الەمدە شەگىرتكەگە كۇشى جەتپەي، امالى تاۋسىلعان ەلدەر ونى جەۋگە كوشتى.
ءتىپتى جۇڭگو مەن مەكسيكادا بۇل جاندىك زيانكەس ەمەس، ناعىز دەليكاتەستىڭ ءوزى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
الەمدىك زەرتتەۋشىلەردىڭ دەرەگىنە سۇيەنسەك، 100 گرامم كەپتىرىلگەن شەگىرتكەدە، اقۋىزدىڭ 50%ء-ى بار. تاعامدىق قۇندىلىعى بويىنشا قۇرامى امينقىشقىلدارعا باي. سونداي-اق شەگىرتكەنىڭ قۇرامىندا حولەستەرين جوق. وسى رەتتە اتەروسكلەروز جانە گيپەرتونيامەن اۋىراتىن ادامدارعا شەگىرتكە جەۋگە كەڭەس بەرەدى كەي ساراپشىلار.
جالپى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ دەرەگىنە سۇيەنسەك، جەر بەتىندە 2 ميلليارد ادام جاندىكتەردىڭ 1900 ءتۇرىن كۇندەلىكتى اس رەتىندە تۇتىنادى. شەگىرتكەنىڭ كەسىرىنەن 2004 جىلى اۆستراليانىڭ شارۋا قوجالىقتارى ميللياردتاعان دوللار شىعىنعا باتتى. ونى جويۋ ءۇشىن حالىق ونى جەۋگە كوشكەن. ءسويتىپ، ەل ىشىندە «جەڭە الماساڭ، جەي سال» دەگەن تۇسىنىك قالىپتاسقان. سونداي-اق اۆستراليادا شەگىرتكەنى «اسپان اسشايانى» دەپ اتايدى. بۇل اتاۋ جاندىكتىڭ ۇشا الاتىنى ءۇشىن قويىلعان. اۆستراليا اسپازدارى شەگىرتكەدەن 20 ءتۇرلى تاعام جاسايدى. ونىڭ ىشىندە ەڭ ايگىلىسى – شەگىرتكە تۇشپاراسى. سونداي-اق جەرگىلىكتى تۇرعىندار اراسىندا شەگىرتكە پوپكورنى دا سۇرانىسقا يە.
يزرايلدە شەگىرتكە جەۋگە رۇقسات ەتىلگەن. يزرايلدە شەگىرتكە – جەۋگە رۇقسات ەتىلگەن جالعىز جاندىك. ويتكەنى جىل سايىن تاياۋ شىعىس ەلدەرىندە ماۋسىمدىق شەگىرتكەلەر قاپتاپ، ەگىندى وتاپ كەتەدى. ال، بۇل زيانكەستەرمەن كۇرەسۋ ءۇشىن بيلىكتىڭ قابىلداعان شاراسى. كەي ەلدەر شەگىرتكەنى سۋعا قايناتىپ جەسە، يزرايلدە جاقسىلاپ قۋىرىپ جەيدى. سونداي-اق شەگىرتكەنىڭ كەز كەلگەن ءتۇرىن ەمەس، قىزىل، سارى، الا سۇر، اق سياقتى ءشول شەگىرتكەلەرىنىڭ ءتورت ءتۇرىن جەۋگە بولادى. ال، كۋۆەيتتە كەپتىرىپ، نايروبيدە سالات قىپ جەيدى.
قازىردە الەمنىڭ 90-نان استام ەلىندە جاندىكتەردىڭ 1400-دەن استام ءتۇرى تاعام رەتىندە قولدانىلاتىنى انىقتالدى. سونداي-اق بىلتىر ەۋرووداق شەگىرتكەلەردەن جاسالعان ۇن ونىمدەرىن پايلانۋعا رۇقسات ەتەتىن زاڭ قابىلدادى. ول زاڭعا سايكەس، شەگىرتكەدەن جاسالعان ۇندى تاعام تۇرلەرىنە قوسۋعا بولادى. قۇرامىندا شەگىرتكە ۇنى بار ونىمدەر مىندەتتى تۇردە قاپتاماسىندا كورسەتىلەدى، سونداي-اق، اللەرگياسى بار ادامدارعا ەسكەرتۋ جازىلادى. شەگىرتكەنىڭ زيانى جانە پايداسى شەگىرتكەدەن الىناتىن ازىق تۇرلەرى كوپ.
ءقازىردىڭ وزىندە شەگىرتكەدەن جاسالعان پەچەنە، پاستا، بيزە، ميۋسلي، اقۋىز شاريكتەرى، ت.ب. ساۋداعا شىعارىلعان. وندا اقۋىزدان بولەك، تەمىر، فوسفور، ماگنيي، كالسيي، پوليساحاريد بار. سونداي-اق A، B2 جانە س دارۋمەندەرىنە باي. ءتىپتى، مامانداردىڭ ايتۋىنشا، شەگىرتكە بويىنداعى كالسيي ءسۇت قۇرامىنداعى كالسيدەن كوپ. قازىردە عالىمدار قىعۋشىلىق ءبىلدىرىپ، شەگىرتكەنىڭ پايدالى تۇسىن زەرتتەپ الەك. الايدا، جالپى جاندىك اتاۋلىنى اشتىق جايلاعان ەلدەردە امالسىزدان جەگەنىن دە ايتا كەتكەن ءجون.