الەۋمەتتىك جەلىلەردە بۇگىندە قانت مۇناي ونىمدەرىنەن سينتەزدەلەتىنى تۋرالى ۆيدەو تالقىلانۋدا. اۆتوردىڭ ايتۋىنشا، قانت قىزىلشادان 80 جىلدان بەرى وندىرىلمەيدى، ءقازىر ونى تەك مال ازىعى ءۇشىن عانا وسىرەدى. ال قۇراق قانت قاجەتتى كولەمدە جەتكىزىلمەيدى ەكەن.
Stopfake.kz بۇل اقپاراتتىڭ جالعان ەكەنىن مالىمدەيدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
رەسەيلىك ومارتاشى يۆان حاليلوۆ قانت وندىرىسىنە قاتىستى ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى. ۋدمۋرتيالىق كاسىپكەر بىرنەشە جىلدان بەرى بال جاساۋمەن اينالىسىپ كەلەدى. ونىڭ پىكىرىنشە، الەمدەگى «ەڭ ۇلكەن مافيا – قانت مافياسى. ول قانتقا تەك بال عانا تابيعي بالاما بولا الادى دەيدى. ونىڭ قانتتىڭ زيانىن ايتا كەلە، ءوز ءونىمىن نەگە ناسيحاتتايتىنىن وسىدان تۇسىنۋگە بولادى.
حاليلوۆ باسقا دا جاعىمسىز مالىمدەمەلەر جاساعان. مىسالى، ول ايەلدەرگە ءبىلىم قاجەت ەمەس دەپ سانايدى.
«ايەل اس ۇيدە بولۋى كەرەك، سوندا عانا ول باقىتتى بولادى»، – دەيدى كاسىپكەر.
ايتۋىنشا، ونىڭ ءۇش ايەلى جانە سەگىز بالاسى بار.
سونداي-اق، حاليلوۆ «مەكتەپتەر بالالاردى ازعىندايدى» دەيدى. ال ءوزى اۋىرىپ، ساباقتىڭ كوپ بولىگىن وتكىزىپ العان جانە مۇنى ءوزىنىڭ ارتىقشىلىعى دەپ سانايدى.
بۇگىنگى تاڭدا دۇكەن سورەلەرىندە قانتتىڭ ءتۇر-تۇرىن كەزدەستىرۋگە بولادى: قۇراق قانتى، قوڭىر، اق تازارتىلعان جانە تازارتىلماعان، قىزىلشادان، پالمادان، ۇيەڭكىدەن الىنعان قانت. ونى وندىرۋگە ەكى باستى وسىمدىك نەگىز بولادى: قانت قامىسى جانە قانت قىزىلشاسى. ولاردىڭ اراسىنداعى باستى ايىرماشىلىق – ءوسىرۋ جاعدايلارى مەن تەحنولوگيالىق پروسەستىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قامىس جىلى جانە ىلعالدى كليماتتى قاجەت ەتەدى، ال قىزىلشا قوڭىرجاي ەندىكتەرگە جارامدى.
قازاقستاندا قانت قىزىلشاسى نەگىزىنەن جامبىل، الماتى جانە جەتىسۋ وبلىستارىندا وسىرىلەدى. «اوك-ينفورمنىڭ» حابارلاۋىنشا، 2024 جىلى ەلىمىزدە شامامەن 1،3 ملن توننا قىزىلشا جينالىپ، 243،2 مىڭ توننا قانت وندىرىلگەن.
قانتتى مۇناي ونىمدەرىنەن سينتەزدەۋگە بولادى، ءبىراق بۇل قىمبات جانە قيىن. مۇناي ەتيلەن جانە پروپيلەن سياقتى كومپونەنتتەردى الۋ ءۇشىن قايتا وڭدەلەدى. ولاردان قانت قۇرىلىمىنا ۇقساس زاتتاردى سينتەزدەۋگە بولادى. بۇل پروسەسس بىرنەشە كەزەڭدى قامتيدى، سونىڭ ىشىندە مۇنايدى كىشىرەك فراكسيالارعا وڭدەۋ، سودان كەيىن سوڭعى ءونىمدى الۋعا ارنالعان حيميالىق رەاكسيا.
2024 جىلى نەمىس عالىمدارى پورولون وندىرىسىندە مۇنايدىڭ ورنىنا قانت قولدانۋدى ۇسىندى. الايدا، كەيبىر ساراپشىلار بۇل تەحنولوگيانىڭ ەكولوگيالىعىنا كۇماندانىپ، بۇل ونەركاسىپتىك اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ وسۋىنە جانە توپىراق پەن سۋ رەسۋرستارىنا قوسىمشا جۇكتەمە بولۋى مۇمكىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ال مۇنايدى قانتپەن الماستىرۋدى تالقىلاۋ فاكتىسى قانتتىڭ مۇنايدان ەمەس، وسىمدىك شيكىزاتىنان الىناتىنىن تاعى دا راستايدى.
يۆان حاليلوۆتىڭ ءبىز تۇتىناتىن قانتتىڭ مۇناي ونىمدەرىنەن جاسالاتىنى تۋرالى مالىمدەمەسى فاكتىلەرگە قايشى كەلەدى جانە ەشقانداي دالەلدەرمەن راستالمايدى. مۇناي ونىمدەرىنەن قانتقا ۇقساس زاتتاردى الۋعا بولادى، ءبىراق بۇل پروسەسس وتە كۇردەلى جانە قىمبات. ءىس جۇزىندە قانت وسىمدىكتەردەن الىنادى: قانت قامىسىنان جانە قانت قىزىلشاسىنان.