الماتىدا جازاتايىم وندىرىستىك جاراقاتتان ساقتانۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى
الماتى قالالىق ەڭبەك ينسپەكسياسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 23 تامىز كۇنى ەڭبەكتى قورعاۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ، كاسىپوداقتار مەن ساقتاندىرۋ كومپانيالارى وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن سەمينار-جينالىس ءوتتى. Cونداي-اق، سەمينارعا 20-دان استام جەكە كاسىپكەرلىك سۋبەكتىسى مەن مەملەكەتتىك سەكتور سۋبەكتىلەرى دە قاتىستى. بۇل جيىنعا نەگىزىنەن جۇمىسشىلارى جۇمىس ورنىندا وقىس وقيعاعا ۇشىراپ، وندىرىستىك جاراقات العان كومپانيالاردىڭ وكىلدەرى شاقىرىلعان.
سەمينار بارىسىندا قازىرگى كەزدە جۇمىسشىلاردىڭ قانشالىقتى وندىرىستىك جاراقات الاتىنى، جازاتايىم جاعدايلاردىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى جانە ونىڭ الدىن الۋ جونىندەگى شارالار، ءقاۋىپسىز ەڭبەكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءىس-قيمىل جوسپارى، ەڭبەك قاۋىپسىزدىگىن جانە ەڭبەكتى قورعاۋدى وقىتۋ قاعيدالارى، ەڭبەك زاڭناماسىن بۇزعانى ءۇشىن اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جاۋاپتىلىق، مۇگەدەكتىكتى بەلگىلەۋ جانە ساقتاندىرۋ ءتولەمدەرىن جۇزەگە اسىرۋ كەزىندە تولەنەتىن وتەماقى ءتارتىبى سەكىلدى وزەكتى ماسەلەلەر قارالدى. مۇنداي سەمينارلاردىڭ نەگىزگى ماقساتى – ەڭبەك زاڭناماسىن بۇزۋدىڭ الدىن الۋ، قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەك قۇقىعىنىڭ ساقتالۋىن، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەرىندە كوزدەلگەن ەڭبەكتى قورعاۋ جانە قاۋىپسىزدىك جونىندەگى تالاپتاردىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ.
جيىن بارىسىندا ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ ەڭبەكتى قورعاۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ «وڭتۇستىك» فيليالى ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ۆلادلەنا شيەۆسوۆا جۇمىسشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى جوسپارىمەن ءبولىستى.
كەزدەسۋدە قاۋىپسىزدىك پەن ەڭبەكتى قورعاۋدى وقىتۋ ەرەجەلەرى ايتىلدى. ءىرى كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى ءۇشىن جالپى كاسىپتىك قۇزىرەتتەردى دامىتۋ بويىنشا وقىتۋ ۇزاقتىعى 72 ساعاتتى، ارنايى كاسىپتىك قۇزىرەتتەردى دامىتۋ بويىنشا وقىتۋ ۇزاقتىعى 40 ساعاتتى قۇرايدى. ورتا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى ءۇشىن – تيىسىنشە 40 جانە 24 ساعات، ال شاعىن كاسىپكەرلىك جانە ميكروكاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى ءۇشىن – 24 جانە 16 ساعات. وقىتۋدى مەملەكەتتىك قاداعالاۋ جانە باقىلاۋ ورگاندارىنىڭ ماماندارى، بەيىندى وقۋ ورىندارىنىڭ وقىتۋشىلارى جانە باسقا دا ساراپشىلار جۇرگىزەدى. وقىتۋ كۋرستارىن وقۋ ورتالىقتارى الەۋمەتتىك ارىپتەستىك پەن الەۋمەتتىك جانە ەڭبەك قاتىناستارىن رەتتەۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق ءۇشجاقتى كوميسسيا ۇسىناتىن باعدارلاما نەگىزىندە ازىرلەيدى.
زاڭناما تۋرالى ايتا كەلە، ساراپشىلار اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتىڭ بار ەكەنىن ەسكە سالدى. ەڭبەك كودەكسىن ەسكەرمەگەنى ءۇشىن جانە ەڭبەك شارتىن جاساسپاي جۇمىسقا جىبەرۋ، جالاقىنى ۋاقىتىندا تولەمەۋ، قاتارىنان ەكى جىل بويى ەڭبەك دەمالىسىن بەرمەۋ، جۇمىس ۋاقىتىن زاڭسىز اسىرۋ، ەڭبەك سالاسىنداعى كەمسىتۋشىلىككە جول بەرۋ، زەينەتاقى تولەمدەرىن بۇزۋ، مىندەتتى الەۋمەتتىك جانە مەديسينالىق ساقتاندىرۋدى ءتولەمەۋ سەكىلدى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن كاسىپكەرلەردىڭ كاتەگورياسىنا بايلانىستى شامامەن 20-120 اەك ارالىعىندا ايىپپۇل سالىنادى.
وندىرىستىك جاراقاتتى الدىن الۋعا جاسالعان قادامدار
وندىرىستىك جاراقاتتانۋ ماسەلەلەرىن الەۋمەتتىك ارىپتەستىك پەن الەۋمەتتىك جانە ەڭبەك قاتىناستارىن رەتتەۋ جونىندەگى قالالىق ءۇشجاقتى كوميسسيا قارايدى. جىل باسىنان بەرى قالالىق ءۇشجاقتى كوميسسيانىڭ 7 وتىرىسى وتكىزىلىپ، وندا ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى جانە ەڭبەكتى قورعاۋ ماسەلەلەرى قارالدى. الەۋمەتتىك ارىپتەستەر الماتى قالاسىندا 2021–2023 جىلدارعا ارنالعان قاۋىپسىزدىك پەن ەڭبەكتى قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا «ءقاۋىپسىز ەڭبەك» باعدارلاماسىن بەكىتتى. 2021 جىلى «الماتى قالاسىنىڭ كاسىپوداق ورتالىعى» اۋماقتىق كاسىپوداقتار ءبىرلەستىگىمەن ءوزارا ءىس-قيمىل جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم جاسالدى.
