باسى اشىق اقيقات، ەلىمىزدىڭ باي-قۋاتتى بولۋىنا، الەۋمەتتىك-ەكونوميكاسىنىڭ وركەندەۋىنە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ، ياكي مەديانىڭ ىقپالى زور. ەرتەڭگى باستالاتىن «تۋريزم مەن جاڭا كوممۋنيكاسيالارداعى باق-تىڭ ماڭىزى» تاقىرىبىنداعى ءى حالىقارالىق مەديا جانە تۋريزم فورۋمىنا ءۇمىت ارتامىز. رەداكسيامىزدىڭ بۇگىنگى قوناعى – «تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى» قق پرەزيدەنتى، قازاقستانداعى ايەل جۋرناليستەر كلۋبىنىڭ جەتەكشىسى، مەديا-ترەنەرلەر مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى ءنازيا جويامەرگەن قىزى.
جاقسىدان ۇيرەنىپ، جاماننان جيرەنۋ كەرەك
– ءنازيا حانىم، جاس تا بولساڭىز،ءسىزدى جۋرناليستيكانىڭ وتىمەن كىرىپ، كۇلىمەن شىققان وراق اۋىز، وت ءتىلدى جۋرناليست رەتىندە بىلەتىنبىز. اڭگىمەمىزدىڭ ءالقيساسىن ەرتەڭ باستالعالى تۇرعان مەديا-فورۋمنان باستاساق. شارتاراپتاعى ءتىلشى قاۋىمنىڭ باسىن قوسىپ، وسىنداي اۋقىمدى ءىس-شارا وتكىزۋدەگى ماقسات نە؟ فورۋم اياسىندا نەندەي جوسپار بار؟
– تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ باستى ماقساتى مەن مىندەتى – الەمدىك دەڭگەيدە دامۋعا كوڭىل ءبولۋ. دامىعان ەلمەن بىرگە ونىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ىلگەرى باسىپ، كوش تۇزەيدى. اربىردەن سوڭ سول ەلدىڭ وركەن جايۋىنا باق-تىڭ قوسار ۇلەسى مول. سىن تۇزەلمەي، ءمىن تۇزەلمەيتىنى سياقتى، ب ا ق تا كەلەشەگى كەمەلدى ەلدەردىڭ جاندى ءبىر بولشەگىنە اينالعان. اباي اتامىز «بولماساڭ دا – ۇقساپ ب ا ق» دەگەن. سول ايتقانداي، ءبىزدىڭ ەلدىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنداعى جۋرناليست قاۋىمى جەر- جاھانعا كوز تىگىپ، جاقسىدان ۇيرەنىپ، جاماننان جيرەنۋى قاجەت. الماتى وبلىسىنىڭ ورتالىعى قونايەۆ قالاسىندا بولاتىن ءى حالىقارالىق مەديا جانە تۋريزم فورۋمى اياسىندا تۋريزم مەن مەديانىڭ ءوزارا ساباقتاستىعى، باق-تىڭ تۋريزم يندۋسترياسىن دامىتۋداعى ماڭىزى مەن ورنى تالقىلانىپ، ورتاق جوبالار جايلى اقىلداسامىز.
ەلىمىزدە وندىرىلەتىن تاۋارلاردى ساتىپ الۋعا ۇندەۋ، ينۆەستورلاردى قارجى قۇيۋعا شاقىرۋ، كاسىپكەرلەرىمىزدىڭ ورتاق كاسىپورىندار قۇرۋى، اۋىل شارۋاشىلىعى، مال شارۋاشىلىعى سياقتى ارتتا قالعان سالالاردى دامىتۋدا شارۋالاردىڭ تاجىريبە الماسۋى، ت.ب. مەديادا ۇزدىكسىز ءجيى جاريالانۋى قاجەت. سونىمەن قاتار، مەديا ەل مەن ەل اراسىنداعى تۋريزم سالاسىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقانى دۇرىس. مۇحيت اسپاي-اق، بۇ عان مىسالدى باۋىرلاس ەل تۇركى حالىقتارىنىڭ توپ باسىنداعى تۇركيادان كەلتىرۋگە بولار. بۇل ەلدە تۋريزم ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ لوكوماتيۆىنە اينالعان، تۋريزم يندۋسترياسى وتە جاقسى دامىعان، مول پايدا تاۋىپ وتىر. كەرىسىنشە، ورتالىق ازياداعى مەملەكەتتەر سىرتقى ءتۋريزمدى دامىتۋعا قاۋقارسىز.
