كونستيتۋسيالىق سوت – ەلىمىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى ينستيتۋت.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ جىل باسىنان قىزمەتىن باستاعان كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ جاڭا اكىمشىلىك عيماراتىنا بارىپ، تاعايىندالعان سۋديالارمەن كەزدەستى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
مەملەكەت باسشىسى كونستيتۋسيالىق سوت ەل ومىرىندە ايرىقشا ءرول اتقاراتىن ورگان ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، بۇعان دەيىن 27 جىل بويى تابىستى جۇمىس ىستەگەن كونستيتۋسيالىق كەڭەس مۇشەلەرىنە جانە وندا ءار كەزەڭدە ەڭبەك ەتكەن قىزمەتكەرلەرگە العىس ايتتى.
«بۇگىندە قازاقستان جاڭا داۋىرگە قادام باستى، بۇرىن-سوڭدى بولماعان بىرەگەي ساياسي رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلدى. قازىرگى تاڭدا دۇنيەجۇزىندە ءدال وسىنداي اۋقىمدى، مازمۇندى رەفورمالار جاساپ جاتقان ەل بىرەن-ساران. بۇل – اقيقات. مۇنى بۇكىل الەم مويىنداپ وتىر. قازاقستان رەفورماتور مەملەكەتكە اينالدى. جالپى، ەلىمىزدە كوپتەگەن وزگەرىس بولىپ جاتىر. ازاماتتاردىڭ كونستيتۋسيالىق قۇقىعىن قورعاۋعا باسا ءمان بەرىلىپ وتىر. بۇل جۇمىسقا قوعام وكىلدەرى بەلسەنە قاتىسۋعا ىنتالى. سوندىقتان مەن كونستيتۋسيالىق سوت قۇرۋ تۋرالى باستاما كوتەردىم. ازاماتتارىمىز جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋمدا وسى جانە باسقا دا ۇسىنىستارعا قولداۋ ءبىلدىردى»، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى كونستيتۋسيالىق سوت بارلىق زاڭدار مەن زاڭعا سايكەس اكتىلەردىڭ كونستيتۋسياعا سايكەستىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس ەكەنىنە توقتالدى.
«شىن مانىندە، كونستيتۋسيالىق سوت – ەلىمىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى ينستيتۋت. ەندى ازاماتتارىمىز كونستيتۋسياعا قايشى كەلەتىن نورمالاردى زاڭسىز دەپ تانۋ ءۇشىن كونستيتۋسيالىق سوتقا تىكەلەي وزدەرى شاعىمدانا الادى. سونىمەن قاتار باس پروكۋرور جانە ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل دە كونستيتۋسيالىق سوتقا جۇگىنۋگە قۇقىعى بار. جالپى، پروكۋراتۋرا، سوت، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىسىنا قويىلاتىن تالاپ ايتارلىقتاي كۇشەيەدى. كونستيتۋسيالىق سوت دەپۋتاتتاردىڭ جانە ۇكىمەتتىڭ زاڭ شىعارۋ جۇمىسىنا وڭ ىقپال ەتەدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كونستيتۋسيالىق سوت ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ جۇيەسىنىڭ باستى تىرەگىنە اينالادى»، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قوعام كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ قىزمەتىنەن وڭ وزگەرىستەر كۇتىپ وتىرعانىن، قازىلاردىڭ ءوز مىندەتىن ادال اتقارۋى حالىقتىڭ، ب ا ق پەن حالىقارالىق قۇرىلىمداردىڭ ءجىتى نازارىندا بولاتىنىن ەسكە سالدى.
«قازىلاردىڭ وسى قۇرامى مەملەكەتتىك ماڭىزى زور مىندەتتەرىن تابىستى اتقارىپ، قوعام مەن ازاماتتاردىڭ ءۇمىتىن اقتايدى دەپ سانايمىن. كونستيتۋسيالىق سوت قۇرامىنا بەلگىلى قۇقىقتانۋشى عالىمدار مەن ءتۇرلى سالادا كوپ جىلدىق تاجىريبەسى بار زاڭگەرلەر كىردى. ناتيجەسىندە تەوريا مەن تاجىريبە ۇشتاستى. كونستيتۋسيالىق سوت ءتوراعاسى ەلۆيرا ازيموۆا ۇزاق ۋاقىت بويى ادىلەت ورگانىندا قىزمەت ەتتى، ادام قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىستى، سونداي-اق حالىقارالىق ارەنادا مەملەكەت مۇددەسىن قورعادى. ونىڭ بۇل تاجىريبەسى جاڭا سالادا زور پايداسىن تيگىزەدى. كونستيتۋسيالىق سوت قىزمەتىنىڭ نورماتيۆتىك بازاسى مەن ەرەجەلەرىن ازىرلەۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. ەندى كونستيتۋسيالىق سوتتىڭ قىزمەتى بارىسىندا قاجەتتىگىنە قاراي بۇل بازانى جەتىلدىرۋ كەرەك بولاتىن شىعار. جالپى، جاڭادان قۇرىلعان ينستيتۋت ەل اۋماعىندا اتا زاڭنىڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋى ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالدى»، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، زاڭ ۇستەمدىگى قاعيداتىنىڭ مىزعىماستىعى ەلىمىزدەگى ساياسي رەفورمالاردىڭ وزەگى سانالادى. جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالاردىڭ سانى جاعىنان، ەڭ باستىسى، مازمۇنى مەن ساپاسى تۇرعىسىنان قازاقستان الەمدە كوشباسشى ەلدەردىڭ قاتارىنا كىرەتىنى ءسوزسىز.
«شىن مانىندە، تەك بىلتىر اتقارىلعان جۇمىستار ءبىزدىڭ قوعامداعى وزگەرىستەردىڭ اۋقىمى مەن تەرەڭدىگى تۋرالى وڭ اسەر قالدىرماۋى مۇمكىن ەمەس. قازاقستان مەملەكەت رەتىندە ايتارلىقتاي جاڭعىردى. بۇل دەرەكتى الەمدىك قوعامداستىق اشىق مويىندادى. وعان كوپتەگەن حالىقارالىق بايلانىس پەن ەڭ جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋلەر دالەل. كونستيتۋسيالىق سوت ادىلەتتى قازاقستاننىڭ ايناسى بولادى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس»، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى جاڭا، ادىلەتتى قازاقستاننىڭ باستى قاعيداتى – ادىلدىك ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، قازىلاردىڭ وسى ماڭىزدى مىندەتتى ابىرويمەن اتقاراتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.
«حالقىمىز قارا قىلدى قاق جارعان قازىلارعا ەرەكشە قۇرمەتپەن، سىيلاستىقپەن قارايدى، «تۋرا بيدە تۋعان جوق» دەپ سۋديالارعا زور ءۇمىت ارتادى. ءاربىر شەشىم اتا زاڭعا سايكەس قابىلدانۋعا ءتيىس. ويتكەنى بۇل، ەڭ الدىمەن، ەلىمىزدىڭ تاعدىرىنا ىقپال ەتەتىن شەشىمدەر بولماق»، – دەدى پرەزيدەنت.
ءوز كەزەگىندە كونستيتۋسيالىق سوت ءتوراعاسى ەلۆيرا ازيموۆا مەملەكەت باسشىسىنا جاڭا ورگان قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى مەن مىندەتتەرى تۋرالى باياندادى. سونداي-اق كونستيتۋسيالىق سوت قوعام سۇرانىسى جانە مەملەكەت قاجەتتىلىگىن وتەۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.