ۇكىمەتتە ۆيسە-پرەمەر سەرىك ءجۇمانعاريننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن كەڭەستە وڭىرلەرگە الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىكتى جەدەل جەتكىزۋ مەن ونىڭ قۇنى تالقىلاندى.
ۆيسە-پرەمەر سەرىك جۇمانعارين الەۋمەتتىك ازىق-تۇلىك ونىمدەرىن وڭىرلەرگە جەتكىزۋ مەرزىمىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن كەز كەلگەن شەشىم قابىلداۋ تۋرالى قتج ۇك اق-عا ءبىر اپتا بۇرىن بەرگەن بولاتىن. الەۋمەتتىك ازىق-تۇلىك باعاسىن تۇراقتاندىرۋ جونىندەگى كەزەكتى كەڭەستە اتقارىلعان جۇمىستىڭ ناتيجەلەرى تۋرالى «قتج – جۇك تاسىمالى» ج ش س باس ديرەكتورى ۆلاديمير پەتروۆ مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ اقپاراتتىق رەسۋرسىنا سىلتەمە جاساپ.
ايتىلعان مالىمەتتەر بويىنشا، 2023 جىلدىڭ 9 ايىندا قازاقستانعا اۋىل شارۋاشىلىعى جۇكتەرىنىڭ يمپورتى 2،1 ملن توننانى قۇرادى.
«تەك قازان ايىنىڭ وزىندە 341 مىڭ توننا استىق جونەلتىلەتىنى ايتىلىپ، ونىڭ 190 مىڭ تونناسى كەلىسىلگەن. بۇل رەتتە نەگىزگى جوسپار بويىنشا باستاپقىدا 58 مىڭ توننا استىق قارالسا، 132 مىڭ تونناسى ساۋدا مينيسترلىگىمەن جانە استىق وڭدەۋشىلەر قاۋىمداستىعىمەن قوسىمشا پىسىقتالدى. كەلىسىلگەن تىزىمدە جوق ءوتىنىش بەرۋشىلەردىڭ 151 مىڭ تونناسىنا وتىنىمدەر قابىلدانبادى. 10،1 مىڭ توننا ۇن اكەلۋگە قاتىستى بارلىق وتىنىمدەر 100%-عا ورىندالدى. الەۋمەتتىك ازىق-تۇلىك ونىمدەرى بويىنشا وسىنداي جاعداي – 145 مىڭ توننا كولەمىندەگى ءامات يمپورتىنا قاتىستى بارلىق وتىنىمدەر ورىندالدى. وتىنىمدەر ءبىر تاۋلىك ىشىندە ماقۇلدانادى»، — دەدى ۆ. پەتروۆ.
سونىمەن قاتار قازان ايىنىڭ باسىنان بەرى ەل ىشىندە استىق، ۇن جانە الەۋمەتتىك ازىق-تۇلىك تاۋارلارىن تاسىمالداۋ بويىنشا ارتتا قالۋشىلىق بايقالادى. استىق بويىنشا جوسپارلار 76%-عا، ۇن بويىنشا – 72%-عا، كوكونىستەر بويىنشا – 94%-عا، كۇنباعىس مايى بويىنشا – 23%-عا ورىندالدى. جالپى، وسى كۇندەرى ەل ىشىندە 619 مىڭ توننا كولەمىندەگى الەۋمەتتىك ونىمدەردى تاسىمالداۋ جوسپارى بولسا، 181،9 مىڭ تونناعا تاپسىرىس ورىندالدى.
«تەمىر جول بولىمشەلەرىنىڭ بارلىق باسشىلارىنا ءبىرىنشى كەزەكتە ۆاگوندار ازىق-تۇلىك ونىمدەرىن جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋى قاجەت، وتىنىشتەردى ءبىر تاۋلىك ىشىندە قاراۋ تاپسىرىلدى. تاۋلىك بويى كەزەكشىلىك بەلگىلەندى»، — دەپ دەپ اتاپ ءوتتى «قتج–جۇك تاسىمالى» ج ش س باس ديرەكتورى.
