قازاقستانداعى اۆتونارىق: قازىرگى جاعدايى مەن بولاشاعى

قازاقستاننىڭ اۆتونارىعى – ەل ەكونوميكاسىندا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىن سالا. ول تەك كولىك قۇرالدارىن ساتۋ-ساتىپ الۋ نارىعىن عانا قامتىپ قويماي، سونىمەن قاتار ءاۆتووندىرىس، اۆتوسەرۆيس، قوسالقى بولشەكتەر مەن اكسەسسۋارلار سەكتورى، سونداي-اق كولىككە قاتىستى بارلىق باسقا دا قىزمەتتەردى قامتيدى. اۆتونارىقتىڭ دامۋ ۇردىستەرى، ونىڭ قۇرىلىمى مەن ەرەكشەلىكتەرى كوپ اسپەكتىلەردى قامتيدى. ولاردىڭ اراسىندا كولىك باعاسىنىڭ ءوسۋى، جۇڭگو كولىكتەرىنىڭ تانىمالدىلىعى جانە قازاقستانداعى ءاۆتووندىرىس جۇيەسى ماڭىزدى ورىن الادى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz

قازاقستانداعى اۆتوكولىك باعاسى سوڭعى بىرنەشە جىلدا ايتارلىقتاي ءوستى. باعا وزگەرىستەرىنە بىرنەشە فاكتورلار اسەر ەتتى:

• ۆاليۋتالىق قۇبىلمالىلىق: قازاقستاندا اۆتوكولىك باعالارى كوبىنەسە اقش دوللارىنا تاۋەلدى. ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قۇلدىراۋى، سونداي-اق شەتەلدەن كولىك قۇرالدارىن جەتكىزۋ باعاسىنىڭ ءوسۋى اۆتوكولىك باعاسىنا تىكەلەي اسەر ەتتى.
• يمپورتتىق الىمدار مەن سالىقتار: شەتەلدەن اكەلىنەتىن كولىكتەرگە قويىلاتىن يمپورتتىق سالىقتار مەن باسقا دا قارجىلىق تولەمدەر كولىك باعاسىن ءوسىرىپ وتىر. قازاقستاندا جوعارى سالىق پەن باج سالىعى جاڭا كولىكتەردىڭ باعاسىن شارىقتاتىپ جىبەردى.
• جەتكىزۋ تىزبەگىندەگى قيىندىقتار: الەمدىك دەڭگەيدە اۆتوكومپونەنتتەردىڭ تاپشىلىعى جانە لوگيستيكا ماسەلەلەرى كولىكتەردىڭ جەتكىزىلۋىن قيىنداتتى، بۇل دا باعا ءوسىمىن تۋدىردى.
• جاڭا ەكولوگيالىق تالاپتار: كولىك قۇرالدارىنا قويىلاتىن ەكولوگيالىق ستاندارتتاردىڭ كۇشەيتىلۋى، اسىرەسە ەۋرو-5 جانە ەۋرو-6 ستاندارتتارىنا سايكەس جاڭا كولىكتەردىڭ شىعارىلۋى دا باعا وسىمىنە اسەر ەتتى.

قازىرگى تاڭدا قازاقستانداعى جاڭا كولىكتەردىڭ ورتاشا باعاسى 4-10 ميلليون تەڭگە ارالىعىندا وزگەرەدى، ال پرەميۋم سەگمەنتتەگى كولىكتەردىڭ باعاسى 15 ميلليون تەڭگەدەن جوعارى بولۋى مۇمكىن. قولدانىستاعى كولىكتەردىڭ باعاسى دا جىل سايىن ارتىپ كەلەدى، اسىرەسە سۇرانىس جوعارى بولعان كولىكتەردىڭ باعاسى.

