رەسپۋبليكالىق تەرمينكوم قۇرىلدى

كوميسسيا تەرمينولوگيالىق لەكسيكا بويىنشا ۇسىنىس ازىرلەيدى.

قازاقستاندا رەسپۋبليكالىق تەرمينولوگيالىق كوميسسيا قۇرىلدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz

عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى 2024 جىلعى 18 ناۋرىزداعى رەسپۋبليكالىق تەرمينولوگيالىق كوميسسيا قۇرۋ تۋرالى بۇيرىققا قول قويعان.

رەسپۋبليكالىق تەرمينولوگيالىق كوميسسيا قازاق ءتىلىنىڭ ەكونوميكانىڭ، عىلىمنىڭ، تەحنيكانىڭ جانە مادەنيەتتىڭ بارلىق سالالارىندا تەرمينولوگيالىق لەكسيكاسى بويىنشا ۇسىنىستار ازىرلەيتىن جانە ءوز قىزمەتىن قوعامدىق-گۋمانيتارلىق جانە جاراتىلىستانۋ-ماتەماتيكالىق باعىتتار بويىنشا جۇزەگە اسىراتىن كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگان قىزمەتىن اتقارادى.

رەسپۋبليكالىق تەرمينولوگيالىق كوميسسيانىڭ قۇرامىنا:

ءتوراعا - ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ۆيسە-مينيسترى؛

ءتوراعانىڭ ورىنباسارى - ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى ءتىل ساياساتى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى؛

حاتشى-قر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى ءتىل ساياساتى كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى.

قوعامدىق-گۋمانيتارلىق باعىتى بويىنشا كومەسسيا قۇرامىنا:

ارتىقبايەۆ جامبىل ومارۇلى-تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

ءالىسجان سارقىت قالىمۇلى-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

بايمۇرات ساعيدوللا مۇتيگوللا ۇلى – زاڭ عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى (كەلىسىم بويىنشا)؛

بايمەنشە سەرىكقالي ەرىگاليۇلى-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

جونكەشوۆ باۋىرجان سەيسەنبەكۇلى-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

حامبار باقىتگۇل-ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

قامزابەك ۇلى ديحان-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

قۇلمانوۆ سارسەنباي قۋانتايۇلى-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

ماحامبەتوۆا ايگۇل كوبەيسىن قىزى – قۇقىق ماگيسترى (كەلىسىم بويىنشا)؛

نۇرىشيەۆا گۇلجيحان جۇمابايقىزى-فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

وماش ۇلى ءداۋىتالى-جۋرناليست، اۋدارماشى (كەلىسىم بويىنشا)؛

جاراتىلىستانۋ-ماتەماتيكالىق باعىتى بويىنشا كومەسسيا قۇرامىنا:

ءابدىراحمانوۆ ساۋىتبەك ابدىراحمانۇلى-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

ايداربەك قارلىعاش جامالبەك قىزى – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

باجىقوۆا كۇلزادا بەگالينقىزى-حيميا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

ەرعازينا مارال جۇنىسبەك قىزى – مەديسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

يمانبايەۆا اقجۋنيس التايەۆنا-بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

يمانقۇل تولەۋحان شويباسۇلى-فيزيكا-ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

كومەش توقتار - "فيزيكا جانە استرونوميا" ماماندىعى بويىنشا فيلوسوفيا دوكتورى (PhD) (كەلىسىم بويىنشا)؛

قارمانوۆ توعىس دوسمىرزاۇلى-تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى (كەلىسىم بويىنشا)؛

قۇرمانباي ۇلى شەرۋباي-فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا)؛

مامىربايەۆ وركەن جۇماجان ۇلى - "اقپاراتتىق جۇيەلەر" ماماندىعى بويىنشا فيلوسوفيا دوكتورى (PhD) (كەلىسىم بويىنشا)؛

ساپاروۆ قۋات تابىلدىۇلى-گەوگرافيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى (كەلىسىم بويىنشا).

سونداي-اق، رەسپۋبليكالىق تەرمينولوگيالىق كوميسسيا تۋرالى ەرەجە بەكىتىلدى.

