جۇبايلىق جاراسىم الىپپەسى
ءبىرىن-بىرى سۇيەتىن ەرلى-زايىپتىلاردىڭ باقىتىنا كولەڭكە تۇسىرەتىن ەشتەڭە جوق سياقتى بولىپ كورىنەتىنى راس. ءبىراق شىندىعىندا ولاي ەمەس ەكەن. مىسالى، مەن جاي ءبىر اڭگىمەدەن كەيىن تاس-تالقان ءبۇلىنىپ، سول مەزەتتە اجىراسقان ءبىر جۇپتى بىلەمىن. سوندا ول نە اڭگىمە دەيسىز عوي؟ ەمەن-جارقىن سويلەسىپ وتىرىپ ايەلى تالاي جىل بۇرىن الدەبىر اداممەن جاقىن قارىم-قاتىناستا بولعانىن ايتقان. بۇعان قاتتى شامدانعان وتاعاسى ايەلىن تاپ ءقازىر بىرەۋمەن توسەكتە ۇستاپ العانداي كۇيىپ-پىسىپ، رەنجىگەن. جۇبايىنىڭ «جاي قالجىڭدادىم» دەگەن ەشبىر اقتالۋى وعان اسەر ەتە الماعان. مۇنى نەگە ايتىپ وتىرمىز؟
- ەكەۋدىڭ قۇپياسى – ەرەكشە قۇپيا
جاقىن ادامىڭا ءوز قۇپياڭدى اشا وتىرىپ، سولاي ىستەۋدىڭ قاجەتى بار ما، جوق پا، سوعان انىق كوز جەتكىزىپ الۋىڭ كەرەك. ەگەر دە پسيحولوگتار نەمەسە الەۋمەتتانۋشىلار اجىراسۋدىڭ سەبەپتەرىن اشىپ كورسەتەر بولسا، بۇل قۇبىلىستىڭ جالپىعا تۇسىنىكتى سىرتقى سەبەپتەرىمەن قاتار، ءبىر قاراعاندا اسا بايقالا قويمايتىن باسقا دا جايتتاردىڭ بارىن اڭعارار ەدى. مىسالى، نەكەلىك وداقتى نىعايتۋمەن قاتار، ونى بۇزاتىن دا ەرلى-زايىپتىلىق قۇپيالار بولۋى مۇمكىن. ماحابباتتىڭ اينەكتەي نازىك الەمىندە ءومىر كەشە وتىرىپ، ءبىز سول الەمدى سىرتتان ءبۇلدىرۋشى جاعىمسىز اسەرلەردەن ءاردايىم قورعاۋىمىز كەرەكتىگىن ۇمىتپاۋعا ءتيىسپىز. ەكەۋدىڭ قۇپياسى – ەرەكشە قۇپيا. ونى باسقاعا جايىپ سالۋعا، اشكەرە ەتۋگە بولمايدى.