2019 جىلعى 17 ماۋسىمدا جەنيەۆادا ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى حالىقارالىق الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ قاۋىمداستىعىمەن «Vision Zero» تۇجىرىمداماسىن ىلگەرىلەتۋ تۋرالى مەموراندۋم جاساسقان ەدى. «Vision Zero» – بۇل ءۇش باعىتتى ءوندىرىستىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىندەگى قاۋىپسىزدىك، ەڭبەك گيگيەناسى جانە قىزمەتكەرلەردىڭ ءال-اۋقاتىن بىرىكتىرەتىن پروفيلاكتيكانى ۇيىمداستىرۋعا باعىتتالعان ساپالى جاڭا كوزقاراس. وسىلايشا كاسىپورىنداردا ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى جانە ەڭبەكتى قورعاۋ ءجونىندەگى 1778 وندىرىستىك كەڭەس قۇرىلدى، ونىڭ قۇرامىنا جۇمىس بەرۋشىلەر مەن جۇمىسكەرلەردىڭ وكىلدەرى كىرەدى.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 2025 جىلعا دەيىنگى ءقاۋىپسىز ەڭبەكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءىس-قيمىل جوسپارىن» ورىنداۋ ءۇشىن كاسىپورىنداردا تاپسىرىس بەرۋشىدەن مەردىگەرگە دەيىن شارتتىق قاتىناستار شەڭبەرىندە جۇمىس ىستەۋىن باقىلاۋ ماڭىزدى بولىپ وتىر. ازىرگە الماتىدا جۇمىسشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن تولىق قامتاماسىز ەتەتىن كاسىپورىندار ازداۋ. سوندىقتان ەڭبەك ادامدارىنىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەسىنە ءالى دە باقىلاۋدى كۇشەيتۋ قاجەت.
تاقىرىپقا وراي
ەركىنبەك امىرعالييەۆ،
الماتى قالاسى ەڭبەك ينسپەكسياسى باسقارماسىنىڭ باسشىسى:
جۇمىس بەرۋشى مەن جۇمىسشى ءۇشىن دە وڭاي ەمەس
كەز كەلگەن ءوندىرىس ورنىندا، زاۋىت، فابريكالاردا، قۇرىلىس نىساندارىندا، اۋەجاي مەن تەمىرجولدا دا قاراپايىم جۇمىسشىلار جازاتايىم جاعدايعا تاپ بولىپ، جاراقات الىپ قالۋى ابدەن مۇمكىن. ءتىپتى، كەڭسەدە وتىرىپ جۇمىس ىستەيتىن ادامدار دا دالىزدەگى باسپالداقتان تايىپ قۇلاپ، اياق-قولىن جاراقاتتاپ الۋى ىقتيمال. قىسقاسى، بۇل كەز كەلگەن ادامنىڭ باسىندا بولاتىن جاعداي. جۇمىس بارىسىندا ادامنىڭ جاراقاتتانىپ قالۋى جۇمىس بەرۋشى ءۇشىن دە، جۇمىسشى ءۇشىن دە وڭاي ەمەس. مۇنداي جاعدايدا ەكى تاراپ تا زاڭ اياسىندا ارەكەت ەتكەنى ءجون. سوندىقتان كاسىپورىن باسشىلارىنا جۇمىسشىلار مەن جۇمىس بەرۋشىنىڭ قۇقىقتارى، مىندەتتەرى جايلى مالىمەتتەر بەرىپ وتىرمىز. ولاردىڭ وندىرىستىك جاراقاتتى الدىن الۋعا جانە وندىرىستىك جاراقات العان جاعدايدا قالاي دۇرىس ارەكەت ەتۋگە قاتىستى سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋگە تىرىسامىز.
كەرەك دەرەك.
* الماتى قالاسى ەڭبەك ينسپەكسياسى كەلتىرگەن دەرەكتەرگە سايكەس، 2022 جىلدىڭ 7 ايىندا الماتىدا وندىرىستە 49 جازاتايىم جاعداي تىركەلگەن (2021 جىلعى كورسەتكىش – 46). وندىرىستىك جاراقات العان جۇمىسشىلاردىڭ سانى –
* 60 (2021 جىلى 47 بولعان)، بيىل 6 جۇمىسشى وندىرىستىك جاراقاتىنىڭ سالدارىنان قايتىس بولعان (وتكەن جىلى * 3 ادام)، 20 ادام اۋىر جاراقات الدى (2021 جىلى اۋىر جاراقات العاندار – 18)، 34 ادام جەڭىل جاراقاتتانعان (وتكەن جىلعى كورسەتكىش – 26). وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا، وندىرىستە جازاتايىم جاعدايعا ۇشىراعاندار سانى 28،2 پايىزعا كوبەيىپ وتىر. ال وندىرىستە العان جاراقاتىنىڭ سالدارىنان قايتىس بولعان ادامدار سانى ەكى ەسەگە وسكەن.