«Regeneron ISEF-2023» دۇنيەجۇزىلىك عىلىمي-ينجەنەرلىك كونكۋرسىنىڭ فينالى 2023 جىلدىڭ 14-19 مامىرى ارالىعىندا تەحاس شتاتىنىڭ داللاس قالاسىندا (اقش) ءوتتى.
كونكۋرس مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ عىلىمي ىزدەنىسكە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، ينجەنەرلىك عىلىم سالاسىن وسكەلەڭ ۇرپاق اراسىندا كەڭىنەن ناسيحاتتاۋعا ارنالعان.
وسى جىلى بايقاۋعا دۇنيەجۇزىنىڭ 64 ەلىنەن 1600-دەن استام جاس ىزدەنۋشىلەر قاتىستى.
ولار ءوز ەلدەرىندە وتكەن جەرگىلىكتى جارىستار ناتيجەسىندە ىرىكتەلدى.
ەل نامىسىن قورعاعان ءۇش جاس عالىمدار: ساعىن جۇمادىلدايەۆ – الماتى قالاسى نزم 11-سىنىپ وقۋشىسى (ماتەماتيكا)، اسىلحان قالي – كوكشەتاۋ قالاسى نزم 11-سىنىپ وقۋشىسى (ينفورماتيكا)، الديار سۇلەيمبەكوۆ – استانا قالاسى № 60 مل 10-سىنىپ وقۋشىسى (حيميا).
ۇزدىك جەڭىمپازدار ەكى ماراپاتتاۋ راسىمىندە انىقتالدى جانە 75 000 اقش دوللارى كولەمىندەگى باس جۇلدەنى جاريالاۋدى قامتىدى. ول سان-حوسە قالاسىنان (اقش، كاليفورنيا شت.) كەلگەن 17 جاستاعى كەيتلين ۆانگقا بەرىلدى. جالپى العاندا، يننوۆاسيا مەن زەرتتەۋ تەرەڭدىگى نەگىزىندە باعالانعان جۇمىستارعا شامامەن 9 ميلليون دوللار بەرىلدى.
قازاقستان قۇراماسىنىڭ مۇشەسى ساعىن جۇمادىلدايەۆتىڭ «L-tromino tilings for portions of square lattice» جوباسى ەكىنشى ورىنمەن جانە Mu Alpha Theta اكادەمياسىنىڭ 1000 دوللار كولەمىندە اقشالاي سىيلىعىمەن ماراپاتتالدى.
سىيلىق جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ماتەماتيكا سالاسىندا ەڭ كۇردەلى، جان-جاقتى جانە شىعارماشىلىقپەن زەرتتەلگەن جوبالارى ءۇشىن بەرىلەدى. زەرتتەۋ تارماقتارىنا كوبىنەسە ماتەماتيكالىق دالەلدەۋ مەن مودەلدەۋ، ستاتيستيكالىق تالداۋ، ۆيزۋاليزاسيا كىرەدى.
«قازاقستان قۇراماسى كورمەگە 2000 جىلدان بەرى تولىققاندى مۇشە بولىپ تابىلادى. بۇل جىلى تالدىقورعاندىق وقۋشى دانيار كامەنوۆ ماتەماتيكادان بەدەلدى ەكىنشى ورىندى جەڭىپ العان ەدى.
سونداي-اق، 2012 جىلعى بايقاۋدا قاراعاندىلىق مەكتەپ وقۋشىسى ءاسيا قۇسايىنوۆانىڭ جۇلدىزى جاندى. قازاقستاندىق وقۋشىنىڭ عىلىمي جوباسى جەلدە جۇمىس ىستەي الاتىن ىقشام كوپ قالاقتى جەل تۋربيناسىن جاساعانى ءۇشىن ءبىرىنشى ورىن مەن «ينجەنەرلىك جۇمىستار اراسىندا نوميناسيا بويىنشا ۇزدىك» اتاعىنا يە بولدى»، - دەيدى «دارىن» رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى عاجدەمبەك تۇرسىنوۆ.
ايتا كەتسەك، «Regeneron ISEF-2023» دۇنيەجۇزىلىك عىلىمي-ينجەنەرلىك كونكۋرسى 1950 جىلدان باستاپ اقش-تا جىل سايىن وتكىزىلىپ كەلەدى.