سالىقتان جالتارۋ – ەل ەكونوميكاسىنا ەلەۋلى ءقاۋىپ
قازاقستاندا بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ كوپشىلىگى سالىقتىق مىندەتتەمەلەردەن جالتارۋ ماقساتىندا جاساندى تۇردە بولشەكتەنۋ ادىستەرىن قولدانۋدا. بۇل مەملەكەت بيۋدجەتىنە ەداۋىر زيان كەلتىرىپ، ءادىل سالىق سالۋ جۇيەسىنىڭ بۇزىلۋىنا اكەپ سوعۋدا. بۇل تۋرالى Aqshamnews.kz سايتى حابارلايدى.
ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ەلىمىزدە 2،3 ميلليون سالىق تولەۋشى تىركەلگەن. الايدا سونىڭ تەك 8%-ى عانا (137 مىڭ كومپانيا) قوسىلعان قۇن سالىعىن (ندس) تولەيدى. قالعانى ارنايى جەڭىلدەتىلگەن سالىق رەجيمىن قولدانا وتىرىپ، جالپىعا ورتاق سالىق جۇيەسىنە وتپەي كەلەدى.
جالعان شاعىن بيزنەس – بيۋدجەتكە سوققى
ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ سالىق جانە كەدەن ساياساتى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ەرلان ساگنايەۆ بۇل جاعدايدى بيزنەس اۋقىمىنىڭ ءوسۋى ەمەس، كەرىسىنشە، تابىستى ادەيى تومەن كورسەتىپ، سالىقتان جالتارۋ ارەكەتى دەپ باعالايدى.
"كۇتىلگەنى – مەملەكەتتىك قولداۋدى العان شاعىن بيزنەس بىرتىندەپ ورتا جانە ءىرى بيزنەسكە اينالۋى كەرەك ەدى. الايدا ءبىز بيزنەستىڭ ادەيى شاعىن كۇيىندە قالۋىن، ياعني جۇيەلى بولشەكتەۋدى كورىپ وتىرمىز. بۇل بيۋدجەتكە ميللياردتاعان تەڭگەنىڭ تۇسپەۋىنە سەبەپ بولادى"، – دەدى ساگنايەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، 81% كاسىپكەر جەڭىلدەتىلگەن سالىق جۇيەسى بويىنشا جۇمىس ىستەيدى، ال ولاردىڭ 85%-ى 15 ميلليون تەڭگەدەن اسپايتىن تابىس كورسەتىپ وتىر. بۇل – شىن مانىندە، ءىرى بيزنەس سۋبەكتىلەرى بىرنەشە جەكە كاسىپكەرگە (يپ) بولشەكتەنىپ، سالىقتىق مىندەتتەرىن بارىنشا ازايتىپ وتىرعانىنىڭ ايعاعى.
تانىمال سالىقتان جالتارۋ سحەمالارى
مينيسترلىك كەلەسى كەڭ تارالعان ادىستەردى اتادى:
-
ءبىر نىسانعا بىرنەشە يپ تىركەۋ – مىسالى، ءبىر مەيرامحاناداعى بار، اسحانا جانە كاراوكە بولەك يپ رەتىندە تىركەلىپ، جەڭىلدەتىلگەن سالىق رەجيمىندە جۇمىس ىستەيدى؛
-
ءقوناقۇيدى قاباتتارعا ءبولىپ تىركەۋ – ءار قاباتتى جەكە كاسىپكەرگە ءبولىپ، ءبىرتۇتاس مەكەمە ەمەس، بىرنەشە كىشىگىرىم كاسىپورىن رەتىندە كورسەتۋ؛
-
قىزمەتكەرلەردى شتاتتان شىعارۋ – جۇمىسشىلار يپ رەتىندە تىركەلىپ، بۇرىنعى جۇمىس ورنىنا «قىزمەت كورسەتۋ» كەلىسىمىمەن جۇمىس ىستەيدى. وسىلايشا، جۇمىس بەرۋشى زەينەتاقى، الەۋمەتتىك تولەمدەر مەن ساقتاندىرۋ تولەمدەرىنەن جالتارادى.
سالدارى – ادىلەتسىز باسەكە مەن ەكونوميكالىق تۇراقسىزدىق
ساگنايەۆتىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي ادىستەر بيۋدجەت ءتۇسىمىن ازايتىپ قانا قويماي، ادال جۇمىس ىستەيتىن كومپانيالار ءۇشىن ادىلەتسىز باسەكە تۋعىزادى.
"مەملەكەت ءادىل سالىق جۇيەسىن قالايدى. بارلىق نارىق قاتىسۋشىلارى تەڭ شارتتارمەن جۇمىس ىستەۋى كەرەك. بيزنەس بولشەكتەۋ مەن سالىقتان جالتارۋ ەلدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى"، – دەدى ول.
باقىلاۋ كۇشەيەدى، جاۋاپكەرشىلىك ارتادى
قازىرگى تاڭدا بيزنەس بولشەكتەۋ سحەمالارىن انىقتاۋ جانە جولىن كەسۋ باعىتىندا كەشەندى شارالار قولعا الىنۋدا. بيلىك سالىق جۇيەسىن ءادىل ەتۋ ارقىلى بيۋدجەتتى تولىقتىرۋ، الىنعان قاراجاتتى الەۋمەتتىك باعدارلامالار مەن ەكونوميكانى دامىتۋعا باعىتتاۋدى كوزدەيدى.
قازاقستانداعى سالىقتىق بولشەكتەۋ سحەمالارى – ەكونوميكا ءۇشىن ەلەۋلى ءقاۋىپتىڭ ءبىرى. بۇل تەك بيۋدجەت ءتۇسىمىن ازايتىپ قانا قويماي، سالىق جۇيەسىندەگى تەڭسىزدىكتى كۇشەيتەدى. سوندىقتان مەملەكەت باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، كاسىپكەرلەرگە زاڭدى ءارى اشىق جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن ىنتالاندىرۋ تەتىكتەرىن ارتتىرماق.