فورۋمعا كەلسەك، قاتىسۋشىلار الماتىعا جينالادى، سوسىن الماتى وبلىسىنىڭ ورتالىعى قونايەۆ قالاسىندا ءىس-شارا باستالادى. كەلۋشىلەر كولىكپەن، 3 مەزگىل تاماقپەن، قوناقۇيمەن قامتىلعان. 21 ءشىلدەدە تاڭعى استان كەيىن، ەرتەلەتىپ كولساي، شارىن شاتقالى، قايىڭدىعا پرەسس-تۋر مەن جول تارتامىز. ەسىك قالاسى ماڭىنداعى «التىن ادام» اسپاناستى مۇراجايىندا بولامىز. 22 شىلدەدە تاڭەرتەڭ «اۋە شارلارى فەستيۆالى» كۇتىپ تۇر. بۇل دا بولسا، ءتاڭىرتاۋدا تاڭنىڭ اتۋىن تاماشالاۋعا ءبىر مۇمكىندىك.
فورۋمدى ۇيىمداستىرۋشى – «تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى» قق، باستى سەرىكتەستەرىمىز – ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى، ق ر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى، الماتى وبلىسىنىڭ اكىمدىگى. اتالعان ۆەدومستۆولار مەن اكىمدىكتەرگە العىسىمىز شەكسىز.
– مەديا مەن تۋريزم – ەگىز ۇعىم دەۋگە بولادى.
– «بارماساڭ، كەلمەسەڭ – جات بولارسىڭ» دەپ قازاق بەكەر ايتپاعان. سول ايتپاقشى، ءوزىمىزدى-وزىمىز تانىماساق، تانىتپاساق، وزگە جۇرت ءبىزدى قايدان ءبىلسىن. ءوزىمدى-وزىمىز جاتتاي سىيلاساق، جات جانىمىزدان تۇڭىلمەي مە. ەرتەڭگى قولعا الىنار شارانىڭ العى ماقساتى وسى. مەملەكەت تاراپىنان كوپ شارالار اتقارىلىپ جاتسا دا، ناتيجەسى از. ءيسى تۇركىنىڭ اتاجۇرتى سانالاتىن قازاقستاندا سىرتتان كەلەتىن تۋريستەر ءۇشىن قىزىقتايتىن جەر كوپ: كيەلى تۇركىستان قالاسى، احمەت ياساۋي كەسەنەسى، ارىستان باب كەسەنەسى، قىزىلورداداعى قورقىت اتا كەسەنەسى، كوكشەتاۋداعى بۋراباي، الماتى وبلىسىنداعى تامعالى تاس، كولساي… ايتا بەرسەڭ، وتە كوپ. ءبىزدىڭ ەلدە ىشكى تۋريزم دۇرىس جولعا قويىلماعان. شەكارا سىرتىنان كەلەتىن تۋريستەر سانى تىم ازدىعى وسىعان دالەل. بۇل ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋدا تۋريزمگە قاتىستى ورتاق جوبالار – تاپتىرماس قۇرال.
باستى ماقسات – تۇركى جاستارىنىڭ بىرلىگى
– ءنازيا جويامەرگەن قىزى، تۇرىك تىلىنە دەگەن ىنتا-ىقىلاسىڭىز قالاي پايدا بولدى؟ قازاق جۋرناليستيكاسى، تۇركى بىرلىگى، تۇركى اقپاراتتىق كەڭىستىگىن قالىپتاستىرۋ يدەياسى جونىندە جيناقتاعان مول تاجىريبەڭىزبەن بولىسە وتىرساڭىز.
– ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ 1-كۋرسىندا وقىپ جۇرگەندە تۇرىك ءتىلىن ءۇيرەنە باستادىم، كەيىن ءوز بەتىمشە دامىتتىم. وسىدان 10 جىلداي بۇرىن تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىن قۇرعاننان كەيىن تۇرىك ءتىلى ءوزىم كۇندەلىكتى قولداناتىن 3 ءتىلدىڭ قاتارىنا قوسىلدى. 2016 جىلى «تىلدە، پىكىردە، ىستە – بىرلىك» دەپ ۇرانداعان تۇركى جاستارى سولتۇستىك كيپر ارالىندا باس قوسقان. سولتۇستىك كيپردىڭ كيرينيا قالاسىندا وتكەن ءى تۇركى جاستارىنىڭ فورۋمى ءتۇبى ءبىر تۇركى مەملەكەتتەرىندەگى جاس بۋىن وكىلدەرىنىڭ باسىن قوستى. باستى ماقسات – تۇركى جاستارىنىڭ بىرلىگى. قازاقستانداعى «تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ» اتىنان ءسوز العان ءبىز تۇركى جۋرناليستەرىنىڭ بىرلىگىن ارتتىرۋعا كوڭىل بولدىك.
– «تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى» قق پرەزيدەنتىسىز. وسى تۇرعىدا ءسوز ساباقتاساڭىز.
– «تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى» 2014 جىلدىڭ 11 قاراشاسىندا قۇرىلدى. قوردىڭ جانىنان اشىلعان جاس جۋرناليستەر مەكتەبى، ايەل جۋرناليستەر كلۋبى، مەديا-ترەنەرلەر مەكتەبى بار. باستى ماقسات – تۇركى ەلدەرىندەگى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىمەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋ، كاسىبي بىرلىكتى كۇشەيتۋ، ورتاق جوبالار ارقىلى تاجىريبە الماسۋ. 2017 جىلى تۇركيانىڭ بۇرسا قالاسىنداعى ASGD (Anadolu Spor Gazeteciler Dernegi) قورىمەن بىرىگىپ، «ستامبۇل-بۇرسا-الانيا» جوباسىن ۇيىمداستىردىق. شاراعا تۇركيا، ازەربايجان، وزبەكستان، تاتارستان، گەرمانيا، فرانسيا، دانيا ەلدەرىنەن كەلگەن جۋرناليستەرمەن بىرگە الماتى، استانا، شىمكەنت، اقتاۋ قالالارىنان ماماندار قاتىسقان بولاتىن.
وسىدان التى جىل بۇرىن ستامبۇل قالاسىندا ءى تۇركىتىلدەس جۋرناليستەردىڭ مەديا-فورۋمىن وتكىزدىك. اتالعان شاراعا قازاقستان، تۇركيا، ازەربايجان، تاتارستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، ت.ب. تۇركى ەلدەرىنەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىسىپ، تۇركى جۋرناليستەرىنە ءتان قيىندىق پەن مۇمكىندىك، ورتاق جوبالار تۋرالى كەڭەستى. بىلتىر الماتى قالاسىندا وسى فورۋمنىڭ ەكىنشىسى ۇيىمداستىرىلدى. 2023 جىلى ءىىى تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر مەديا فورۋمى استانادا وتكىزىلەدى. باستى سەرىكتەسىمىز – «شيەۆرون» كومپانياسى.
ءقازىر قازاقستاندا حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتى تومەن. ىسكەرلىك جۋرناليستيكا، قارجىلىق جۋرناليستيكا دۇرىس دامىماعان. وسى ماقساتتا، تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى 2017 جىلدان بەرى «Halyk Bank» اق سەرىكتەستىگىندە «ەركىن ءسوز» شىعارماشىلىق بايقاۋىن ۇيىمداستىرىپ كەلەدى. «ەركىن ءسوز» – قازاقستاندا بىرنەشە جىلدان بەرى قارجى جانە قارجىلىق ساۋات تاقىرىبىنا وتكىزىلەتىن جالعىز بايقاۋ. قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ دامۋىنا، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى قىزمەتىنىڭ ساپاسى مەن جۋرناليستەردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىنىڭ ارتۋىنا «تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى» لايىقتى ۇلەس قوسۋدا. سولاردىڭ ءبىرى – سالالىق جۋرناليستيكانى دامىتۋ ماقساتىندا ءار تاقىرىپقا ۇيىمداستىراتىن سەمينار مەن ۆەبينارلار. «شيەۆرون» كومپانياسى مەن 2015 جىلدان بەرى وتكىزىپ جۇرگەن «الەۋمەتتىك جۋرناليستيكا: باق-تاعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەر» تاقىرىبىنداعى سەمينار-ترەنينگ بىرنەشە قالادا بيىل دا وتكىزىلەدى. تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى ەۋروپا ەلدەرىنە جوبالارىن باستايدى. ماقساتىمىز – الەمدىك دەڭگەيدەگى اقپارات قۇرالدارىمەن بايلانىس ورناتىپ، ءتاجىريبە الماسۋ.
