قۇمىرا

وسىناۋ كىشكەنتاي بۇيىمدا بالالار الاقانىنىڭ جىلۋى، جۇرەگى، ىقىلاسى، ونەرى، قۋانىشى جاتىر

الماتىدا بالالارعا الاقانداي عانا ءبىر ۋىس ساز بالشىقتان قىش قۇمىرا جاساۋدى ۇيرەتەتىن «Dala سrafts» دەپ اتالاتىن شاعىن عانا ارت-تەراپيا ورتالىعى بار. وندا جۇمىس ىستەيتىندەردىڭ ءبارى ورىمدەي جاستار. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ونەردى كاسىپكە اينالدىرعان قىز-جىگىتتەر. ولار ماسەلەن، فيتنەس فيزيكالىق كۇش سىيلايتىن بولسا، «Dala سrafts» رۋحاني قۋات سىيلايدى دەپ سانايدى.

ارت-تەراپيا

قۇرىلعانىنا ەكى-اق جىل بولعان «Dala سrafts» ونەر ستۋدياسىنىڭ باسىندا نۇرحان ابدىكارىم، وڭالبەك ەرگەش جانە رومان نۇركەن دەگەن جىگىتتەر تۇر. ولار رۋحانياتتىڭ قوعامعا، مادەنيەتكە بەرەرى كوپ دەپ، ونەردى دەمالىسقا اينالدىرىپ، وزگەشە ءبىر مادەنيەت قالىپتاستىرۋ جولىندا ەڭبەك ءسىڭىرىپ جۇرگەن ازاماتتار.

بۇگىندە بالا بىتكەن ۇيالى تەلەفونعا، گادجەتكە ءجىپسىز بايلانعان. اينالاسىمەن، ءتىپتى قاتارلاستارىمەن دە قارىم- قاتىناس ورناتۋعا قۇلىقسىز ورەندەر ءوسىپ كەلەدى. ءيا، قازىرگى بالا باياعى ءبىز سەكىلدى قۇمعا سۋ قۇيىپ، بالشىقتان «ءۇي تۇرعىزىپ» وينايتىن بالا ەمەس، سىرتقا كوپ شىعا بەرمەيدى. قۇمىرا جاساۋدى ۇيرەتەتىن ورتالىق اشقان جىگىتتەر ءبىر جاعىنان وسى جاعدايدى دا ەسكەرىپ، جەتكىنشەكتەر بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزسە ەكەن دەگەن تىلەكپەن ولاردى وسى ونەرگە تارتا باستادى. ارت-تەراپياعا بالاسىن اكەلىپ جۇرگەن اتا-انالار دا بالدىرعاندا قىزىعۋشىلىق پايدا بولعانىن، اسقان ىنتامەن قاتىسىپ جۇرگەنىن ايتقان. ءتىپتى، لوگوپەد، دەفەكتولوگ ماماندار دا كەيبىر كىشكەنتاي پاسيەنتتەرىن وسى ورتالىققا كومەگى بولادى دەپ جىبەرەدى ەكەن. ياعني تىم تۇيىق نەمەسە ءتىلى شىقپاعان بالا دا كەلەدى مۇندا.

جاقسى كۇن

ءيا، ارت-تەراپيانىڭ ميدى تىنىشتاندىرىپ، شارشاعاندى باسىپ، كۇيزەلىستەن دە ارىلتاتىن، اشۋ-ىزانى باسىپ، قورقىنىش پەن ۇرەيدەن، جاعىمسىز ەموسيالاردان ارىلۋعا كومەكتەسەتىن قاسيەتى بارىن پسيحولوگتار دا جوققا شىعارمايدى.

