قازاقستاندىق عالىمدار تاعى ءبىر جەتىستىككە جەتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz «حابار 24»-كە سىلتەمە جاساپ.
دالىرەك ايتقاندا، يادروفيزيكتەر حالىقارالىق توپ قۇرامىنا ەنىپ، تەرەڭ سۋعا نەيترينو تەلەسكوپىن جىبەرىپ، تاجىريبەنىڭ ءساتتى وتۋىنە اتسالىستى. ماسكەۋ تۇبىندەگى دۋبنا قالاسىندا ورنالاسقان بىرىككەن يادرولىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى – 70 جىلدىق تاريحى بار عىلىمي ورتالىق. بۇگىندە مۇندا 16 ەلدىڭ عالىمدارى حالىقارالىق زەرتتەۋلەر وتكىزەدى. ولاردىڭ ىشىندە 100 شاقتى قازاقستاندىق عالىمدار بار. ينستيتۋتتىڭ فلاگماندىق جوبالارىنىڭ ءبىرى – بايكالدىڭ تەرەڭ سۋىنداعى نەيترينو تەلەسكوپ.
ارىنبەك ەرسۇلتان، نەيتروندىق فيزيكا زەرتحاناسىنىڭ قىزمەتكەرى: - كومپيۋتەرلىك مودەلدەۋ ادىستەرىن دە پايدالانامىز. ءبىزدىڭ جۇيەلەرمىزدەگى ەسەپتەۋلەردى بىرنەشە ايدان بىرنەشە كۇنگە دەيىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جانە بۇل كومپيۋتەردى قۇرۋدا قازاقستاندىق عالىمداردىڭ دە ۇلەسى بار. كەلەشەكتە وسىنداي سۋپەركومپيۋتەردى قازاقسراندا دا قۇرۋعا ۇلكەن جوسپارلار بار.
ايدوس اجىبەكوۆ، يادرولىق رەاكسيا زەرتحاناسىنىڭ كىزمەتكەرى: - وسى عىلىمي ينستيتۋتتا العان تاجىريبەمىزدى قازاقستاننىڭ عىلىمي دامۋىنا جۇمساعىمىز كەلەدى. سوندىقتان پروگرەسستى انىقتايتىن مەملەكەتتەردىڭ قاتارىنا كىرگىمىز كەلەدى. وعان مۇمكىندىك بەرەتىن زاتتاردىڭ ءبىرى ول mega science جوبالار.
ينستيتۋتتىڭ بارلىق 7 زەرتحاناسىندا قازاقستاندىق فيزيكتەر جوبالارىن ىسكە اسىرىپ جاتىر. ولار تەوريالىق جانە ەكسپەريمەنتتىك يادرولىق فيزيكا سالاسىنداعى زەرتتەۋلەرمەن اينالىسادى. ماماندار جاس بولسا دا، الەمدىك عىلىمعا قوسقان ۇلەستەرى زور.
مەرەي تەزەكبايەۆا، تاجىريبەلى فيزيكا زەرتحاناسىنىڭ قىزمەتكەرى: - سوڭعى بىرنەشە جىلدا ءبىزدىڭ زەرتحانادا اسا اۋىر ەلەمەنتتەردىڭ 6 جاڭا ەلەمەنتى، سونداي-اق ترانساكتينويدتى ەلەمەنتتەردىڭ 50 جاڭا يزوتوپتارى تابىلدى. ءبىزدىڭ عىلىمي توپ الەمدە ءبىرىنشى بولىپ جاڭا نەيتروندىق يزوتوپتى، تاپشى نوبەل 249 يزوتوپىن سينتەزدەدى.
قازاقستاندىق عالىمدار بىرىككەن يادرولىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىمەن ونداعان جىلدار بويى ورتاق جوبالار جۇرگىزەدى.تاراپتار ءىرى عىلىمي-زەرتتەۋ ينفراقۇرىلىمىن دامىتىپ، بايلانىس كوكجيەگىن كەڭەيتۋگە نيەتتى.