رەفەرەندۋم پارتيالىق دەموكراتيانىڭ نەگىزگى قۇرالى
قازاقستاندا كونستيتۋسيانىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگىن وزگەرتۋدى كوزدەيتىن تۇزەتۋلەردى ماقۇلداۋ ماسەلەسى بويىنشا كونستيتۋسيالىق رەفەرەندۋم وتكىزىلەدى.بۇل تۋرالى ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى قسزي اعا عىلىمي قىزمەتكەرى جانار سانحايەۆا مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«قازاقستاندا كونستيتۋسيانىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگىن وزگەرتۋدى كوزدەيتىن تۇزەتۋلەردى ماقۇلداۋ ماسەلەسى بويىنشا كونستيتۋسيالىق رەفەرەندۋم وتكىزىلەدى. كونستيتۋسيالىق رەفورما جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ ۇسىنىستارىنا سايكەس تۇزەتۋلەر كوپتەگەن جۇيەلى ماسەلەلەرگە قاتىستى بولادى. رەفورما شەڭبەرىندە بيلىكتىڭ بارلىق تارماقتارىنىڭ فۋنكسيالارىن وڭتايلاندىرۋ، ولاردىڭ وكىلەتتىكتەرىن ءوزارا دا، ورتالىقتان باستاپ جەرگىلىكتى باسقارۋ ورگاندارىنا دا قايتا ءبولۋ جۇرگىزىلەدى. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، باسقارۋ فورماسى دا وزگەرەدى، سۋپەرپرەزيدەنتتىك باسقارۋ فورماسىنان پرەزيدەنت بىردەي قاشىقتىقتاعى ويىنشى رەتىندە قاراستىرىلاتىن پرەزيدەنتتىك فورماعا كوشىرىلەدى دەپ جوبالانۋدا»، – دەدى جانار سانحايەۆا.
سونىمەن قاتار ازاماتتاردى ەلەكتورالدىق مۇمكىندىكتەر ارقىلى ەلدىڭ قوعامدىق-ساياسي ومىرىنە كەڭىنەن تارتۋعا باعىتتالعان سايلاۋ ەرەجەلەرى وزگەرەدى. وسىلايشا، كونستيتۋسيالىق رەفورمالاردىڭ ماسەلەلەرى مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ نەگىزگى قاعيداتتارى مەن بارلىق ازاماتتاردىڭ مۇددەلەرىن قوزعايتىن بولادى. سوندىقتان دەموكراتيالاندىرۋدىڭ ودان ارعى باعىتتارى تۋرالى شەشىمدى ازاماتتاردىڭ وزدەرى قابىلداۋى ماڭىزدى.
«رەفەرەندۋم تۋرالى شەشىمنىڭ ءوزى مەملەكەت باسشىسىنىڭ قوعامدىق شارتتى پىشىمدەۋ جونىندەگى ءوز ساياساتىن جالعاستىرۋعا دەگەن بەيىلدىلىگىن راستاۋ بولىپ تابىلادى. رەفەرەندۋم پارتيالىق دەموكراتيانىڭ نەگىزگى قۇرالى بولا وتىرىپ، بيلىك پەن قوعام اراسىنداعى ارەكەتتەردى ۇيلەستىرۋ باستى ورىنعا قويىلاتىن قوعامدىق قاتىناستاردى قايتا قۇرۋدىڭ ماڭىزدى اكتىسىنە اينالادى. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، قازاقستانداعى سوڭعى جانە جالعىز رەفەرەندۋم 1995 جىلى وتكىزىلدى، سايلاۋشىلاردىڭ 90،6% قاتىسۋى جاعدايىندا جاڭا كونستيتۋسياعا 90،0%-ى قولداۋ كورسەتىلدى. سوندىقتان دا بولاشاق ساياسي مودەلدى انىقتاۋعا بۇكىل حالىقتى كەڭىنەن تارتۋ تۇرعىنداردىڭ ءجۇرىپ جاتقان پروسەستەرگە اسەر ەتۋىنىڭ شەشۋشى فاكتورى بولادى»، – دەدى ساراپشى.