تاريحي قۇجات اكادەميك الكەي مارعۇلاننىڭ جەكە مۇراعاتىندا ساقتالعان.
ءا. مارعۇلان اتىنداعى پاۆلودار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريحشىلارى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، حالىق قاھارمانى باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ الكەي مارعۇلانعا تابىستاپ كەتكەن كارتاسىن انىقتاعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
اتالمىش قۇجاتتى كوپشىلىككە مارعۇلان ۋنيۆەرسيتەتىندە وتكەن كونفەرەنسيا بارىسىندا Margulan Centre ارحەولوگيالىق ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرى ەڭلىك ابەۋوۆا تانىستىردى.
كارتادا شىمكەنت وبلىسىنىڭ 1972 جىلعى اكىمشىلىك تەرريتورياسى كورسەتىلگەن. اتالعان تاريحي قۇجاتتى حالىق قاھارمانى اكادەميك الكەي مارعۇلانعا 1973 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا بەرگەن.
كارتانىڭ باستى بەتىنە باۋىرجان مومىش ۇلى ءوز قولىمەن:
تارازىدا – تاستاريا،
سايرامداعى سانسىزباي،
ارىستاندا – الباربارىس،
جۋالىدا – جولبارىس،
تۇركىستاندا – تۇيمەنباپ دەگەن سوزدەر بار ءبىزدىڭ ەلدە، سول سوزدەردىڭ تاريحتارى تەرەڭ، استارلارى جەر استىندا (ارحەولوگيا) جاتقان بولار، - دەپ جازىپ قويعان.
ال كارتانىڭ ارتقى بەتىنە سىزبا مەن ونىڭ قىسقاشا انىقتاماسىن كەلتىرگەن، ياعني اتا-بابالارى بويىنشا اقپارات بەرىلگەن.
«بۇل قۇجاتتىڭ بۇگىندە تاريحي ماڭىزى وتە زور. سەبەبى 60-تان اسىپ، 70-كە تاياعان كەزدەگى ەكى تاۋ تۇلعانىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناسى، تۋعان جەرىنە، تاريحىنا دەگەن ىقىلاسى سەزىلىپ تۇر. باۋىرجان مومىش ۇلى جەر اتاۋلارى مەن باتىر بابالارى بويىنشا اقپاراتپەن بولىسە وتىرىپ، ءارى قاراي زەرتتەۋگە، تاريحتى زەردەلەۋگە، جاڭا ماعلۇماتتار الۋعا قولقا سالىپ وتىرعانداي»، - دەدى ەڭلىك قابىكەن قىزى.