قازاقستاندا سيرەك كەزدەسەتىن جەر مەتالدارىنىڭ مول قورى تابىلدى.
وزبەكستاننىڭ سامارقاند قالاسىندا وتكەن ەۋروپالىق وداق – ورتالىق ازيا ءسامميتى قارساڭىندا قازاقستان سيرەك جەر ەلەمەنتتەرىنىڭ ءىرى كەن ورنى تابىلعانىن جاريالادى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
قاراعاندى ماڭىندا كولەمى 20 ميلليون تونناعا جۋىقتايتىن سيرەك كەزدەسەتىن جەر ەلەمەنتتەرىنىڭ ءىرى كەن ورنى انىقتالدى. بۇل قور الەم بويىنشا ءۇشىنشى ورىنعا يە بولۋى مۇمكىن. قوسىمشا بارلاۋ جۇمىستارى قاجەت.
"جاڭا قازاقستان" اتاۋىن العان كەن ورنى سمارتفوندار، سيفرلىق كامەرالار مەن كومپيۋتەردىڭ قاتقىل ديسكىلەرى سياقتى قۇرىلعىلاردىڭ قۇرامىندا قولدانىلاتىن سەريي، لانتان، نەوديم جانە يتتريي ەلەمەنتتەرىنەن تۇراتىن شامامەن 1 ميلليون توننا سيرەك جەر مەتالدارىن قامتيدى.
"اۋماقتا ءتورت كەلەشەگى زور ۋچاسكە انىقتالدى، ولاردىڭ جالپى سيرەكجەر ەلەمەنتتەرىنىڭ قورى 935 400 تونناعا باعالانىپ وتىر"، – دەلىنگەن يندۋستريا جانە قۇرىلىس مينيسترلىگىنىڭ حابارلاماسىندا.
الدىن الا باعالاۋلار بويىنشا، "جاڭا قازاقستان" ۋچاسكەسىندەگى جالپى قور 300 مەتر تەرەڭدىكتە ورنالاسقان، ءبىر توننادا ورتاشا 700 گرامم سيرەك جەر ەلەمەنتتەرى بار.
ەگەر بۇل مالىمەتتەر راستالسا، قازاقستان سيرەك جەر مەتالدارىنىڭ قورى بويىنشا الەمدەگى جەتەكشى ءۇش ەلدىڭ قاتارىنا ەنەدى.
الايدا ساراپشىلار ساق بولۋعا شاقىرادى.
تاۋ-كەن ونەركاسىبى بويىنشا تاۋەلسىز ساراپشىلاردىڭ كاسىبي قاۋىمداستىعى (PONEN) اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى گەورگيي فرەيماننىڭ ايتۋىنشا، بۇل ءالى باستاپقى كەزەڭدە تۇر.
"مۇنى ناقتى كەن ورنى دەپ اتاۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن اۋماقتاعى بارلىق ەلەمەنتتەر تولىق زەرتتەلۋى ءتيىس"، – دەدى ول.
ساراپشى قوسىمشا بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدىڭ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى
"گيدروگەولوگيانى، گەومەحانيكانى زەرتتەۋ، سونداي-اق قازبانىڭ تيىمدىلىگىن، ولاردى قانداي فورمادا وندىرۋگە بولاتىنىن باعالاۋ قاجەت. نارىقتىق جاعدايدى، ءتيىستى سالالاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ەكونوميكالىق باعا بەرۋ كەرەك. وسى فاكتورلاردىڭ بارلىعى تالدانىپ، ەكونوميكالىق مودەل جاسالعان جاعدايدا عانا ونى كەن ورنى دەپ اتاۋعا بولادى. بۇلاي بولماسا، بۇل تەك جورامال كۇيىندە قالادى"، – دەيدى فرەيمان.
اتالعان ۋچاسكەدە بارلاۋ جۇمىستارى 2022 جىلى باستالىپ، ونىڭ ناتيجەلەرى 2024 جىلدىڭ قازان ايىندا قازاقستان ۇكىمەتىنە ۇسىنىلعان.
ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل جاڭالىقتىڭ ەۋرووداق – ورتالىق ازيا ءسامميتىنىڭ قارساڭىندا جاريالانۋى ستراتەگيالىق مانگە يە.
سامميت بارىسىندا ەۋرووداق قازاقستانمەن ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋگە نيەتتى ەكەنىن مالىمدەپ، 2025–2026 جىلدارعا ارنالعان جاڭا جول كارتاسىن ماقۇلدادى. قۇجاتتا "گەولوگيالىق بارلاۋ، زەرتتەۋ جانە يننوۆاسيا سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ" كوزدەلگەن.
"بۇل مالىمدەمە وتە ءساتتى ۋاقىتتا جاسالدى، سەبەبى ول قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق شيكىزات جونىندەگى جاھاندىق پىكىرتالاستارداعى ءرولىن ارتتىردى. مەنىڭشە، ولار قازاقستاندى ەۋرووداق كارتاسىنا ناقتى ورنالاستىرا الدى. ول سونىمەن قاتار قازاقستاندا سيرەكجەر ەلەمەنتتەرىن ءوندىرۋ ءالى دە ءبىرقاتار قيىندىقتارمەن بايلانىستى ەكەنىن اتاپ ءوتتى"، – دەدى قازاقستانداعى ەو ەلشىسى الەشكا سيمكيچ.