پرەمەر-مينيسترى ءاليحان سمايىلوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن وتاندىق كاسىپكەرلەر كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا مۇناي-گاز سالاسىن دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى مەن جوسپارلارى تالقىلاندى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz BAQ.KZ-كە سىلتەمە جاساپ.
جالپى، ەلىمىزدە مۇناي-گاز سالاسى الەمدىك ترەندتەرگە ساي بەلسەندى دامىپ كەلەدى. ول ءۇشىن ءوندىرىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدان باستاپ قايتا وڭدەۋ وندىرىستەرىن كەڭەيتۋگە دەيىن قاجەتتى شارالار قابىلدانۋدا، – دەدى ول.
ەنەرگەتيكا ءمينيسترى بولات اقشولاقوۆ بايانداماسىندا، گەولوگيالىق بارلاۋعا قوسىمشا ينۆەستيسيالار تارتۋ ءۇشىن كومىرسۋتەكتەردى، ونىڭ ىشىندە گازدى بارلاۋ جانە ءوندىرۋ جونىندەگى كۇردەلى جوبالار ءۇشىن رەتتەۋشىلىك جانە فيسكالدىق پرەفەرەنسيالار پاكەتىن كوزدەيتىن جاقسارتىلعان مودەلدىك كەلىسىمشارت ەنگىزىلگەنىن اتاپ ءوتتى. 2023 جىلى ينۆەستيسيا كولەمى $6 ملرد بولاتىن وسىنداي العاشقى كەلىسىمشارتقا قول قويىلدى. ينۆەستيسيالىق ءقۇنى شامامەن $2 ملرد-تى قۇرايتىن تاعى ءبىر كەلىسىمشارتقا قول قويۋ پىسىقتالۋدا.
بۇدان باسقا، سالادا ەلەكتروندىق اۋكسيوندار وتكىزۋدى وڭايلاتۋ جونىندە شارالار قابىلداندى. وسى جىلى كەن ورىندارىن جىلدام قولدانىسقا بەرۋ ءۇشىن جەر قويناۋىن پايدالانۋ سالاسىنداعى راسىمدەردى جەڭىلدەتۋ جۇمىستارى جالعاسادى.
مۇناي-گاز حيمياسى ونەركاسىبى مۇناي-گاز سەكتورىن شيكىزاتتىق باعىتتان قوسىلعان قۇنى جوعارى ءونىم شىعارۋعا قايتا باعدارلاۋ شەڭبەرىندە بەلسەندى دامۋدا. اتاپ ايتقاندا، وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا قۋاتتىلىعى 500 مىڭ توننا پوليپروپيلەن وندىرەتىن الەمدىك دەڭگەيدەگى ءىرى مۇناي-حيميا زاۋىتىنىڭ ءبىرى ىسكە قوسىلدى، ول رەسپۋبليكانىڭ ىشكى قاجەتتىلىگىن تولىعىمەن جابۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قوسىمشا $12 ملرد ينۆەستيسيا سوماسىنا پوليەتيلەن، بۋتاديەن جانە پوليەتيلەنتەرەفتالات ءوندىرۋ بويىنشا تاعى ءتورت ءىرى جوبا ىسكە اسىرىلىپ وتىر.
الداعى ۋاقىتتا ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ ءتۇرلى سالالارىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىن مۇناي-گاز حيميا ونەركاسىبىنىڭ مۇمكىندىكتەرىمەن ءوزارا بايلانىستىرۋ جانە يمپورتتى الماستىرۋ، جاڭا ونىمگە ستاندارتتاردى ەنگىزۋ، سونداي-اق نورماتيۆتىك بازانى جەتىلدىرۋ جونىندەگى شارالار قابىلداۋدى جوسپارلاپ وتىر.
پرەمەر-مينيستر بۇل قادامداردىڭ بارلىعىن جەكە زاڭنىڭ ازىرلەنۋىن كۇتپەي-اق، زاڭعا تاۋەلدى اكتىلەر دەڭگەيىندە قابىلداۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
وتىرىس بارىسىندا قاتىسۋشىلار سالىق سالۋ، گەولوگيانى دامىتۋ، ەكولوگيالىق تالاپتاردى ساقتاۋ، مۇناي ەكسپورتى، جالپى سالانىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋ جانە باسقا دا ءبىرقاتار ماسەلەلەردى تالقىلادى. ءار تاقىرىپ بويىنشا ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى، ەكولوگيا مينيسترلىگى، يندۋستريا جانە باسقا ۆەدومستۆولاردىڭ باسشىلارى ەگجەي-تەگجەيلى تۇسىنىكتەمەلەر بەرىپ، پىكىرلەرىن ءبىلدىردى.
پرەمەر-مينيستر تالقىلاۋدى قورىتىندىلاي كەلە، مۇناي-گاز سالاسىنىڭ قارقىندى دامۋى بۇكىل ەكونوميكا ءۇشىن ماڭىزدى ۇدەرىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. وسىعان بايلانىستى ول قوسىمشا ينۆەستيسيالار تارتۋ ءۇشىن جاقسارتىلعان مودەلدىك كەلىسىمشارتتى قولدانۋدى جەدەلدەتۋ جانە بيزنەسكە اكىمشىلىك قىسىمدى تومەندەتۋ بويىنشا جۇمىستى جالعاستىرۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى.
جاقىن ارادا مۇناي-گاز سالاسى بويىنشا 800-گە جۋىق ءتۇرلى ارتىق تالاپتاردى قىسقارتۋ جوسپارلانۋدا. بۇل شارالار بيزنەس-قوعامداستىقپەن جانە «اتامەكەن» ۇلتتىق پالاتاسىمەن تىعىز بايلانىستا قابىلدانۋدا. ۇكىمەت بۇدان ءارى دە وسىنداي سىندارلى نەگىزدە جۇمىس ىستەۋگە دايىن، – دەدى پرەمەر-مينيستر.
قورىتىندىلاي كەلە، ءاليحان سمايىلوۆ ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنە وتىرىستا ايتىلعان ۇسىنىستاردى ەسكەرۋدى جانە مەملەكەت پەن جەكە ينۆەستورلاردىڭ مۇددەلەرى اراسىنداعى تەڭگەرىمدى ساقتاي وتىرىپ، كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى شەشۋ جولدارىن تابۋدى تاپسىردى.
كەڭەس وتىرىسىنا ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، «اتامەكەن» ۇكپ ءتورالقاسى مەن نەگىزگى كوميتەتتەرىنىڭ باسشىلارى، ءىرى سالالىق وداقتاردىڭ، قاۋىمداستىقتار مەن جەكە كومپانيالاردىڭ وكىلدەرى، قازاقستان كاسىپكەرلەرىنىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ۋاكىل جانە ت. ب. قاتىستى.