اۆتونارىقتىڭ ساراپشىلارى قازىرگى كەزدە بىرنەشە نەگىزگى ترەندتەردىڭ قالىپتاسقانىن اتاپ وتۋدە:

• قولدانىستاعى كولىكتەردىڭ سۇرانىسى ارتۋدا: ەكونوميكالىق داعدارىس جانە كولىك باعاسىنىڭ ءوسۋى ادامداردى ەكىنشى قولدى كولىكتەرگە كوبىرەك كوڭىل بولۋگە ءماجبۇر ەتەدى. قولدانىستاعى كولىكتەردىڭ باعاسى دا كوتەرىلۋى مۇمكىن، ءبىراق ولار جاڭا كولىكتەرگە قاراعاندا ءالى دە قولجەتىمدى.

• ەلەكتر كولىكتەرىنە سۇرانىس ارتۋدا: قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە وتىن ۇنەمدەۋ ماقساتىندا ەلەكتر كولىكتەرى قازاقستاندا تانىمال بولا باستادى. قازىرگى ۋاقىتتا ەكولوگيالىق تازا كولىكتەردى پايدالانۋشىلار سانى ارتىپ كەلەدى، ال مەملەكەت تاراپىنان سۋبسيديالار مەن جەڭىلدىكتەر كولىك ساتىپ الۋدى ىنتالاندىرىپ وتىر.

• جۇڭگو كولىكتەرىنىڭ باسىمدىلىعى: جۇڭگو ءوندىرىسىنىڭ كولىكتەرى قازاقستاندا ۇلكەن سۇرانىسقا يە. بۇل كولىكتەردىڭ قولجەتىمدى باعاسى مەن جوعارى تەحنيكالىق سيپاتتامالارى كولىك ساتىپ الۋشىلار ءۇشىن تارتىمدى بولىپ وتىر. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جۇڭگو كولىكتەرى جىل سايىن ءوز ۇلەسىن كوبەيتىپ، قازاقستاندىق نارىقتا باسەكەلەستىك تۋعىزۋدا.

• اۆتوكولىك باعالارىنىڭ تۇراقسىزدىعى: ەكونوميكالىق جاعدايعا بايلانىستى اۆتوكولىك باعالارىنىڭ ءوسۋى جالعاسىپ، تۇراقسىزدىق ساقتالادى. بۇل اۆتونارىقتاعى كوپتەگەن تۇتىنۋشىلاردىڭ الاڭداۋشىلىعىنا سەبەپ بولىپ وتىر.

جۇڭگو كولىكتەرى سوڭعى جىلدارى قازاقستاندا ەرەكشە تانىمال بولدى. بۇل كولىكتەردىڭ نەگىزگى ارتىقشىلىقتارى:

• باعاسى: جۇڭگو كولىكتەرى ادەتتە باسەكەگە قابىلەتتى باعامەن ۇسىنىلادى، بۇل ولاردى قازاقستاننىڭ ورتاشا جانە تومەن تابىس دەڭگەيىندەگى تۇتىنۋشىلارى ءۇشىن تارتىمدى ەتەدى.

• جوعارى تەحنيكالىق سيپاتتامالارى: جۇڭگو كولىكتەرى سوڭعى جىلدارى تەحنيكالىق تۇرعىدان ايتارلىقتاي جەتىلدىرىلدى. ولار زاماناۋي ديزاينىمەن، قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىمەن جانە جانارماي تيىمدىلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. Geely، Chery، BYD سياقتى برەندتەر قازاقستانداعى كولىك ساتىپ الۋشىلار اراسىندا كەڭىنەن تانىلدى.

• قازاقستاندا ءوندىرىس پەن سەرۆيستىك قولداۋ: قىتايدىڭ ءبىرقاتار اۆتوكولىك وندىرۋشىلەرى قازاقستانداعى ءوندىرىس الاڭدارىمەن سەرىكتەسىپ، كولىكتەرىن جەرگىلىكتى نارىققا شىعارادى. بۇل كولىك قۇراستىرۋ ءىسىنىڭ ارتۋىنا جانە قوسالقى بولشەكتەر مەن سەرۆيستىك قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدى بولۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.

