وتباسى – ادام ومىرىندەگى ەڭ العاشقى ءارى ەڭ ماڭىزدى الەۋمەتتىك ورتا. مەيىرىم مەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن جانۇيا – ەكى ادامنىڭ وداعى عانا ەمەس، تۇتاس ءبىر قوعامنىڭ رۋحاني تىرەگى. سەبەبى بەرىك وتباسى – بەرەكەلى قوعامنىڭ نەگىزى.
وكىنىشكە قاراي، سوڭعى جىلدارى قازاقستاندا نەكەگە تۇرۋ كورسەتكىشى تومەندەپ، اجىراسۋ سانى ارتىپ كەلە جاتقانى الاڭداتارلىق جايتقا اينالدى. مەملەكەت بۇل ءۇردىستى تەجەۋ ءۇشىن ءتۇرلى قادامدارعا بارۋدا. سونىڭ ءبىرى – اجىراسۋ ءۇشىن تولەنەتىن مەملەكەتتىك باج سالىعىنىڭ 2024 جىلدان باستاپ ەداۋىر ءوسۋى. بۇعان دەيىن ول نەبارى 0،3 اەك (1100 تەڭگە شاماسىندا) بولسا، جاڭا زاڭعا سايكەس، اجىراسۋ 6،5 اەك (22 000 تەڭگەدەن استام) مولشەرىندە بەلگىلەنىپ وتىر. مۇنداعى ماقسات – نەكەگە نەمقۇرايدى قاراماۋعا، وتباسىلىق جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنۋگە ۇندەپ، ءاربىر ەرلى-زايىپتىنى ويلانۋعا شاقىرۋ.
وتكەن جىلى ەلىمىزدە 1000 ادامعا شاققاندا 4،6 اجىراسۋ تىركەلىپ، بۇل كورسەتكىش بويىنشا قازاقستان الەمدە 2-ورىنعا شىقتى. ماماندار اجىراسۋ دەڭگەيىنىڭ وسۋىنە قاتىستى بىرنەشە سەبەپتى اتايدى. سونىڭ ءبىرى – تۋىستاردىڭ ارالاسۋى. راسىمەن دە، ەرلى-زايىپتىلاردىڭ قارىم-قاتىناسىنا جاقىن تۋىستاردىڭ ارالاسۋى بىزدە ءجيى كەزدەسەدى. بۇل اسىرەسە جاڭا عانا باس قۇراعان ءارى وتباسىلىق ومىرگە ءالى توسەلە قويماعان جاستارعا وتە ۇلكەن زيانىن تيگىزەرى انىق.
وسىدان بىرەر جىل بۇرىن ءبىر تانىسىمىزدىڭ ۇلى ۇيلەنەتىن بولدى. جاستار ءوزارا شەشىمىن ايتقاننان كەيىن، ەكى جاقتىڭ اتا-اناسى كەزدەسىپ، الداعى راسىمدەردىڭ جاي-جاپسارىن كەڭەسە باستايدى. قالىڭمالدان باستاپ، ءولى-تءىرى، انا ءسۇتى، كيىت دەگەن سياقتى، جىگىت جاعىنا اسا ۇناي قويماعان 1040 الىم-سالىق سءوز بولادى. ودان ءارى اڭگىمە قىز جاساۋىنا جەتكەن كەزدە قىز جاعى پالەن كيلو ماقتا اكەلۋدى تاپسىرادى. ءوز ايماعىندا ونداي سالتتى كورمەگەن قۇدالار كورپە-توسەكتىڭ قاجەتى جوعىن ايتادى. بۇدان ءارى كەلىسپەۋشىلىك اياسى ءتىپتى ۇلعايىپ، اقىرىندا بولاشاق ەكى قۇداعي ۇرسىسىپ تىنادى. ءسويتىپ، انە-مىنە ۇيلەنەمىز دەپ وتىرعان ەكى جاس: «مىنا تۇرلەرىمەن اتا-انامىز بىزگە تىنىشتىق بەرمەيدى، ءارقايسىسى ءوز رەنىشىن ايتىپ، ارامىزعا تۇسەدى دە وتىرادى، ءبىز ءبارىبىر باقىتتى بولمايمىز، تىنىشىنان، قويا قويايىق» دەپ، ەكەۋى ەكى جاققا كەتەدى. ەستۋىمىزشە، بۇگىندە ەكەۋى دە 30-دى ورتالاپتى. جىگىت سول بويى ۇيلەنبەگەن، قىز دا تۇرمىس قۇرماعان. اتا-انانىڭ تۇككە تۇرعىسىز نارسەگە بولا ءجۇز شايىسقانى جاستاردىڭ باقىتىنا بالتا شاپتى.
