وزەكتى تۇيىندەمەلەر سانى 22% وسكەن.
ماماندار ءساۋىر ايىندا بوس جۇمىس ورىنداردىڭ سانى ارتقانىن ايتىپ وتىر، دەپ حابارلايدىAlmaty-akshamy.kz.
ەڭبەكمينى ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، 2022 جىلعى ساۋىردە ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسىندا 91،3 مىڭ بوس جۇمىس ورنى جانە 59،5 مىڭ تۇيىندەمە ورنالاستىرىلدى. وتكەن ايمەن سالىستىرعاندا بوس ورىندار سانى 26% - عا، ال وزەكتى تۇيىندەمەلەر سانى 22% - عا وسكەن.
«بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ كوپشىلىگىن وزگە قىزمەتتەر (8،9 مىڭ بوس جۇمىس ورنى)، ءبىلىم بەرۋ (4،6 مىڭ) جانە اۋىل شارۋاشىلىعى (3،7 مىڭ) سەكتورلارىنىڭ كاسىپورىندارى ورنالاستىردى. بۇل رەتتە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى بوس ورىنداردىڭ جارتىسى تۇركىستان وبلىسىنا تيەسىلى، ال استىق ءوسىرۋ سالاسىندا بوس ورىنداردىڭ 77%-ى سولتۇستىك وڭىرلەردە جاريالاندى»، – دەدى «ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى» اق باسقارۋشى ديرەكتورى الەكساندرا مولچانوۆسكايا.
سۇرانىسقا يە پوزيسيالارعا سۇرانىستىڭ بىلىكتىلىك قۇرىلىمى بويىنشا ءساۋىر ايىندا وتكەن ايمەن سالىستىرعاندا ۇلكەن وزگەرىستەر بولعان جوق.
«جاريالانعان بوس ورىنداردىڭ جارتىسى بىلىكتىلىگى ورتا دەڭگەيلى مامانداردى ىزدەۋگە باعىتتالعان. مۇنداي ماماندىقتار بويىنشا تۇيىندەمەلەردىڭ ۇلەسى جالپى تۇيىندەمە سانىنىڭ 38%ء-ى. بىلىكتىلىگى تومەن دەڭگەيلى كادرلار بويىنشا ايىرماشىلىق بايقالادى: كاسىبي دايىندىعى جوق جۇمىس ىزدەۋشىلەردىڭ ۇلەسى (38%) ولارعا ۇسىنىلىپ وتىرعان جۇمىس ورنىنان (27%) كوپ. ال بىلىكتىلىگى جوعارى ماماندارعا دەگەن سۇرانىس پەن ۇسىنىس 23%-دىڭ شاماسىندا»، - دەدى الەكساندرا مولچانوۆسكايا.
سۇرانىسقا يە ءۇش ماماندىقتىڭ قاتارىنا ءداستۇرلى تۇردە كولىك جۇرگىزۋشىلەرى (4،6 مىڭ بوس جۇمىس ورنى)، قۇرىلىس جانە مونتاجداۋ جۇمىستارىنىڭ شەبەرلەرى (1،7 مىڭ بوس جۇمىس ورنى) جانە قاپتاۋشىلار (1،3 مىڭ بوس جۇمىس ورنى) كىرەدى. كۇزەتشىلەرگە، جۇك تيەۋشىلەرگە، مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە، تاربيەشىلەر مەن ولاردىڭ كومەكشىلەرىنە دە سۇرانىس جوعارى.
وتكەن ايدا قوسالقى جۇمىسشىلار (جۇمىس ىزدەۋشىلەردىڭ تۇيىندەمەلەرى بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىنان 4،5 مىڭعا ارتىق)، بىلىكتىلىگى جوق جۇمىسشىلار (896 تۇيىندەمەگە) جانە ەلدى مەكەندەردى اباتتاندىرۋ بويىنشا جۇمىسشىلار (801 تۇيىندەمەگە) اراسىندا جۇمىس ورنى ءۇشىن باسەكەلەستىك ارتتى. سانى بويىنشا كوپ مامانداردىڭ قاتارىنا زاڭگەرلەر (535 تۇيىندەمەگە)، قازاندىق وپەراتورلارى (443 تۇيىندەمە)، ۆاحتەرلەر (676 تۇيىندەمەگە) جانە كوگالداندىرۋ جونىندەگى جۇمىسشىلار (306 تۇيىندەمەگە) كىردى.
جاڭا بوس جۇمىس ورنىنىڭ سانى بويىنشا 5 ءوڭىر الدا كەلەدى. ماسەلەن، اقتوبە (4،9 مىڭ بوس ورىن) جانە تۇركىستان (6،1 مىڭ بوس ورىن) وبلىستارىندا بوس ورىندار سانى 2 ەسە كوبەيدى، قىزىلوردا (2،9 مىڭ بوس ورىن)، باتىس قازاقستان (4،4 مىڭ بوس ورىن) وبلىستارىندا جانە شىمكەنت قالاسىندا (2،7 مىڭ بوس ورىن) جاڭا بوس جۇمىس ورنى 1،5 ەسە كوبەيدى.
