حالقىمىز ەشقاشان اماناتقا قيانات جاساماعان.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بيلىك پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس سەزىنە قاتىستى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءسوز باسىندا بارشا قازاقستاندىقتاردى العىس ايتۋ كۇنىمەن قۇتتىقتادى.
«ءبىز وسىنداي ىنتىماقتىڭ ارقاسىندا قاڭتارداعى قيىن-قىستاۋ كۇندەردە مەملەكەتتىگىمىز بەن تۇتاستىعىمىزدى قورعاپ قالدىق. تاۋەلسىزدىگىمىزگە تونگەن قاتەردىڭ بەتىن قايتاردىق. سىن ساعاتتا بىرلىگىن ساقتاي بىلگەن بارشا وتانداستارىمىزعا زور ريزاشىلىق بىلدىرەمىن. ۇيىمدى جاڭعىرتۋ تۋرالى القالى جيىننىڭ ءدال بۇگىن ءوتۋىنىڭ سيمۆولدىق ءمانى بار. ءبىرىنشى ناۋرىز – پارتيانىڭ قۇرىلعان كۇنى. 23 جىل بۇرىن ەلىمىزدەگى ەڭ باستى ساياسي ۇيىمنىڭ نەگىزى قالاندى. پارتيا حالىقتى ورتاق ماقساتقا جۇمىلدىردى. قوعامعا پايدالى كوپتەگەن باستامالار كوتەرىپ، سايلاۋشىلاردىڭ قولداۋىنا يە بولدى»، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى پارتيانىڭ كەلەشەگى جونىندە ايتا كەلىپ، ونىڭ بۇعان دەيىن اتقارعان جۇمىسىن ۇمىتۋعا بولمايتىنىنا، ءوز ىسىنە بەرىلگەن پارتيا بەلسەندىلەرىنىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنە قۇرمەتپەن قاراۋ كەرەك ەكەنىنە توقتالدى.
پرەزيدەنت ەلىمىزدىڭ «جاڭا قازاقستاندى» قۇرۋ جونىندەگى اۋقىمدى مىندەتتى ورىنداۋعا كىرىسكەنىن مالىمدەدى. الدىمىزدا مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاق تاعدىرىن شەشەتىن اسا ماڭىزدى جۇمىس تۇر. ونى ويداعىداي جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جاڭا ماقسات-مىندەتتەرىمىزدى ايقىنداپ الۋىمىز قاجەت. پارتيا بارلىق رەفورماعا ۇيىتقى بولۋعا ءتيىس.
«ساياسي ۇيىمنىڭ اتاۋىن امانات دەپ وزگەرتۋ ۇسىنىلدى. جاسىراتىن ەشتەڭە جوق، مەن دە بۇل ماسەلەگە بايلانىستى پىكىرتالاسقا قاتىستىم. بىرنەشە ۇسىنىس بولدى، سونىڭ ىشىنەن امانات دەگەن اتاۋعا توقتادىق. بۇل – ەلىمىز ءۇشىن دە، ۇلتىمىز ءۇشىن دە ايرىقشا ءمانى بار كيەلى ۇعىم. ەگەمەندىگىمىز، ەلدىگىمىز بەن بىرلىگىمىز، كەڭ بايتاق جەرىمىز – بىزگە بابالاردان جەتكەن امانات. وسى قاستەرلى قۇندىلىقتارىمىزدى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، بولاشاققا ميراس ەتۋىمىز كەرەك. مەملەكەتتىلىك ءداستۇر جالعاستىعى، ۇرپاق ساباقتاستىعى دەگەنىمىز – مىنە وسى. حالقىمىز ەشقاشان اماناتقا قيانات جاساماعان. پارتيا بۇل قاعيداتتى بەرىك ۇستانادى. «امانات» اتا-بابالارىمىزدىڭ كەلەشەك ۇرپاققا قالدىرعان وسيەتى دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. امانات ءسوزىنىڭ – ماعىناسى تەرەڭ، حالقىمىزدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىندە ەرەكشە ورىن الادى. ول بابالارىمىز وسيەت ەتكەن تاۋەلسىزدىكتىڭ ماڭگى ارمان-مۇراتى، قۋاتتى مەملەكەتتىلىكتىڭ جانە جالپىۇلتتىق تۇتاستىقتىڭ، كەڭ-بايتاق وتانىمىزدىڭ قۇندىلىعى رەتىندە سيپاتتالادى. ءبىز وسى باعا جەتپەس مۇرامىزدى ساقتاپ، نىعايتۋعا ءتيىسپىز. بۇل – ءبىزدىڭ اعا بۋىن مەن وسكەلەڭ ۇرپاق الدىنداعى قاستەرلى بورىشىمىز. سوندىقتان مەن پارتيامىزدى رەسمي تۇردە امانات دەپ اتاۋدى تولىق قولدايمىن»، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت وتكەن ايدا جۇرگىزىلگەن اۋقىمدى اناليتيكالىق جۇمىستار پارتيا قىزمەتىنە ماڭىزدى وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت ەكەنىن كورسەتتى دەپ اتاپ ءوتتى. جوعارىدا ايتىلعان ۇسىنىستاردى قولداي وتىرىپ، پارتيا ءتوراعاسى ءبىرقاتار باسىم مىندەتتى ايقىنداپ بەردى. ونىڭ پىكىرىنشە، ەڭ الدىمەن، ورتالىققا تاۋەلدىلىكتى جويۋ جانە پارتيا اپپاراتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ قاجەت.
