كوڭىل كونشىتپەيتىن ستاتيستيكانى ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعىنىڭ ماماندارى ايتتى.
دارىگەرلەر كامەلەت جاسىنا تولماعان بالالارعا سەرگىتكىش سۋسىندى ساتۋعا تىيىم سالۋ كەرەك دەپ دابىل قاعىپ وتىر. سەبەبى ادام اعزاسىن بىلدىرمەي ۋلايتىن ءونىم، اسىرەسە، بالالار ءۇشىن وتە ءقاۋىپتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
ساباق اراسىندا دۇكەنگە كىرگەن وقۋشىلاردىڭ دەنى وسىنداي سەرگىتكىش سۋسىن الۋعا بەيىم. ساتۋشىلار دا بۇل ونىمدەردىڭ زياندى ەكەنىن ءبىرى بىلسە، ءبىرى ونىڭ دەنساۋلىققا تيگىزەر زاردابىن ەسكەرە بەرمەيدى. دەگەنمەن سورەدە سامساپ تۇرعان ءونىمدى بالاعا ساتپاۋ كەرەك دەگەن زاڭ جوق.
بۇل تۋرالى ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ تا ايتقان بولاتىن. دارىگەرلەر دە سەرگىتكىش سۋسىنداردى بالالارعا ىشكىزبەۋ كەرەك دەپ شىرىلداپ وتىر. سەبەبى ونداي سۋسىندى ءجيى ىشەتىن ءجاسوسپىرىمنىڭ باۋىرى ماسكۇنەمدىكىمەن بىردەي بولادى ەكەن. ءتىپتى جۇرەك دەرتىنە، جۇيكە جۇيەسى، اسقازان، سوڭى قاتەرلى ىسىككە ۇلاسۋى ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان بالالار مەن جۇكتى ايەلدەرگە جانە قارت ادامدار مەن قان قىسىمى بار جاندارعا بۇل سۋسىندى ۇزىلدى-كەسىلدى ىشۋگە بولمايدى.
«ەنەرگەتيكالىق سۋسىنداردىڭ قۇرامىندا كوفەيننىڭ كوبى ەڭ ءبىرىنشى ماسەلە بولىپ ەسەپتەلەدى. ويتكەنى وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، كوفەيندى جاس بالدارعا، اسىرەسە، مەكتەپ وقۋشىلارىنا شامادان تىس قولدانۋ ونىڭ جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارىنا، ءتىس كاريەسىنە، قانت-ديابەتىنىڭ كوبەيۋىنە ءوز سالدارىن تيگىزەدى. سۋسىننىڭ قۇرامىندا بار ۆ12 ءۆيتامينى دە ەكى-ۇش ەسە كوپ. ول دا ءوزىنىڭ كەرى اسەرىن تيگىزەدى»، - دەيدى ق ر دسم "قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعى" باسقارما ءتوراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى جانار قالماقوۆا.
الىس جولعا شىعاتىن كولىك جۇرگىزۋشىسى ۇيقىمدى اشادى دەپ بىر-ەكى قۇتىنى قولتىقتاي كەتۋدى ادەتكە اينالدىرعان. الايدا ەنەرگەتيكالىق سۋسىندار اعزانى كۇش-قۋاتپەن قامتاماسىز ەتەدى دەگەن تۇجىرىم دالەلسىز. سۋسىندا ونداي قاسيەت جوق، ول - تەك ەنەرگيا قوزدىرۋشىسى. ياعني ءبىز ءوز بويىمىزداعى قورىمىزدى پايدالانامىز، قىسقاشا ايتقاندا، ەنەرگيانى وزىمىزدەن قارىزعا الامىز. الايدا ەرتە مە، كەش پە، بۇل قارىزدى شارشاعاندىق، ۇيقىسىزدىق، اشۋشاڭدىق تۇرىندەگى پايىزبەن قايتارۋعا ءماجبۇر بولامىز. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، اعزاداعى ءومىر بويىنا جەتەتىن كۇش-قۋاتتى سارقىپ، السىزدىككە ۇشىراتىپ، تەز قارتايۋعا سەبەپ بولادى.
«ءبىزدىڭ ەلدە وقىس جاعداي بولماعانىمەن، ەنەرگەتيكالىق سۋسىننىڭ كەسىرىنەن جۇرەك اينۋ،باس اينالۋ شاعىمدارىمەن جۇگىنگەندەر بار. بۇل ءونىم الكوگولدى ىشىمدىكتەر قاتارىنان بولۋ كەرەك، جاستارعا ساتۋعا تىيىم سالۋ كەرەك ەكەنىن بۇرىننان ايتىپ كەلەمىز. ءتىپتى سوتقا ارىز دا تاستادىق. وكىنىشكە قاراي، ءقازىر كاسىپكەرلەردىڭ ءوزى ماسەلەگە نەمقۇرايلى قاراپ وتىر. قۇتىنىڭ سىرتىنداعى جارامدى ۋاقىتىن ءوشىرىپ قايتا جازىپ جاتقاندارى دا جوق ەمەس. بۇل ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن الاڭدايتىن جاعداي دەپ ويلايمىن»، - دەدى قازاقستان ۇلتتىق تۇتىنۋشىلار ليگاسىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى سۆەتلانا رومانوۆسكايا.
قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك باس سانيتارلىق دارىگەرى 2013 جىلدىڭ 19 تامىزىندا «سەرگىتەتىن كومپونەنتتەرى بار سۋسىنداردى ساتۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى» قاۋلىنى بەكىتكەن. قۇجاتتا «ورتا جانە ارناۋلى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكەمەلەردە، جوعارى وقۋ ورىندارىندا، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىندە، جاسوسپىرىمدەر مەن جاستار كوپ جينالاتىن ورىنداردا، مادەني-كوپشىلىك شارالاردا ەنەرگەتيكالىق سۋسىنداردى ساتۋعا تىيىم سالىنادى»، – دەپ انىق كورسەتىلگەن. الايدا ول قاۋلىنىڭ ىسكە اسىپ جاتقانى كورىنبەيدى.