– قوردىڭ تۇركسوي، تۇركپا ۇيىمدارىمەن بايلانىسى قالاي؟
– ارينە، بار. تۇركى ەلدەرى اراسىندا قۇرىلعان تۇركسوي، تۇركپا سياقتى باسقا دا ءتۇرلى ۇيىمدار قازاقستان مەن وزگە دە تۇركى مەملەكەتتەر اراسىنداعى ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستى دامىتۋعا ۇلكەن سەپ. سوڭعى جىلدارى ءتۇبى مەن تاريحى، ءدىنى مەن ءدىلى، ءداستۇرى مەن رۋحاني قۇندىلىقتارى ورتاق تۇركىتىلدەس حالىقتاردىڭ ىنتىماقتاستىعى ارتا تۇسۋدە. كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعى، ۇلتتىق يدەولوگياسى، ساياسي جانە ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىككە ءتىكەلەي قاتىستى. وسى تۇرعىدا، تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى ب ا ق سالاسىندا ىرگەلى ىستەردىڭ اتقارىلۋىنا مۇددەلى.
جالعان اقپارات جارعا جىعادى
– ايەل جۋرناليستەر كلۋبىنىڭ بۇگىنگى تىنىس-تىرشىلىگىمەن تانىسساق...
– ءقازىر بۇكىل الەم بويىنشا جۋرناليستيكا سالاسىندا قىز-كەلىنشەكتەردىڭ ۇلەس سالماعى باسىم. وزگە سالالارداعى سەكىلدى، ايەل-جۋرناليستەر دە ادىلەتسىزدىكتەرگە ءجيى تاپ بولۋدا. ماسەلەن، مانساپ باسپالداعىمەن ءوسۋ بارىسىندا قىز-كەلىنشەكتەرگە قاراعاندا، ەرلەرگە مول مۇمكىندىك بەرىلىپ ءجۇر. نازىكجاندىلاردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىن شىڭداۋعا دا ۋاقىتى مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى. ويتكەنى، ولار تۇزدە – جۋرناليست، ال ۇيدە – جار، انا، كەلىن، ايەل. سول سەبەپتەن، وتباسى الدىنداعى مىندەتىن مۇلتىكسىز اتقارۋعا مۇددەلى. وسى ماقساتتا، تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ جانىنان ايەل جۋرناليستەر كلۋبىن قۇرىپ، قىز-كەلىنشەكتەرگە تەگىن سەمينار-ترەنينگ، ءتاجىريبەلىك ساباق، شەتەلدىك ساپار ۇيىمداستىرۋمەن اينالىسىپ كەلەمىز.
– جۋرناليستەر اراسىندا ءتۇرلى تاقىرىپتا وتكىزىلەتىن سەمينار-ترەنينگتەرگە توقتالساڭىز...