كەيىنگى كەزدە بايقالاتىن تاعى ءبىر ماسەلە – بۇگىندە جاستار اراسىندا نەكەگە دەگەن كوزقاراس وزگەرىپ، وتباسىلىق قۇندىلىقتارعا باسقاشا ءمان بەرىلە باستادى. جاستار وتباسىن قۇرىپ، بالا ءوسىرىپ، جانۇيا رەتىندە ءومىر ءسۇرۋدىڭ ورنىنا، ەركىن قارىم-قاتىناستى كوبىرەك قالايدى. قىز دا، ۇل دا ەرلى-زايىپتى بولىپ، ءبىر-ءبىرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك الۋدان گورى، ءارقايسىسى ءوز بەتىمەن، ءوز قالاۋىمەن، ءوز بىلگەنىنشە ءجۇرىپ-تۇرعىسى كەلەدى.
مۇنىڭ سىرتىندا، قازىرگى جاستاردىڭ اراسىندا «نەكەلەسۋ، تۇرمىس قۇرۋ ماحابباتتى ولتىرەدى» دەيتىندەر دە كوبەيگەن. ولار بۇعان قوسا، «كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرلىك تازا سەزىمگە كىربىڭ تۇسىرەدى» دەپ ەسەپتەيدى. بۇل ەندى ونسىز دا بەلگىلى جايت. ءبىر-بىرىن كورمەسە تۇرا المايتىن ەكى عاشىق ۇيلەنىپ، بىرگە تۇرا باستاعاننان كەيىن ءبىر-بىرىنىڭ جامان ادەتتەرىن، جاعىمسىز قىلىقتارىن كورىپ، كەيدە لاۋلاعان سەزىمدەرى سۋ سەپكەندەي باسىلادى. ەرلى-زايىپتىلاردىڭ كەيبىرى ءبىر-ءبىرىنىڭ جاعىمسىز ادەتىن بايقاعان ساتتەن ونى وزگەرتۋگە، تاربيەلەۋگە تىرىسادى. «بۇل دۇرىس ەمەس. جۇبىڭدى تاربيەلەۋگە تىرىسپا، قايتا ءوزىڭ وزگەرگەنىڭ دۇرىس»، – دەيدى جۇپتاردىڭ جاراسىمىن زەرتتەپ جۇرگەن عالىمدار.
كەمشىلىكسىز ادام بولمايدى. سۇيگەنىنىڭ كەمشىلىگىن كورگەننەن كەيىن دە ونى ءسۇيۋىن توقتاتپايتىن جان عانا وتباسىلىق ومىردە باقىتتى بولارى انىق. ءبىر-بىرىنىڭ كەمشىلىگىن كورە تۇرا جاقسى كورسە، سەزىمدەرى سۋىماسا، دەمەك ماحابباتتىڭ شىنايى بولعانى. وكىنىشكە قاراي، ءقازىر تاربيە بولەك پە الدە اركىم ءوزىنىڭ جان قالاۋىن بارىنەن جوعارى قوياتىن وزىمشىلدىك باسىم با، ايتەۋىر جاستاردىڭ كوپشىلىگىنەن وتباسىن ساقتاپ قالۋعا، ءوزارا تۇسىنىستىككە ۇمتىلۋ، كەشىرىمشىلدىك دەگەن قاسيەت بايقالا بەرمەيدى.
اجىراسۋ – تەك ەكى ادامنىڭ جول ايىرىعى ەمەس، بۇل – قوعامداعى رۋحاني جانە الەۋمەتتىك وزگەرىستەردىڭ كورىنىسى. اۋەلدە سۇيىسپەنشىلىكپەن، سەنىممەن قۇرىلعان جانۇيانى ساقتاۋ – ءار جۇپتىڭ، ءار اتا-انانىڭ، ءتىپتى ءاربىر جاستىڭ ازاماتتىق مىندەتى. ەشقانداي زاڭ دا، سالىق تا وتباسىنىڭ ساقتالۋىنا كەپىل ەمەس. بۇل جەردە ەڭ الدىمەن ءار ادامنىڭ ىشكى جاۋاپكەرشىلىگى، رۋحاني مادەنيەتى جانە قارىم-قاتىناس داعدىسى قاجەت.