«اۋەزوۆ ءۇيى» عىلىمي-مادەني ورتالىعىنىڭ زالىندا حالىقارالىق تەاتر كۇنىنە ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz
ءىس-شارا م.و.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى، تەاتر جانە كينو ءبولىمىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن، ت.ق.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسى، ونەرتانۋ فاكۋلتەتى پروفەسسورلارىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلدى.
دوڭگەلەك ۇستەلدە بەلگىلى تەاترتانۋشى عالىمدار ا.مۇقان، ا.ەركەباي، ز.يسلامبايەۆا، م.جاقسىلىقوۆا، م.تاشيموۆا ەلىمىزدەگى تەاترلاردىڭ باعىت-باعدارى، جاڭالىقتارى مەن بولاشاعى، تەاتر توڭىرەگىندەگى بولىپ جاتقان كەلەلى ماسەلەلەر جايىندا ءسوز سارالادى.
«ورتا ازيا مەن تۇركى تىلدەس باۋىرلاس ەلدەرمەن سالىستىرا ايتساق ەلىمىزدەگى تەاتر يندۋسترياسىندا ۇلكەن وزگەرىستەر بولىپ، كوپتەگەن ءىس-شارالار وتكىزىلىپ جاتىر. فەستيۆالدىك بيوگرافيامىزدىڭ اياسى كەڭىپ، رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق تەاتر فەستيۆالدەرىنىڭ سانى وسۋدە. ساپاسى ءار قيلى، ءار تەاتر وبلىستىق، ايماقتىق تەاتر مەرەكەلەرىن كوبەيتىپ، وتكەن 2023 جىلدىڭ وزىندە جيىرما ءبىر تەاتر فەستيۆالىنىڭ ءوتۋى قۋانتارلىق جايت بولىپ وتىر. تەاترلاردىڭ سانى كۇرت كوبەيۋدە، مەملەكەتتىك تەاتردىڭ سانى جەتپىستەن استام، ال تاۋەلسىز تەاترلار ەلۋگە جۋىقتادى. ءار وبلىستا جاستار لابوراتوريالارى قۇرىلدى. ولار تەاتر فەستيۆالدەرىنە قاتىسىپ ءوز ونەرلەرىن پاش ەتۋدە. ينكليۋزيالىق تەاترلاردىڭ پايدا بولۋى، الماتىداعى «ترانسفورما»، «دەيستۆيە بۋكۆالنو»، استاناداعى «قاناتتىلار»، وبلىستارداعى تەاتر-لابوراتوريالارى كەزىندە ءبىر رەتتىك جوبا بولادى دەگەن قاساڭ پىكىرلەردى جويدى. سونىمەن قاتار وبلىستىق تەاترلاردىڭ جانىنان قۋىرشاق ترۋپپالارى اشىلىپ جۇمىس ىستەي باستاعانى ارينە قۋانتادى. بۇل ساندىق كورسەتكىش بولعانمەن ساننان ساپا تۋىندايتىنى تاعى بار دەيدى عىلىم كانديداتى ا.ەركەباي. وسى رەتتە قۋىرشاق تەاترىن زەرتتەپ جۇرگەن تەاترتانۋشى م.تاشيموۆا ءوز ويىن بىلايشا ساباقتادى. دراما تەاترلارىنىڭ جانىنان اشىلىپ جاتقان قۋىرشاق ترۋپپالارىنىڭ كوبەيىپ جاتقانى قۋانتقانمەن، شىعارمالىق دايىندىقتان وتپەگەنى، كەمەلى كەلىپ قۋىرشاق تەاترىنىڭ قازانىندا ماقسات-مۇددەلەرىنە ساي شىڭدالماعانى قۋىرشاق تەاتر فەستيۆالدەرىندە بىردەن كوزگە ۇرىپ كورىنىپ قالدى، – دەيدى م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، تەاترتانۋشى مانشۇك تاشيموۆا.
جالپى العاندا بۇگىنگى زاماناۋي تەاتردىڭ توڭىرەگىندەگى ىزدەنىستەر مەن جاڭالىقتار، سونىمەن بىرگە تولىپ جاتقان ماسەلەلەر دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ مازمۇنىنا اينالدى. قوناق رەتىندە شاقىرىلعان تەاتر جانە كينو اكتەرى ءابىلقاسىم شومانوۆ، «بولات مەديا» كورپوراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى، جۋرناليست باتىر بولات، قاراقالپاقستاننىڭ بەرداق اتىنداعى مۋزىكالىق تەاترىنىڭ باس رەجيسسەرى مۇحتار ريموۆ، جاس تەاترتانۋشى، ماگيسترلەر ت.ەمبەرگەنوۆ، ج.تۇرماعامبەتتەر ءسوز الىپ، تەاترداعى اكتەرلىك ويىن، تەحنيكالىق مامانداردىڭ جەتىسپەۋى، تەاتر جايلى ءبىلىمدى شەت ەلدەردە جەتىلدىرۋ سياقتى ويلارىن ورتاعا سالدى.
تەاترتانۋشى م.امانگەلدى دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسۋشىلارعا بۇگىنگى قازاق تەاترىنىڭ زاماناۋي كەلبەتىنىڭ اۋانى قايدا بەت تۇزەپ جاتقانى جايىندا ساۋال تاستادى. اكتەرلىك ويىن مەن رەجيسسۋرادا نەندەي جاڭالىقتار بار؟ اۋىزعا ءىلىنىپ جۇرگەن رەجيسسەرلەر ءوزىن-وزى قايتالاپ جاتقان جوقپا؟! دراماتۋرگيانىڭ بارىسى قانداي بولۋ كەرەك، قايدا بەت الدى، تەاترلار رەپەرتۋارلىق ساياساتتى قالاي ۇستانعانى ءجون؟ – دەگەن ساۋالدار توڭىرەگىندە تەاترتانۋشى ماماندار ءوز ويلارىن ورتاعا سالدى. م.جاقسىلىقوۆا: «ءداستۇردى ساقتاي وتىرىپ جاڭعىرتۋ» يدەياسىن ۇسىندى. ول بۇگىن وتە ماڭىزدى ماسەلە، ءاربىر سۋرەتكەردىڭ (دراماتۋرگتى، رەجيسسەردى، اكتەردى ايتقىم كەلەدى) كەز-كەلگەن داستۇرگە دەگەن ازاماتتىق پوزيسياسى بولۋى كەرەكتىگىن تىلگە تيەك ەتتى. تەاترلاردا ۇلتتىق دۇنيەلەرىمىزدى جاڭعىرتۋعا، قايتا قاراۋعا دەگەن بەتبۇرىس بايقالادى. ۇلتتىق دۇنيەلەرىمىزدىڭ باعالانىپ وتىرعانىنىڭ ءوزى قازىردە رۋحاني قۇندىلىقتارعا ءمان بەرۋ جانە جاستاردىڭ ساناسىنا قۇيۋعا، ءوز ءتۇپ-تامىرىنا، سالت-داستۇرىنە قايتۋعا دەگەن تالپىنىستى بايقاتادى