- ءبىز ءبىر-بىرىمىزدى نە ءۇشىن سۇيەمىز؟
شىنىمەن دە نە ءۇشىن؟ بىرەۋلەرگە بۇل سۇراق ءبىرتۇرلى قىزىق، ءتىپتى ويدان شىعارىلعان نارسە بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. «نە ءۇشىنى» قالاي؟ ماحابباتتى تۇگەلدەي ولشەپ-پىشىپ، ءبىر نارسەنى كەسىپ ايتۋعا بولا ما؟ ءبىر قىزىعى، ءبارىن قولمەن قويعانداي عىپ انىقتاپ الۋعا بولادى. ال ءبىز ءبىر-بىرىمىزدى جانىمىزعا جايلىلىق سىيلاعانىمىز، جىلى قارىم-قاتىناستا بولىپ، قولۇشىن سوزعانىمىز ءۇشىن سۇيەمىز. پسيحولوگتار دا ماحابباتتى «ءوزارا جاقسى قارىم-قاتىناستىڭ ناتيجەسى» دەپ ەسەپتەيدى. بۇل – سيقىرلانعان شەڭبەر ىسپەتتى. سەنىمگە نەگىزدەلگەن جىلى قارىم-قاتىناستان ماحاببات تۋىندايدى. ءبىراق ماحاببات تا جىلى ءارى سەنىمدى قارىم-قاتىناستىڭ باستاۋى بولا الادى. ەسىڭىزگە ءتۇسىرىڭىزشى... ستەندال ايتپاقشى، ءوزارا ماحابباتتارىڭىز قالاي «كريستالداندى»؟ وي-پىكىردىڭ ۇيلەسىپ، كوزقاراستىڭ سايكەس كەلۋى – اڭگىمەنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى. مىنە، ۇلى مارتەبەلى سەزىم دەگەنىمىزدىڭ ءوزى دە وسى. اركىم ءوزىنىڭ جەكە ومىرىنە دە كەڭىستىك قالدىرا وتىرىپ، وسى ۇلى سەزىمدى قالاي ساقتاپ قالا الادى؟ جۇبايىمىزعا قۇپيامىزدى اشا وتىرىپ، ءوزىمىزدىڭ ىشكى الەمىمىزدى، وزىندىك «مەنىمىزدى» قانشالىقتى ساقتاپ قالا الامىز؟
- وتىرىك ايتۋ ادەتكە اينالۋى مۇمكىن
ەرلى-زايىپتىلىق قارىم-قاتىناستى قالاي ءتۇزۋدى ءتۇسىنۋ مەن رۋحاني تۇرعىدا وسۋگە ۋاقىت قاجەت. سول ەكى ارالىقتا ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ءارقايسىسى مىنەز-قۇلىقتىڭ وزىندىك سحەماسىن ىزدەيدى جانە قالىپتاستىرادى. جۇرەگىنىڭ تۇبىندە ءوز قۇپياسىن ساقتاپ قالا وتىرىپ، وزگەنىڭ قۇپياسىنا قالاي رەاكسيا جاساۋدى، مىنە، وسى سحەما انىقتايدى. ءوزىڭىز ويلاپ كورىڭىزشى، كۇيەۋى ايەلىنىڭ، ايەلى كۇيەۋىنىڭ كوزىنە ءشوپ سالاتىن وتباسىلاردا قانداي قۇپيا جونىندە اڭگىمە بولماق؟ ءتىپتى ەرلى-زايىپتىلار ەكىجاقتى ءومىرىن جاسىرعان كۇندە دە ولاردى ءبىر-بىرىن سۇيەدى دەۋ بەكەر. العاش كەزدەسە باستاعاننان-اق قارىم-قاتىناستى شىنايىلىققا نەگىزدەۋ وتە ماڭىزدى. وتباسىلىق قارىم-قاتىناس تا كەيىننەن وسى وسى ىرگەتاسقا سۇيەنەتىن بولادى. ءبىر رەت وتىرىك ايتساڭ، ارتىنشا تاعى وتىرىك ايتاسىڭ دەگەن ءسوز. بويداق كەزدەگى ادەتتەر نەكەگە تۇرعاننان كەيىنگى ۋاقىتتا دا قالماۋى مۇمكىن. سۇيىكتىڭىزدىڭ وزىڭىزگە قالاي قاراعانىن قالاساڭىز، ءوزىڭىز دە وعان سولاي قاراڭىز.