– وكىنىشكە وراي، كەيبىر ارىپتەستەرىمىز كاسىبي بىلىكتىلىگىنىڭ تومەندىگىنىڭ سالدارىنان ءوز ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەتىن جاعدايمەن بەتپە-بەت كەلۋدە. كەيىنگى كەزدە الەۋمەتتىك جەلى مەن باق-تا جالعان اقپارات تاراتۋ، جاڭالىقتى تەكسەرمەستەن جاريالاۋ، فاكتچەكيڭ، ترولل مەن فەيكتىڭ جازعانىمەن ءبولىسۋ، ۇلت جانە ءدىن ارازدىعىن قوزدىرۋ، ار-نامىسقا تيۋ، قورلاۋ، جەككورۋشىلىك پەن اگرەسسيا، ت.ب. كەلەڭسىز قۇبىلىس كوبەيىپ كەتتى. بۇل تۇرعىدا قاراپايىم ازاماتتارمەن بىرگە، ب ا ق وكىلدەرى دە ق ر قىلمىستىق جانە ازاماتتىق كودەكستەرىنىڭ بەلگىلى ءبىر بابىمەن جازاعا تارتىلۋى جيىلەۋدە. بۇل ت ۇ ر ع ى د ا ءا ر ءى پ ت ە س ت ە ر ءى م ءى زد ءى ڭ ك ءا س ءى ب ي بىلىكتىلىگىن ارتتىرا ءتۇسۋ ماقساتىندا وتاندىق زاڭگەرلەردىڭ قاتىسۋىمەن سەمينار- ترەنينگ وتكىزۋدى ءجيى قولعا الدىق. مۇنداي ماڭىزدى شارالار جۋرناليستەردىڭ ءوز سالاسىندا شىڭدالا تۇسۋىنە جول اشىپ جاتقانى كوڭىل قۋانتادى. وسى ورايدا، تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى «شيەۆرون»، «Halyk Life» اق، قازاقستانداعى اقش ديپلوماتيالىق ميسسياسى، ت.ب. ءتۇرلى تاقىرىپتا سەمينار-ترەنينگ پەن ونلاين فورماتتاعى ۆەبينارلار ءجيى وتكىزەدى.
– ءبىراز جۇرتقا ءسىزدىڭ «الەۋمەتتىك جۋرناليستيكا: باق-تاعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەر» تاقىرىبىنا وتكىزىلگەن سەمينار-ترەنينگىڭىز كەرەمەت اسەر ەتكەنىن بىلەمىز. ءوزىڭىز دە الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك جولىندا تايسالماي ەڭبەك ەتىپ، تايپالماي تۋرا تارتقان ءتىلشى بولعانىڭىز ەستە...
– كەز كەلگەن قوعام ءۇشىن الەۋمەتتىك ماسەلەلەر باسا نازار اۋدارۋدى قاجەت ەتەتىنى تۇسىنىكتى. وسى ماقساتتا بىرنەشە قالادا «الەۋمەتتىك جۋرناليستيكا: باق- تاعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەر» تاقىرىبىندا وتكىزىلگەن سەمينار-ترەنينگكە ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن قالاسىنان 70-تەن استام جۋرناليست ءبىلىمىن ارتتىردى. اتالعان شاراعا تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى ۇلىبريتانيانىڭ لوندون قالاسىنان ارنايى شاقىرعان مەديا-ترەنەر ۆاتان ءوز قازاق جۋرناليستەرمەن ۆسس، CNN، Reuters سياقتى حالىقارالىق اقپارات قۇرالدارىنداعى تاجىريبەسىمەن بولىسكەن. قازاقستانداعى اقش ديپلوماتيالىق ميسسياسىمەن بىرىگىپ، «Fake news. Fact-Checking. Information manipulation» تاقىرىبىنا جالعان اقپارات، دەرەكتەردى تەكسەرۋ، اقپاراتتىق مانيپۋلسيانى انىقتاۋ ماقساتىندا الماتى، استانا، شىمكەنت، قوستاناي قالالارىندا سەمينار-ترەنينگتەر وتكىزدىك.
سالالىق جۋرناليستيكانى دامىتۋ قاجەت
– قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ باس اۋىرتار ماسەلەسى – سالالىق جۋرناليستيكانىڭ دامىماۋىنا قاتىستى نە دەرىڭىز بار. وسى ماسەلەنىڭ ءتۇيىنىن تارقاتۋعا ءسىز باسقاراتىن قور قالاي ۇلەس قوسۋدا؟
– ءيا، ەلىمىزدەگى سالالىق جۋرناليستيكانىڭ دامىماۋى ءوز كەزەگىندە كوپتەگەن ماسەلەلەردىڭ تۋىنداۋىنا تۇرتكى بولۋدا. ب ا ق وكىلدەرىنىڭ باسىم بولىگىنىڭ ءالى كۇنگە دەيىن «امبەباپتىق» ۇستانىمنان ارىلا الماي كەلە جاتقانى – كاسىبي تۇرعىدان السىزدىگىن كورسەتەدى. ارىپتەستەرىمىزدىڭ كوپشىلىگى تاڭەرتەڭ ساياساتكەردەن سۇحبات الىپ، تۇستە ساۋلەتشىمەن كەزدەسىپ، كەشكە شوۋ-بيزنەس وكىلدەرىمەن ونەر سالاسىن تالقىلايدى. ەرتەسى كۇنى باسقا سالالاردىڭ وكىلدەرىمەن ءوز جۇمىسىن جالعاستىرۋعا ءماجبۇر. ءبىر سالانى ءجىتى زەرتتەپ، تەرەڭ مەڭگەرۋ جوق. بۇل – دۇرىس ەمەس. قازىرگى نارىقتا ءوز ورنىن تاپپاعاندار باسەكەلەستىك كوشىنە ىلەسە المايدى. وسى ورايدا، تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى سالالىق جۋرناليستيكانى دامىتۋعا كوڭىل بولەدى. ءتۇرلى تاقىرىپقا ۇيىمداستىرىلاتىن شارالاردا بەلگىلى ءبىر سالانىڭ بىلىكتى ماماندارى مەديا-ترەنەر رەتىندە شاقىرىلىپ، ءوزىنىڭ ءبىلىم- بىلىگىمەن بولىسۋدە.