ساز بالشىقتان قۇمىرا جاساۋعا نيەتتەنگەن بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتى مەن ۇساق جانە ءىرى قول موتوريكاسىن، ويلاۋ، قيال، زەيىن، ەستۋ قابىلەتتەرىن دامىتادى، ونەرگە باۋليدى، تەپە-تەڭدىكتى ۇستاۋدا ۇلكەن پايداسى بار. سونداي-اق، شىدامدىلىعىن شىڭداي تۇسەدى. ساباق وقۋعا دەگەن زەيىنى اشىلادى. قورشاعان ورتانى تانۋىنا كومەكتەسەدى. ال ەڭ سوڭىندا ءوز قولىنان شىققان كەرەمەت تۋىندىسىن كورگەندە قاتتى قۋانىشقا بولەنەتىنى ءوز الدىنا.

سەزىم

ارت-تەراپياعا بۇگىندە جاستار، ۇلكەندەر دە، ونىڭ ىشىندە زەينەتكەرلەر دە ءجيى كەلە باستاعان. اسىرەسە، رومانتيكانى سۇيەتىن جۇپتار، ەرلى-زايىپتىلار ءۇشىن تاپتىرماس دەمالىس الاڭى بولعان. ولار بىرگە قۇمىرا جاساي وتىرىپ، بىر-بىرىمەن ءۇنسىز تىلدەسەدى، بىر-بىرىنە ەركەلەيدى، سەزىمىن بىلدىرەدى. كۇندەلىكتى بىتپەيتىن تۇرمىستىق تىرشىلىكتەن ءبىر ءسات دەمالعىسى كەلگەن جاندار دا وسىننان تابىلادى. ورتالىقتىڭ جابدىقتالۋى دا ەرەكشە. ساز بالشىقتان قۇمىرا جاسايتىن بولمەنىڭ ءبىر قابىرعاسىنا ويۋلى تەكەمەت تۇتىلىپ، وعان دومبىرا، دۋلىعا، قامشى ىلىنگەن. قۇمىرا جاساۋ جۇمىسىنا كىرىسكەن مەزەتتە جانعا جايلى كۇي ويناي جونەلەدى. مۇنىڭ ءبارى بارلىق جايسىز نارسەنى ءبىر ساتكە ۇمىتىپ، ميدى تىنىقتىرۋعا اسەر ەتەتىنى ءسوزسىز.

نەوليت

جالپى، قىش بۇيىمدار تالاي حالىقتىڭ تاريحىندا بار ەجەلگى ونەر. ول نەوليت كەزەڭىنەن باستاۋ العان دەسەدى. سول زامانعى ادامداردىڭ تۇر-كەلبەتى، بولمىسى، ءومىر سالتى تەك قىشتان جاسالعان كىشكەنە مۇسىندەرمەن، ىدىستارمەن بەينەلەنگەن كورىنەدى. دەمەك، قىش بۇيىمدار ارقىلى دا تاريحتى تانىپ-بىلۋگە بولادى. سوناۋ نەوليت كەزەڭىندە جاسالعان سول قىش بۇيىمدار ءبىزدىڭ زامانعا ەش بۇلىنبەستەن جەتكەن. سان مىڭ عاسىر جەر استىندا سول قالپىندا بۇلىنبەي جاتا بەرگەنى وتقا كۇيدىرىلگەنىنىڭ ارقاسى دەيدى. نەوليت كەزەڭىندە ۇلكەن قۇمىرالارعا استىق ساقتاعان ەكەن، ياعني جەر استىنا كومىپ قوياتىن بولعان. ونى قۇرت-قۇمىرسقا، تىشقان، ەگەۋقۇيرىق تا تەسە المايتىن. دەمەك، سول داۋىردەگى تەحنولوگيانىڭ دا، مادەنيەتتىڭ دە مىقتى بولعانى ءسوزسىز.