بۇل وڭىرلەردە جۇمىس بەرۋشىلەر نەگىزىنەن قوسالقى جۇمىسشىلارعا، جۇرگىزۋشىلەرگە، كۇزەتشىلەرگە، ءارتۇرلى جۇمىسشىلارعا، قۇرىلىس سالاسىنداعى جۇمىسشىلارعا جانە باسقا دا بىلىكتىلىگى تومەن ماماندارعا مۇقتاج. ونىمدىلىگى تومەن ارزان ەڭبەك كۇشىنە دەگەن سۇرانىستىڭ ارتۋىنىڭ ءبىر سەبەبى - قۇرىلىس، كوكتەمگى دالا جانە ماۋسىمدىق جۇمىستار كولەمىنىڭ ۇلعايۋى.
ءساۋىر ايىندا جۇمىس ىزدەۋشىلەر سانى جامبىل (-4%، 3،3 مىڭ تۇيىندەمە)، پاۆلودار (-9%، 2،3 مىڭ تۇيىندەمە) وبلىستارى مەن شىمكەنت قالاسىنان (-12%، 3،8 مىڭ تۇيىندەمە) باسقا وڭىرلەردە ءوستى. بەلسەندىلىك اقتوبە (+64%، 3،6 مىڭ تۇيىندەمە)، الماتى (+54%، 6،4 مىڭ تۇيىندەمە)، سولتۇستىك قازاقستان (+49%، 1،8 مىڭ تۇيىندەمە) جانە باتىس قازاقستان (+49%، 3،3 مىڭ تۇيىندەمە) وبلىستارىندا بايقالدى.
«وتكەن ايدا گەندەرلىك قۇرىلىم وزگەرگەن جوق، جۇمىس ىزدەگەن ەرلەر مەن ايەلدەر سانى بىردەي بولدى. جاس ساناتتارى بويىنشا جالپى تۇيىندەمە سانىنىڭ ءوسۋى بىركەلكى. ءساۋىر ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جۇمىس ىزدەۋشىلەردىڭ جالپى سانىنىڭ 28%-ى – 45 جاستان اسقان ادامدار، ال 25 جاسقا تولماعان جۇمىس ىزدەۋشىلەردىڭ ۇلەسى 15%-دىڭ شاماسىندا. بۇل رەتتە وسى جاستاعى جاستار وكىلدەرىنىڭ جارتىسىنان استامى بىلىكتىلىك دەڭگەيى ورتاشادان جوعارى جۇمىس ورىندارىنا ۇمىتكەر نەمەسە وقۋ ورنىن جاقىندا ءتامامداعان تۇلەكتەر، ءبىراق ءاربىر بەسىنشى ادام ەشقانداي بىلىكتىلىك دەڭگەيىن تالاپ ەتپەيتىن جۇمىس ىزدەيدى»، –دەدى ساراپشى.
ءساۋىر ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بۇرعىلاۋ ەرىتىندىلەرى جونىندەگى ينجەنەرلەر مەن IT سالاسىنىڭ ماماندارى (ورتا ەسەپپەن – 1،7 ملن تەڭگە)، باسشىلار مەن توپ-مەنەدجەرلەر (~1 ملن تەڭگە) پوزيسيالارىنا ۇمىتكەرلەر، سونداي-اق باسقا دا جوعارى بىلىكتى تەحنيكالىق ماماندار (~800 مىڭ تەڭگە) ەڭ جوعارى جالاقى الادى دەپ كۇتىلەدى. ايتا كەتۋ كەرەك، باسشىلىق لاۋازىمعا ۇمىتكەرلەر اراسىنداعى باسەكەلەستىك باسقا لاۋازىمدارعا قاراعاندا ورتاشا دەڭگەيدەن جوعارى.
سونىمەن قاتار جۇمىس بەرۋشىلەر ەڭ ۇلكەن جالاقىنى مەملەكەتتىك جانە كورپوراتيۆتىك سەكتور باسشىلارىنا (~900 مىڭ تەڭگە)، باس قۇرىلىسشىلارعا (~840 مىڭ تەڭگە)، ماكلەرلەرگە (~700 مىڭ تەڭگە)، بيزنەس-تالداۋشىلار مەن قوسىمشا ازىرلەۋشىلەرگە (~700 مىڭ تەڭگە) ۇسىنۋعا دايىن. ەڭ تومەنگى جالاقى كۇزەتشىلەرگە، جۇرگىزۋشىلەرگە، مۇعالىمدەرگە جانە ت. ب. ۇسىنىلادى.
وسىلايشا ەەب مالىمەتتەرى بويىنشا، ەڭبەك نارىعىندا جالداۋ جانە جۇمىس ىزدەۋ پروسەستەرى جاندانا ءتۇستى. سونىمەن بىرگە، سۇرانىس پەن ۇسىنىستىڭ بىلىكتىلىك قۇرىلىمىن ساقتاۋدى ەسكەرە وتىرىپ، جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ جاڭا قىزمەتكەرلەر جالداۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى ارتتى، بۇل ءوندىرىس پەن قىزمەت كورسەتۋ قارقىنىن ارتتىرۋى مۇمكىن. جالپى جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ تەك 14%-ى جەكە كاسىپكەرلەر، ياعني جالدامالى جۇمىسشىلار كوبىنەسە شاعىن، ورتا جانە ءىرى كاسىپورىنداردا كوپ ەكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك.