قازاق مادەني مۇراسىنىڭ ەكى جاڭا ەلەمەنتى يۋنەسكو-نىڭ ماتەريالدىق ەمەس مۇراسىنىڭ تىزىمىنە ەنگىزىلدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Inform.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
بۇگىن ماروككو استاناسىندا يۋنەسكو-نىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرانى قورعاۋ جونىندەگى ۇكىمەتارالىق كوميتەتتىڭ 17ء-شى سەسسياسى ءوتتى. ونىڭ بارىسىندا ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىنىڭ رەپرەزەنتاتيۆتىك تىزىمىنە قازاق مادەني مۇراسىنىڭ ەكى جاڭا ەلەمەنتى ەنگىزىلدى. ولار:
- «ورتەكە - قازاقتىڭ ءداستۇرلى ورىنداۋشىلىق ونەرى: بي، قۋىرشاق جانە مۋزىكا»؛
- «قوجاناسىردىڭ ءازىل اڭگىمەلەرى».
سەسسيا وتىرىسىنا قاتىسقان قازاقستاندىق دەلەگاسيا قۇرامىنا ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرى مەن يۋنەسكو جانە يسەسكو ىستەرى جونىندەگى ق ر ۇلتتىق كوميسسياسى جانىندا قىزمەت ەتەتىن ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرا جونىندەگى ۇلتتىق كوميتەتتىڭ ساراپشىلارى قاتىستى.
اتالعان سەسسيادا كوميتەت 46 نوميناسيانى قاراستىرىپ، ولاردىڭ 20-سى يۋنەسكو-نىڭ رەپرەزەنتاتيۆتىك تىزىمىنە ەنگىزىلدى، ونىڭ ىشىندە ورتەكە مەن قوجاناسىردىڭ ءازىل اڭگىمەلەرى بار.
ورتەكە – قۋىرشاق مۋزىكانتىنا ءبىر جىپپەن بايلانعان تاۋ ەشكىسىنىڭ اعاش مۇسىنشەسىن قولداناتىن مۋزىكالىق-قۋىرشاق ونەرى. قازىرگى ۋاقىتتا تۇرىكتەردىڭ بۇل ەجەلگى ونەرى قۋىرشاق-مۋزىكالىق مارتەبەگە يە. سەبەبى مۇندا كوركەم شىعارماشىلىقتىڭ بىرنەشە ءتۇرىنىڭ سينتەزى بايقالادى: ساندىك-قولدانبالى ونەر، مۋزىكا، بي جانە قۋىرشاق جۇرگىزۋ ونەرى. ورتەكە جاي عانا بي ەمەس، كورەرمەندەردىڭ كوز الدىندا وربىگەن تۇتاس وقيعا.
قوجاناسىر نەمەسە قوجا ناسرەددين – شىعىس فولكلورىنىڭ كەيىپكەرى، قىسقا ءازىل-سىقاق جانە ساتيرالىق مينياتيۋرالار مەن ءازىل اڭگىمەلەردىڭ، كەيدە تۇرمىستىق ەرتەگىلەردىڭ كەيىپكەرى. ول انتي-قاھارمان، قاڭعىباس، ەركىن ويشىل، بۇلىكشى، اقىماق، ديۋانا، ايلاكەر، الاياق جانە ءتىپتى فيلوسوفتىڭ ىشكى قايشىلىقتى بەينەسىن بىرىكتىرەدى، ادامنىڭ زۇلىمدىعىن، ساراڭدىعىن، ارسىزدىعى مەن ەكىجۇزدىلىگىن مازاق ەتەدى. بۇل ەلەمەنتتى قازاقستان، ازەربايجان، قىرعىزستان، تاجىكستان، تۇركيا، تۇرىكمەنستان جانە وزبەكستان بىرلەسىپ ەنگىزدى.
بۇعان دەيىن يۋنەسكو-نىڭ رەپرەزەنتاتيۆتىك تىزىمىنە 11 ەلەمەنت ەنگىزىلگەن بولاتىن. ونىڭ ىشىندە تورتەۋى ۇلتتىق قازاق مادەني مۇراسىنا قاتىستى: «دومبىرا كۇي ونەرى» (2014)، «قازاق كۇرەسى» (2016)، «اسىق اتۋ ويىنى» (2017)، «قازاق جىلقى وسىرۋشىلەرىنىڭ كوكتەمگى مەرەكەلىك سالت-داستۇرلەرى» (2018).
جەتى ەلەمەنت ءبىرقاتار ەلدەردىڭ ورتاق مادەني مۇراسىنا جاتادى: «كيىز ءۇي قۇراۋ» (2014)، «ايتىس ونەرى» (2015)، «ناۋرىز» جانە «قاتىرما» (2016)، «قورقىت اتا مۇراسى» (2018)، «توعىزقۇمالاق» (2020) جانە «قۇسبەگىلىك» (2021).