كوميسسيا ءوز قىزمەتىندە كەلەسى قاعيدالاردى ۇستانادى:

قازاق لەكسيكاسىنىڭ ءسوز قورىن بارىنشا پايدالانۋ؛

قازاق ءتىلىنىڭ لەكسيكالىق قورىن جانە ءسوزجاسام تاسىلدەرىن ۇتىمدى پايدالانۋ؛

تەرميندىك ءبىلىم بەرۋدە باسقا تۇركى تىلدەرىنىڭ وڭ تاجىريبەسىن قولدانۋ؛

تىلدىك نورمالارعا سايكەستىگى؛

تىلدەگى ءسوزجاسام زاڭدىلىقتارىنا سايكەستىگى؛

تەرميننىڭ سينونيمدەرىنىڭ، فونەتيكالىق، گرافيكالىق، مورفولوگيالىق، ءسوزجاسامدىق جانە سينتاكسيستىك نۇسقالارىنىڭ بولماۋى؛

تىلدىك نورمالارعا بەيىمدەلە وتىرىپ، شەت تىلدەرىنەن تەرميندەر الۋ؛

تەرميننىڭ تۋىندى ءسوزدى قالىپتاستىرۋ قابىلەتىنىڭ بولۋى؛

عىلىمنىڭ، تەحنيكانىڭ سالالىق سالالارىندا سەمانتيكا نەمەسە فورما بويىنشا گەنەتيكالىق بايلانىستى تەرميندەردىڭ قولدانىلۋىن ۇيلەستىرۋ، سونداي-اق ۇلتتىق جانە سىرتتان ەنگەن تەرميندەردىڭ تابيعي تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋ.

كوميسسيانىڭ جۇمىس ورگانى ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ ءتىل ساياساتى كوميتەتى بولىپ تابىلادى.

كوميسسيا وتىرىستارى قاجەتتىلىگىنە قاراي، ءبىراق جىلىنا كەمىندە التى رەت وتكىزىلەدى.

كوميسسيانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى:

ەكونوميكانىڭ، عىلىمنىڭ، تەحنيكانىڭ جانە مادەنيەتتىڭ ءتۇرلى سالالارى بويىنشا قازاق ءتىلىنىڭ تەرمينولوگيالىق لەكسيكاسى سالاسىندا ۇسىنىستار ازىرلەۋ؛

تەرميندەردى قاراستىرۋ جانە قابىلداۋ؛

ەكونوميكا، عىلىم، تەحنيكا جانە مادەنيەتتىڭ ءتۇرلى سالالارى بويىنشا كوميسسيا بەكىتكەن تەرميندەردى بيۋللەتەندەر مەن سالالىق تەرمينولوگيالىق سوزدىكتەر تۇرىندە شىعارۋعا ۇسىنىمدار دايىنداۋ، سونداي-اق تەرميندەردى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا جاريالاۋ؛

قوعامدىق-گۋمانيتارلىق جانە جاراتىلىستانۋ-ماتەماتيكالىق باعىتتار بويىنشا، ونىڭ ىشىندە ەكونوميكانىڭ، عىلىمنىڭ، تەحنيكانىڭ جانە مادەنيەتتىڭ ءتيىستى سالالارى بويىنشا تەرمينولوگيالىق سەكسيالار قۇرۋ؛

قاجەت بولعان جاعدايدا تەرميندەردى پراكتيكالىق قولدانۋ مەن قولدانۋدىڭ دۇرىستىعى مەن دايەكتىلىگىن ايقىنداۋ ماقساتىندا قازاق ءتىلىنىڭ تەرمينولوگياسىن جەتىلدىرۋ جونىندە ۇسىنىستار دايىنداۋ ءۇشىن مامانداردى، عالىمداردى، ەكونوميكانىڭ، عىلىمنىڭ، تەحنيكا مەن مادەنيەتتىڭ ءتيىستى سالالارىنىڭ تەرمينولوگيالىق سەكسيالارىنىڭ مۇشەلەرىن، سونداي-اق مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۇيىمداردىڭ وكىلدەرىن تارتۋ.

كوميسسيانىڭ شەشىمدەرى اشىق داۋىس بەرۋ ارقىلى قابىلدانادى جانە جالپى ساننىڭ كوپشىلىك داۋىسى بەرىلگەن جاعدايدا، قابىلداندى دەپ ەسەپتەلەدى.

داۋىس بەرۋ كوميسسيا وتىرىسىندا وسى ەرەجەنىڭ قوسىمشاسىنا سايكەس داۋىس بەرۋ پاراعىن تولتىرۋ جولىمەن جۇرگىزىلەدى. داۋىستار تەڭ بولعان جاعدايدا ءتوراعا داۋىس بەرگەن شەشىم قابىلداندى دەپ ەسەپتەلەدى.

وتىرىستى ونلاين نەمەسە ارالاس رەجيمدە وتكىزۋ كەزىندە كوميسسيا مۇشەلەرى، تولتىرىلعان داۋىس بەرۋ پاراقتارى ەكى جۇمىس كۇنى ىشىندە كوميسسيانىڭ جۇمىس ورگانىنىڭ قىزمەتتىك ەلەكتروندىق پوشتاسىنا جىبەرىلەدى.

بۇيرىق قول قويىلعان كۇنىنەن باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلەدى.