بيىل بۇل ماقساتقا 1،3 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات قاراستىرىلعان.
قازاقستان ۇكىمەتى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا الەۋمەتتىك كومەك رەتىندە قارجىلاي كومەك كورسەتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«31 مامىر - ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى. 2003 جىلدان باستاپ قازاقستانداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا ءبىرجولعى اقشالاي وتەماقى جانە ارنايى مەملەكەتتىك جاردەماقى رەتىندە 16،1 ملرد تەڭگە تولەندى. بيىل بۇل ماقساتقا 1،3 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات قاراستىرىلعان»، - دەلىنگەن ەڭبەكمينى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاماسىندا.
1921-1954 جىلدار ارالىعىنداعى كەزەڭدە «حالىق جاۋلارىن» انىقتاۋ ساياساتىنىڭ سالدارىنان قازاقستاندا 100 مىڭ ادام سوتتالدى، ولاردىڭ 25 مىڭى ەڭ جوعارى جازالاۋ شاراسى – اتۋ جازاسىنا كەسىلدى.
ميلليونداعان قازاقستاندىق 1932-33 جىلدارى اشارشىلىقتىڭ قۇربانى بولدى.
رەسپۋبليكا اۋماعىندا گۋلاگ قۇرىلىمىنىڭ ەڭ ءىرى لاگەرلەرى – الجير، ستەپلاگ، كارلاگ بولدى. قۋعىن-سۇرگىن جىلدارى قازاقستان لاگەرلەرىنە 5 ملن-نان استام ادام جەر اۋدارىلدى. كەيبىر مالىمەتتەر بويىنشا، تۇتقىنداردىڭ جالپى سانى بۇل ساننان ەداۋىر كوپ.
1930-1940 جىلدارى قازاقستان ميلليونداعان كەڭەس ازاماتى ءۇشىن دەپورتاسيا ورنى بولدى. 1937 جىلدىڭ كۇزىندە رەسپۋبليكاعا جۇزدەگەن مىڭ كارىستەر، تۇرىكتەر، يراندىقتار، كۇردتەر مەن ءازىربايجاندار قونىس اۋداردى. سونداي-اق، ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا ەلگە نەمىستەر، گرەكتەر، شەشەندەر، ينگۋشتار، قاراشايلار، بالقارلار، قىرىم تاتارلارى جانە باسقا دا حالىقتار جەر اۋدارىلدى. ولاردىڭ سانى 1 ميلليون 200 مىڭنىڭ شاماسىندا.
قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا جانە ساياسي قۋعىن-سۇرگىننەن زارداپ شەككەن دەپ تانىلعان ازاماتتارعا 2003 جىلدان باستاپ ءبىرجولعى اقشالاي وتەماقى تولەنەدى.
«2003-2021 جىلدار ارالىعىندا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 2،9 ملرد تەڭگە سوماسىندا ءبىرجولعى اقشالاي وتەماقى تولەندى. وتەماقى مولشەرى 2 385 تەڭگە مەن (3/4 اەك) 318 000 تەڭگە (100 اەك) ارالىعىندا. 2022 جىلعا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتە اتالعان ماقساتتارعا 2،1 ملن تەڭگە قاراستىرىلعان»، - دەپ حابارلادى ق ر ەحاقم الەۋمەتتىك كومەك دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى اسقار نيازوۆ.
بۇدان باسقا، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا، سونداي-اق ساياسي قۋعىن-سۇرگىننەن زارداپ شەككەن، مۇگەدەكتىگى بار نەمەسە زەينەتكەرلەر بولىپ تابىلاتىن ادامدارعا الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ وزگە دە تۇرلەرىنە قاراماستان 1،07 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش مولشەرىندە (2022 جىلى-3 403 تەڭگە) ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەنەدى.
«2005 جىلدان باستاپ 2021 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 13،2 ملرد تەڭگە سوماسىندا ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەندى. 2022 جىلى ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەۋگە 1،3 ملرد تەڭگە جوسپارلانعان. بيىلعى 1 مامىرداعى جاعداي بويىنشا، 29 648 جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇربانى جانە ساياسي قۋعىن-سۇرگىننەن زارداپ شەككەن ازامات ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقى الدى»، - دەدى اسقار نيازوۆ.
اقتالعان ازاماتتاردىڭ، سونداي-اق ساياسي قۋعىن-سۇرگىننەن زارداپ شەككەن دەپ تانىلعان، مۇگەدەكتىگى بار نەمەسە زەينەتكەر بولىپ تابىلاتىن ادامداردىڭ ءبىرىنشى كەزەكتە:
- باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىندا ۇستالعان، جازاسىن وتەگەن، باسقا ەلدى مەكەمەندەرگە جىبەرىلگەن، ارنايى ەلدى مەكەندەردە ەركىندىگى شەكتەلىپ، ءماجبۇرلى ەڭبەكپەن اينالىسقان جانە ماجبۇرلەپ پسيحياتريالىق مەكەمەلەردە ەمدەۋدە بولعان ۋاقىتىنىڭ ءۇش ەسە مولشەردە زەينەتاقى الۋ ءۇشىن قاتىسۋ وتىلىنە ەسەپتەلۋىنە؛
- ولارعا ىڭعايلى ۋاقىتتا كەزەكتى ەڭبەك دەمالىسىن الۋ، سونداي-اق جىلىنا ەكى اپتاعا دەيىنگى مەرزىمگە جالاقىسى ساقتالمايتىن قوسىمشا دەمالىس الۋ؛
- تەلەفونداردى ءبىرىنشى كەزەكتە ورناتۋ؛
-قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس قارتتار مەن مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا ارنالعان ينتەرنات-ۇيلەرگە ءبىرىنشى كەزەكتە ورنالاستىرۋ، ولاردا تولىق مەملەكەتتىك قامتاماسىز ەتۋدە تۇرۋ؛
- پروتەزدىك-ورتوپەديالىق بۇيىمدارمەن جەڭىلدىكپەن قامتاماسىز ەتۋ؛
- وڭالتۋعا بايلانىستى ماسەلەلەر بويىنشا ادۆوكاتتاردان تەگىن كەڭەس الۋعا قۇقىعى بار.
بۇدان باسقا، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار جەرگىلىكتى وكىلدى ورگانداردىڭ شەشىمى بويىنشا ساياسي قۋعىن-سۇرگىندەرگە ۇشىراعان جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس اقتالعان ادامدارعا ماتەريالدىق جانە باسقا دا كومەك تۇرلەرىن كورسەتۋ جونىندە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەر ەسەبىنەن قوسىمشا شارالار بەلگىلەۋگە قۇقىلى.
جىل سايىن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى مەن زارداپ شەككەندەرگە ءبىرجولعى ماتەريالدىق كومەك كورسەتەدى.
2022 جىلى جەرگىلىكتى بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن 8 232 ازاماتقا 3 278 تەڭگەدەن 47 700 تەڭگەگە دەيىنگى مولشەردە 182 ملن تەڭگە سوماسىندا ءبىرجولعى ماتەريالدىق كومەك كورسەتىلەدى.