• قولايلىلىق پەن سەنىمدىلىك: جۇڭگو كولىكتەرى جوعارى تەحنولوگيالىق مۇمكىندىكتەر مەن ساپا ستاندارتتارىنا سايكەس كەلەدى. ولار سەنىمدىلىك، ۇزاق مەرزىمدىلىك جانە جانارماي تيىمدىلىگى بويىنشا تۇتىنۋشىلاردىڭ سەنىمىن جوعالتقان جوق.

قازاقستاندا اۆتوموبيل ءوندىرىسى سوڭعى جىلدارى ەلەۋلى دامۋ كورسەتكىشتەرىن كورسەتتى. ەلىمىزدە كولىك قۇرالدارىن شىعاراتىن بىرنەشە ءىرى زاۋىت بار:

• "سارىارقااۆتوپروم": بۇل قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى اۆتوزاۋىتتارىنىڭ ءبىرى، وندا Hyundai، Kia، Chevrolet، Renault سياقتى تانىمال ماركالاردىڭ كولىكتەرى قۇراستىرىلادى. 2019 جىلى زاۋىتتىڭ وندىرىستىك قۋاتى ايتارلىقتاي ءوستى، ال قازاقستانداعى كولىك ءوندىرىسىنىڭ كولەمى ارتتى.

• "ازيا اۆتو": بۇل زاۋىت Lada، Toyota، Daewoo سياقتى برەندتەردىڭ كولىكتەرىن شىعارادى. ولاردىڭ ونىمدەرى تەك قازاقستان نارىعىندا عانا ەمەس، تمد ەلدەرىنە دە ەكسپورتتالادى.

• جەرگىلىكتى ءاۆتووندىرىس دامۋى: مەملەكەت وتاندىق ءاۆتووندىرىستى قولداۋ ماقساتىندا ءتۇرلى سۋبسيديالار مەن ىنتالاندىرۋ شارالارىن ۇسىنادى. بۇل شارالار ءوندىرىستى كەڭەيتۋگە، جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا جانە ىشكى نارىقتا جاڭا مودەلدەردى ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

• ەكسپورتتىق الەۋەت: قازاقستانداعى اۆتوكولىك ءوندىرىسىنىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتى دە ارتىپ كەلەدى. وتاندىق وندىرۋشىلەر تمد ەلدەرىنە، سونداي-اق باسقا دا جاقىن شەتەلدەرگە كولىك ەكسپورتتايدى.

قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا ەكولوگيالىق تازا كولىكتەردى شىعارۋ باعىتىندا دا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. ەلدە ەكولوگيالىق تازا كولىكتەردى سۋبسيديالاۋ باعدارلامالارى جانە جەڭىلدىكتەر ەنگىزىلىپ، بۇل باعىتتىڭ دامۋىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن.

قازاقستانداعى اۆتونارىق تۇراقتى تۇردە ءوسىپ، دامۋ ءۇردىسىن جالعاستىرۋدا. كولىك باعالارىنىڭ ءوسۋى، جۇڭگو كولىكتەرىنىڭ تانىمالدىلىعى جانە وتاندىق ءاۆتووندىرىس ماسەلەلەرى اۆتونارىقتىڭ نەگىزگى كومپونەنتتەرى بولىپ تابىلادى. بۇل نارىقتىڭ دامۋىندا ءتۇرلى ىشكى جانە سىرتقى فاكتورلار اسەر ەتەدى، ال كولىك ساتىپ الۋشىلاردىڭ سۇرانىسى مەن ۇمىتتەرى ۇنەمى وزگەرىپ وتىرادى.

قازاقستاننىڭ اۆتونارىعى، اسىرەسە ەكولوگيالىق كولىكتەر مەن ءاۆتووندىرىستى دامىتۋ باعىتىندا، الداعى جىلدارى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلىپ، ەكونوميكاعا ىقپال ەتەتىن ماڭىزدى سالالاردىڭ ءبىرى رەتىندە قالا بەرەدى.