڭىزاق، اپتاپ كۇنىن – «شىلىڭگىر» دەگەن. شىلدە ايىندا امال كوپ: تارازى (نارىق) جۇلدىزى تۋادى، تاڭ سۋىيدى، «سۋىر» امالى كەلەدى. «ۇركەردىڭ تولعاعى» باستالادى. قىرىق كۇن شىلدە حالىق اۋزىندا «سۋىر» دەپ تە اتالادى. سۇمىراي دەگەن ءسوز سۋىر ايى دەگەن ماعىنادا. سودان حالقىمىز «سۇمىراي كەلسە سۋ قۇريدى» دەيدى. ول امالدار جونىندە ءوز كەزەگىندە جازاتىن بولامىز.
اسپان دەنەلەرىنىڭ بىلدىرۋىنشە، وسى اپتادا جاڭبىر جيىلەپ، كۇن ەپتەپ سالقىندايتىن سىڭايلى. قالاي بولعاندا دا، 40 كۇن شىلدە ەسىك قاعىپ تۇر. الداعى اپتادا، اسىرە س ە اپت انىڭ ەكىنشى بولىگىندە ىستىقتىڭ تومەندەۋىمەن بىرگە نوسەرلى جاۋىن، وكپەك جەل، سالقىن سامال بولۋى ابدەن مۇمكىن. نايزاعاي ويناپ، كۇن كۇركىرەۋى دە عاجاپ ەمەس.