– مەديا-ترەنەردىڭ (قازاق ءتىلدى) ازدىعى بۇل ىسكە قولبايلاۋ ەمەس پە. جالعان اقپاراتپەن كۇرەس قالاي جۇرۋدە؟
– وسىنداي ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ جانىنان اشىلعان مەديا-ترەنەرلەر مەكتەبى سۇبەلى ۇلەس قوسۋدا دەر ەم. ماقسات – كاسىبي تۇرعىدا مىقتى مامانداردى قوردىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكىزەتىن سەمينار، تاجىريبەلىك ساباققا مەديا-ترەنەر رەتىندە تارتۋ. ءقازىر مەديا ترەنەرلەر مەكتەبىنىڭ قۇرامىندا قازاقستانمەن بىرگە ەۋروپا، تۇركيا، ورتالىق ازيا ەلدەرىنەن بىلىكتى ماماندار ءدارىس وقىپ ءجۇر.
– جاس جۋرناليستەر مەكتەبىنىڭ جايى قالاي؟
– تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورىنىڭ جانىنان جاس جۋرناليستەر مەكتەبى اشىلعان. مەكتەپتە بالالار جۋرناليستيكا جانرلارىمەن قاتار، شەشەندىك ونەر، كوسەمدىك قاسيەت، سوزدىك قورىن بايىتۋ، جاڭا مەديا، ونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى بەلسەندىلىك، سايتقا ماقالا سالۋ، سۋرەت، اۋديو جانە ۆيدەو جۇكتەۋ، YouTube ارناسىمەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەنەدى. جاس جۋرناليستەر مەكتەبىنىڭ بالالارى ەلىمىزدەگى جانە شەتەلدەردەگى تاريحي جەرلەرگە ەكسكۋرسيا جاساپ، رەداكسيالارعا پرەسس-تۋرعا قاتىسۋدا.
جاس تىلشىلەر سامارقاند پەن تاشكەنت قالالارىندا بولىپ، تاريحي ورىنداردى ارالاپ، كوكەيگە كوپ نارسەنى ءتۇيىپ قايتتى. تاشكەننىڭ تورىندەگى تولە بي اتامىزدىڭ كەسەنەسىنە بارىپ، قۇران باعىشتاپ قايتتى. ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ورنالاسقان سامارقاندا، ءماشھۇر قولباسشى ءامىر تەمىردىڭ كەسەنەسىنە دە ارنايى باردى. الداعى ۋاقىتتا تۇركيا، ازەربايجانمەن بىرگە ەۋروپا ەلدەرىنە پرەسس-تۋر جوسپارلانعان. ونى ۋاقىت كورسەتەدى.
– ەمەن-جارقىن اڭگىمەڭىزگە العىس ايتامىز. ءۇمىتىن ۇكىلەگەن فورۋم جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەيمىز.
– «اقشامدىق» ارىپتەستەرىمە شىنايى شىعارماشىلىق تىلەيمىن. ويلى وقىرمان مولايسىن!
سۇحباتتاسقان ايناباي ءمادي
«اlmaty-akshamۋ»، №86، 20 شىلدە، 2023 جىل