ءۇش ەسە كوپ سۋ قاجەت
قازاقستاندا سۋ رەسۋرستارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى قازىردەن بايقالۋدا. بۇل تۋرالى سۋ رەسۋرستارى كوميتەتى سۋ قورىن پايدالانۋ جانە قورعاۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى مارات يمانالييەۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپارات-قا سىلتەمە جاساپ.
«قازاقستاننىڭ سۋ رەسۋرستارىن بىرەگەي جانە باسقا ەلدەرمەن سالىستىرعاندا كوبىرەك سىن-قاتەرگە ۇشىرايتىن ءالسىز جۇيە دەپ ايتۋعا بولادى. سۋ رەسۋرستارىنا جاھاندىق جىلىنۋ دا ىقپال ەتەدى. مۇزدىقتاردىڭ ەرۋى سۋدىڭ كوبەيۋىنە اكەلەدى، ءبىراق مۇنىڭ ۋاقىتشا اسەر ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. 2000 جىلدارى ورتاشا كوپجىلدىق وزەن اعىنى 120 تەكشە كم بولسا، ءقازىر 102 تەكشە مەتردى كورسەتىپ وتىر. بۇل وزەن اعىنى تۋرالى. 2030 جىلعا قاراي كەي بولجامدارعا سايكەس، وزەن اعىنىنىڭ 99 تەكشە كيلومەترگە دەيىن قىسقارۋى مۇمكىن. ءقازىردىڭ وزىندە ءبىز سۋ رەسۋرستارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىن سەزىنىپ وتىرمىز»، - دەدى م. يمانالييەۆ ەكولوگيا مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان ZOOM كوفەرەنسيادا.
ونىڭ ايتۋىنشا، اۋىل شارۋاشىلىعى دامىعان وڭتۇستىك وڭىرلەردە – تۇركىستان، قىزىلوردا، جامبىل وبلىستارىندا سۋ رەسۋرستارى تاپشى. بۇل وبلىستاردىڭ قولدا بار سۋ رەسۋرستارى تاۋسىلدى.
«ناتيجەسىندە سۋ تارتۋدىڭ ءوزى ەكولوگياعا زيان كەلتىرىپ وتىر، ياعني ءبىز سۋدى تابيعاتتان الامىز. ءبىزدىڭ بارلىق سۋ رەسۋرستارىمىزدىڭ 44%-ى قىتايدان، رەسەيدەن، وزبەكستاننان، قىرعىزستاننان كەلەتىن ترانسشەكارالىق سۋلارعا بايلانىستى. وڭتۇستىك وڭىرلەر اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وندىرۋگە ۇلكەن ۇلەس قوسۋدا. سۋ رەسۋرستارى تاپشىلىعىنىڭ ارتۋى كەزىندە سۋدى ءتيىمسىز پايدالانۋ جاعدايلارى دا بايقالادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا ءۇش ەسە كوپ سۋ قاجەت. ءاربىر دانا وندىرۋگە ورتا ەسەپپەن 129 تەكشە مەتر سۋ جۇمسالادى، ال اقش-تا، رەسەي فەدەراسياسىندا 44 تەكشە مەتر، اۋستراليادا 21 تەكشە مەتر. بۇل، ەڭ الدىمەن، سۋدىڭ ءتيىمسىز شىعىندارىمەن بايلانىستى، اۋىل شارۋاشىلىعىندا تاسىمالداۋ كەزىندە سۋدىڭ شامامەن 40% جانە ودان دا كوپ مولشەرىن جوعالتامىز. ەكونوميكا سالالارىندا دا سۋدى قاجەت ەتەتىن تەحنولوگيالاردى پايدالانامىز»، - دەدى مارات يمانالييەۆ.