- اركىمنىڭ دە ءبىرىنشى بولعىسى كەلەدى
«سۇيگەن ادامىمىزعا ءوزىمىزدىڭ وتكەن ءومىرىمىزدىڭ شىندىعىن ايتقانىمىز قانشالىقتى دۇرىس» دەگەن سۇراق ەرلى-زايىپتىلاردىڭ كوپشىلىگىن مازالايدى. پسيحولوگتار بۇل ورايدا «ءبارىن ايتۋعا ءوزىڭىزدى مىندەتتى ساناماعانىڭىز ابزال» دەگەن كەڭەس بەرەدى. ەگەر دە سۇيىكتىڭىزدىڭ ءسىزدى تاپ وسى قالپىڭىزدا قابىلداي الاتىنىنا سەنىمدى بولساڭىز، ماحابباتىڭىزعا كولەڭكە تۇسىرەرلىكتەي ەشتەڭە جوق. الايدا وتكەن ءومىرىڭىزدىڭ ەگجەي-تەگجەيىن اقتارا باستاساڭىز، ونداعى الدەبىر جاعدايلار مەن وقيعالار جارىڭىزدى ءسىزدىڭ ادالدىعىڭىزعا كۇماندانۋعا يتەرمەلەۋى ىقتيمال. سوندىقتان قاشاندا ادەپتىلىك ساقتاپ، سۇيىكتى ادامىڭىزدىڭ جانىن اۋىرتپاۋعا تىرىسقانىڭىز ءجون. دەگەنمەن قۇپيانى ىشتە ساقتاۋ كوپ جاعدايدا ادامدى ازاپقا تۇسىرەتىنى دە راس. ونداي بولسا، ءوزىڭىزدى ىشتەي ءمۇجىپ جۇرگەن جايتتى جاسىرماي ايتىڭىز. تەك تىگىسىن جاتقىزىپ، كوڭىلىنە اۋىر تيمەيتىندەي ەتىپ جەتكىزۋگە كۇش سالىڭىز. سوزبەن ادام جانىن قاتتى جارالاۋدىڭ وڭاي ەكەنىن ۇمىتپاڭىز. البەتتە، جۇبايىڭىزدىڭ تۇسىنبەي قالۋى دا مۇمكىن، سوندىقتان وعان دا دايىن بولىڭىز. ويتكەنى سۇيگەن ادام مەيلىنشە ءوزىمشىل بولىپ كەلەدى.
ءبىر انىعى، اركىمنىڭ جەكە ىشكى الەمى بار جانە وعان ەڭ جاقىن ادامىڭىزدىڭ دا كيلىگۋىنە بولمايدى. بۇل – ءبىر جاعىنان ادامنىڭ وزىمەن-وزى، وڭاشا قالعىسى كەلەتىنىنە پارا-پار نارسە. اردىڭ تازالىعى – ەرلى-زايىپتىلىق ءومىردىڭ باستاپقى كەزەڭىندە دە، ودان كەيىنگى ۋاقىتتا دا وتە ماڭىزدى. ەگەر ەكى ادامنىڭ دا ءبىر-بىرىنىڭ الدىندا ارى تازا بولسا، بىرگە ءومىر ءسۇرۋى جەڭىل بولادى. ال ولاي بولماسا، بىرگە تۇرۋدىڭ نە كەرەگى بار؟..
- ەكىۇشتى اڭگىمە ايتپاڭىز
ءبىر-بىرىن شىن سۇيەتىن جاندار وتكىنشى قىزىققا، ەلىكتىرگىش ساتتەرگە بوي الدىرمايدى. وتباسىلىق ءومىردىڭ بەرىك نەگىزى – ءوزارا سەنىم. ال سەنىمنەن ايىرىلۋدىڭ سوڭى جاقسىلىققا اپارمايدى. ادەتتە ەر ادامعا بولار-بولماس نارسەلەردى، ەكىۇشتى جايتتاردى ايتۋ – ماعىناسىز. مىسالى، سىزگە باستىعىڭىز جىلى كوزبەن قارادى، ارىپتەسىڭىز ءىشتارتىپ سويلەدى دەلىك. ەر ادامنىڭ وي-قيالى شەكسىز. ول بولار-بولماس وسى جايتتى ارى قاراي وزىنشە دامىتىپ اكەتۋى ابدەن مۇمكىن. ءسويتىپ، تەرگەپ-تەكسەرىپ، كىنالاي باستايدى. مۇنىڭ سوڭى داۋ-جانجالعا ۇلاسادى جانە ءتۇرلى جاعدايلاردىڭ ورىن الۋى ىقتيمال. سول سياقتى، ەشكىمگە ءتىس جارىپ ايتۋعا بولمايتىن ورتاق قۇپيالار دا بولاتىنىن ۇمىتپاڭىز.
(عالامتور ماتەريالدارى بويىنشا ازىرلەندى)