جالپى، ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، نەگىزگى ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ جالپى باعا يندەكسى 4 اي بويى تومەندەگەننەن كەيىن ماۋسىمارالىق كەزەڭدە اپتا سايىنعى ءوسىم 0،1%-دى قۇرادى. بۇل نەگىزىنەن تاۋىق جۇمىرتقاسى باعاسىنىڭ ماۋسىمدىق وسۋىنە بايلانىستى بولدى (1،3%). سونداي-اق قاراقۇمىق (0،7%) جانە ۇن (0،5%) باعاسىنىڭ شامالى ءوسىمى تىركەلدى.
وڭىرلەر بويىنشا باعا جاعدايىن قاراستىراتىن بولساق، جىل باسىنان بەرى ەڭ ۇلكەن ءوسىم ۇلىتاۋ وبلىسىندا تىركەلىپ – 9،6%-دى قۇراسا، استانادا جالپى ءوسۋ يندەكسى 7،6%-دى كورسەتىپ، ەكىنشى ورىندا كەلەدى. جيىندا سەرىك جۇمانعارين اتاپ وتكەندەي، بۇل اتالعان ايماقتاردىڭ باسشىلىعى ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە باسىمدىق بەرمەي وتىر.
ەڭ جاقسى كورسەتكىش الماتى وبلىسىندا (-0،2%) تىركەلدى. بۇگىندە ول جىل باسىنان بەرى ءامات باعاسىن تۇراقتاندىرىپ قانا قويماي، تومەندەتە العان جالعىز ءوڭىر.
قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە ۇن باعاسىنىڭ كوتەرىلۋىن ەسكەرە وتىرىپ، جيىندا ارزانداتىلعان استىقتى جونەلتۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسى تىڭدالدى.
«5 وبلىس استىق شىعارۋدى باستادى. استىقتىڭ العاشقى توپتاماسى تۇركىستان، پاۆلودار، شىعىس قازاقستان وبلىستارىنا جەتكىزىلدى. قىزىلوردا وبلىسىنىڭ وپەراتورى استىقتى ۇنتاقتاپ، قوستانايدان ۇن سالىنعان ۆاگونداردى جونەلتتى. سونىمەن قاتار جەتىسۋ، ۇلىتاۋ وڭىرلەرى مەن الماتى قالاسىنداعى ۇن تارتۋشى وپەراتورلارى ءالى كۇنگە دەيىن ازىق-تۇلىك كورپوراسياسىمەن جەتكىزىلىم شارتىنا قول قويعان جوق. ال، سولتۇستىك قازاقستان مەن اباي وبلىستارىندا ۇن تارتۋ وپەراتورلارى ءالى انىقتالعان جوق»، — دەدى سيم ساۋدا كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ايدار ابىلدابەكوۆ.
وڭ كورسەتكىشتىڭ مىسالى رەتىندە ساۋدا كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى پاۆلودار وبلىسىنداعى جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگاندار مەن بيزنەستىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلى ناتيجەسىن اتادى. كاسىپكەر ارزان استىقتىڭ جەتكىزىلۋىن كۇتپەي-اق، الەۋمەتتىك نان پىسىرۋگە ارنالعان ۇندى جەدەل تۇردە جەتكىزە باستادى.
ءامات باعالارى جونىندەگى كەڭەستە وڭىرلەردەگى ءونىمسىز دەلدالداردى جويۋ جاعدايىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. ماسەلەنى ەگجەي-تەگجەيلى تالداۋ ءۇشىن سەرىك جۇمانعارين بقدا-عا كەلەسى كەڭەستە مونوپولياعا قارسى ورگاننىڭ الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ نارىقتارىن جانە وندىرۋشىدەن ساۋدا جەلىلەرىنە دەيىنگى ازىق-تۇلىك جەتكىزۋ تىزبەگىن تالداۋ بولىگىندە جۇمىس ناتيجەلەرىن ۇسىنۋدى تاپسىردى.