شەڭبەر

ءبىز تانىسقان ارت-تەراپيا ورتالىعىندا دا بالالار مەن ۇلكەندەردىڭ قولىنان شىققان قۇمىرالار دا ارنايى پەشتە كۇيدىرىلەدى. ءبىراق قۇمىرا جاساۋداعى ەڭ ماڭىزدىسى، ياعني باستى جابدىق – گونچارلىق ستانوك. بۇل اپپارات سازبالشىققا ءپىشىن بەرۋگە ارنالعان. الماتىداعى «Dala سrafts» ارت-تەراپيا ورتالىعىندا ءقازىر وسىنداي ءتورت ستانوك (گونچارلىق شەڭبەر) بار. كەلۋشىلەرگە قۇمىرا جاساۋدى شەبەرلەر ۇيرەتەدى. قۇمىرانى جاساۋ ءۇشىن الدىمەن ساز بالشىقتى جۇمسارتىپ الادى. سوسىن ونى ستانوك بەتىندەگى شەڭبەردىڭ ءدال ورتاسىنا بار كۇشپەن قاتتى ەتىپ جاپسىرۋ قاجەت. جۇمىس كەزىندە گونچارلىق شەڭبەر اينالعان كەزدە ساز بالشىق دۇرىس جابىسپاي ۇشىپ كەتسە، جاساعان زات دۇرىس شىقپاي قالۋى مۇمكىن. ودان كەيىن بالشىقپەن كونۋس جاسالادى. شەڭبەر ۇستىندە اينالىپ تۇرعان ساز بالشىقتى تومەننەن جوعارى قاراي ءبىر قولمەن ءبۇيىرىن قىسا وتىرىپ، ەكىنشى قولمەن كوتەرەدى. سوسىن قالاۋىڭىز بويىنشا ءارتۇرلى پىشىندە ءبۇيىرىن شىعارۋعا بولادى. نەگىزى، كوزبەن كورگەن ادامعا وتە قىزىقتى ءارى جايلى پروسەسس

تاقىرىپقا وراي

ينديرا ءجۇسىپالى، شەبەر:  ءبىز قۋانىش سىيلايمىز

شەڭبەردى اينالىپ تۇرعان قۇمىرانىڭ قاي جەرى قالىڭ، قاي جەرى جۇقا ەكەنىن سەزۋ ءۇشىن ساۋساقتىڭ ۇشى سەزىمتال بولۋى كەرەك. ماسەلەن، استىڭعى جاعى قالىڭداۋ بولسا ۇزاققا شىدايدى، جوعارعى بولىگى جۇقالاۋ بولىپ شىقسا ءالسىز كەلەدى. دۇرىس ىستەلمەسە، پەشتە كۇيدىرگەندە سىنىپ قالادى. قۇمىرا جاسالاتىن ساز بالشىق وتە جۇمساق بولۋى كەرەك. ونى ءبىز ىرگەمىزدەگى قاپشاعايدان الامىز. قۇمىرا جاساۋ بارىسىندا دايىنداپ العان بالشىعىمىز قۇرعاپ كەتپەۋى ءۇشىن قولىمىزدى ءجيى-جيى سۋلاپ وتىرامىز. قۇمىرا دايىن بولعاندا شەڭبەردى توقتاتىپ، دايىن زاتتى اركىم ءوز قالاۋىمەن ارلەپ، ساندەيدى، بويايدى. كەي ادام «اناما» نەمەسە «سۇيىكتى اجەمە» دەگەن جازبا بەدەرلەيدى. سۇيىكتىسىنىڭ ەسىمىن ويىپ جازاتىندار دا بار. جاساعان جۇمىستارىن سول كۇنى بىزگە قالدىرىپ كەتەدى، ءبىز ونى ارنايى پەشتە كۇيدىرىپ، كەپتىرىپ قويامىز. دايىن قۇمىراسىن الىپ كەتۋگە كەلگەن كەزدەگى قۋانىشتارىن كورگەندە، بەكەر جۇمىس ىستەپ جۇرمەگەنىمىزدى سەزىنۋ دە ءبىر باقىت. ادامداردىڭ رياسىز قۋانعانى دا بىزگە شابىت سىيلايدى.