«پارتيا اپپاراتىنىڭ جۇمىسىندا بيۋروكراتيانىڭ تەرىس سيپاتتارى انىق كورىندى. جەلىلىك كەستەلەر، ەسەپ بەرۋ جانە قاعاز جۇزىندەگى ءىس-شارالار سايلاۋشىلارمەن تىكەلەي جۇمىس ىستەۋدى ەكىنشى ورىنعا سىرعىتتى. جۇمىسقا قۇلشىنىپ تۇرعان ازاماتتار ءوز ورىندارىن دارىنسىز فۋنكسيونەرلەرگە بەرۋگە ءماجبۇر بولدى. سوندىقتان ورتالىق اپپاراتتىڭ فيليالدارمەن جانە باستاۋىش پارتيالىق ۇيىمدارمەن ءوزارا ءىس-قيمىل ادىستەرىن تولىعىمەن قايتا قاراۋ قاجەت. بيۋروكراتيا مەن قاعازباستىلىقتان ۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتۋ كەرەك. ايماقتىق فيليالدار مەن باستاۋىش ۇيىمدارى سايلاۋشىلارمەن وزدىگىنەن جۇمىس ىستەي الادى جانە جۇمىس ىستەۋگە مىندەتتى. ورتالىق اپپارات نۇسقاۋشىلىق جانە «قولمەن» باسقارۋ تاجىريبەسىنەن ارىلۋعا ءتيىس»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ءماجىلىس پەن ءماسليحاتتارداعى فراكسيالاردىڭ قىزمەتىن جانداندىرۋ قاجەت. دەپۋتاتتىق فراكسيالار ديالوگ الاڭدارىن ۇيىمداستىرۋ مىندەتىن وزدەرىنە الىپ، ولاردىڭ جۇمىس قورىتىندىسى بويىنشا ناقتى ناتيجەگە قول جەتكىزۋى كەرەك.
«الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن قالا الاڭدارىنداعى قوعامدىق تالقىلاۋلاردى پارلامەنت پەن ءماسليحاتتاردا وتكىزگەن ءجون. بۇل – اسا ماڭىزدى مىندەت. فراكسيالار دەپۋتاتتىق ساۋالدارمەن شەكتەلىپ قالماي، پارلامەنتتىك جانە قوعامدىق تالقىلاۋلار مەن اشىق پىكىر-سايىستارعا بارۋعا ءتيىس. كەرەك بولسا، ۇكىمەتتىڭ ناقتى مۇشەلەرى مەن اكىمدەرگە سەنىم ماسەلەسىن كوتەرۋ قاجەت. بارلىق دەڭگەيدەگى پارتيا دەپۋتاتتارىنىڭ رەيتينگى الدىن الا دايىندالعان ەسەپتەرگە ەمەس، ناقتى ىستەر مەن ازاماتتاردىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋگە نەگىزدەلۋى كەرەك»، – دەدى پارتيا ءتوراعاسى.
مەملەكەت باسشىسى ازاماتتاردىڭ مۇددەلەرىن ىلگەرىلەتۋدى جانە پارتيانىڭ اشىقتىعىن باستى ماسەلە رەتىندە ايقىندادى.
«پارتيا پوپۋليزمگە سالىنىپ، ورىندالمايتىن ۋادە بەرمەگەنى ءجون. سوندا پرەمەر-مينيستر مەن كابينەت مۇشەلەرىنەن قاجەتتى سانداردى تالاپ ەتۋگە دە جول بەرىلمەيدى. ەگەر وسىلاي جالعاسا بەرسە، كۇدىك كۇشەيىپ، ادامداردىڭ پارتياعا دەگەن سەنىمى جوعالادى. ال ونىڭ پارتياعا كەرى اسەرى تيەدى. بۇنداي كوزبوياۋشىلىقتىڭ سالدارى ادامداردىڭ الەۋمەتتىك كوڭىل-كۇيىنە جانە ىشكى ساياسي تۇراقتىلىققا ىقپال ەتەدى. بۇعان، اسىرەسە، گەوساياسي تۇراقسىزدىق جاعدايىندا جول بەرۋگە بولمايدى. سايلاۋشىلارمەن كەرى بايلانىستى كۇشەيتكەن ءجون جانە وسى باعىتتا قوعامدىق قابىلداۋلاردىڭ الەۋەتىن بارىنشا پايدالانۋ قاجەت»، – دەدى پرەزيدەنت.
پارتيا ءتوراعاسى ەلىمىزدى ودان ءارى جاڭعىرتۋ ءۇشىن پارتيالاستارىنان تىڭ ۇسىنىستار كۇتەتىنىن اتاپ ءوتتى. سوندىقتان جالپىۇلتتىق وزەكتى ماسەلەلەر كۇن ءتارتىبىن ازىرلەۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتىنان تىڭ يدەيالار مەن ۇسىنىستار جيناۋ جونىندە رەسپۋبليكالىق اكسيا ۇيىمداستىرعان ءجون. مەملەكەت باسشىسى پارتيالاستاردىڭ ىشىنەن سەنىمدى ادامداردى ىرىكتەپ، ولاردى ىلگەرىلەتۋ ءىسىن جالعاستىرعان دۇرىس دەپ سانايدى.
«اشىعىن ايتقاندا، قازىرگى كەزدە ساياسي مەنەدجەرلەردى دايارلاۋ ءىسى اقساپ تۇر. قازىرگى جاعدايدا ساياسي باسشىلار ءتۇرلى ماماندارمەن، جاستارمەن، جۋرناليستەرمەن، حالىقتىڭ بارلىق وكىلدەرىمەن ءتىل تابىسا الۋى كەرەك. مۇنداي ادامدار ەل اراسىندا از ەمەس. الەۋمەتتىك ءليفتىنىڭ جوقتىعى – بىردەن-بىر كەدەرگى. جاس ءارى قابىلەتتى ماماندارعا مۇمكىندىك بەرمەيمىز. بۇل – ءبىزدىڭ باستى كەمشىلىگىمىز. پارتيا قۇرىلىمىندا ساياسي مەنەدجمەنت اكادەمياسى بار. وسى اكادەميانىڭ قىزمەتىن كۇشەيتۋ قاجەت»، – دەدى پرەزيدەنت.
پرەزيدەنت وسى ايتىلعان مىندەتتەردى مەيلىنشە قىسقا مەرزىم ىشىندە ورىنداۋ قاجەت ەكەنىنە نازار اۋداردى. پارتيا ءتوراعاسى ورتالىق اپپاراتقا جۇمىس توبىن قۇرىپ، پارتيانىڭ جاڭا تۇعىرناماسىن ازىرلەۋدى تاپسىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، امانات – وزىق ويلاۋ مەن ادىلدىكتىڭ، بىرلىك پەن العا ىلگەرىلەۋدىڭ پارتياسى، حالىقتىڭ پىكىرى مەن ەل مۇددەسىن ەسكەرەتىن ازاماتتارىمىزدىڭ يگىلىگى جولىندا قىزمەت ەتەتىن نەگىزگى ۇيىم. ۋكراينادا بولىپ جاتقان قازىرگى جاعدايدا وسى ايتىلعان بارلىق ماسەلەنىڭ ءمانى زور.
«ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز مەملەكەتىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىن، ەگەمەندىگى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعىن قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيدى. ءبىز 2010 جىلى ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ ءسامميتىن وتكىزگەن ەل رەتىندە ەۋرازيالىق قاۋىپسىزدىكتىڭ تۇتاستىعى قاعيداتىنا بەيىلدىمىز. مەن بۇل تۋرالى 10 اقپاندا ماسكەۋگە جاساعان ساپارىمدا ايتتىم. ءبىز ەكى مەملەكەتتى كەلىسسوز ۇستەلىندە ورتاق ءتىل تابىسۋعا، ۋاعدالاستىق پەن كەلىسىمگە كەلۋگە شاقىرامىز. باسقا جول جوق. جاقسى جانجالدان جامان ءبىتىم ارتىق. بەيبىتشىلىكسىز دامۋ بولمايدى»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان، قاجەت بولسا، دەلدالدىق قىزمەتتەرمەن قوسا، بارلىق كومەك تۇرلەرىن كورسەتۋگە دايىن.
«مەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءبىرقاتار وتىرىسىن وتكىزدىم. سانكسيالىق قارسىلىقتىڭ بۇرىن-سوڭدى بولماعان شيەلەنىسۋى جاعدايىندا ۇكىمەتكە ەلدىڭ تۇراقتى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندە ناقتى مىندەتتەر جۇكتەدىم. ءبىزدىڭ ەكونوميكامىز داعدارىس جاعدايىندا ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سانكسيالىق سىن-قاتەرلەرگە قارسى تۇرۋعا دايىن بولۋى كەرەك. الداعى قيىندىقتار مەن سىناقتاردى ءبارىمىز بىرگە ەڭسەرەمىز دەپ ويلايمىن. ولاردىڭ كۇردەلىلىگىن باعالاماۋعا نەمەسە اسىرا كورسەتۋگە بولمايدى»، – دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلدىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاساۋعا ۋادە بەردى.
