قىركۇيەكتىڭ سوڭعى شۋاقتى كۇندەرىنىڭ ءبىرى. وسى ايدىڭ 22-23-ىنە كۇزگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋى ورىن الادى
وسى ايدا اۋا رايى قۇبىلىپ تۇر. اسپاندى بۇلتتار تۇمشالاپ، تورلاپ، اراكىدىك جاڭبىر سىركىرەيدى. ءتۇس مەزگىلىندە كۇننىڭ كوزى ساۋلەسىن شاشىپ، قايتا جىلىنادى. ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىندە قار ۇشقىنداپ جاتقانىمەن الماتى قالاسىندا وقتا-تەكتە سىركىرەگەن جاڭبىرمەن شەكتەلىپ تۇر. ەندى جىلىلىق قايتادان قالپىنا كەلە باستايدى. ويتكەنى، ءقازىر بىرەر اپتاعا سوزىلاتىن «ميزام شۋاق» امالى باستالدى.
جازدىڭ اپتاپ ىستىعىنىڭ بەتى قايتقاسىن قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭعى كۇندەرى مەن قازان ايىنىڭ ورتاسىنا دەيىن بولاتىن شۋاقتى كۇندەردى قازاقتار «ميزام شۋاق» دەپ اتايدى. دالادا ورمەكشىنىڭ ورمەگى ۇزىننان ۇزىن (ميزام بولىپ) شۇباتىلىپ جاتاتىن كەز. اۋىلدا اقساقالداردى كۇن اۋىپ، كەش باتقان ساتتەن باستاپ كۇن قاتتى سۋىتىپ، جاڭبىر جاۋىپ نەمەسە تۇندە ءشوپ باسىنا شىق تۇسكەن ءساتتى ميزام شۋاق ۋاقىتى كەلدى دەپ ەسەپتەگەن. كەرىسىنشە، تۇنگى ۋاقىتتا بولعان سۋىقتىڭ ىزعارى، كۇن شىعا سالىسىمەن بىردەن باسىلىپ، اينالا كۇننىڭ ساۋلەسىنە بولەنىپ، دالادا ورمەكشىنىڭ تورى سەكىلدى ۇشپالى اق ءسىلبى قاپتاپ كەتەدى. سول مامىقتاي مايىساق ۇشپانى قازاقتا ميزام دەپ اتايدى.
ميزام شۋاق ۋاقىتى كىرگەننەن باستاپ ايەلدەر تەزدەتە قىستىق ازىقتارىن دايىنداۋعا كىرىسسە، ەر ادامدار جيناۋسىز قالعان ەگىستىكتەرىن جيناپ، وتىن-جالپىلداقتارىن تەرىپ، قىسقا قامدانۋدى باستايدى. ميزام شۋاقتا اۋا رايى جاقسى بولسا، كۇز سۋىق بولادى، ال ەگەر كەرىسىنشە سۋىق بولسا، قازاننىڭ سوڭعى كۇندەرى جانە قاراشا ايلارى قۇرعاق بولادى دەپ بولجام جاساپ، ىرىمداعان.
ميزام ءسوزىنىڭ توركىنى اراب-پارسى تىلدەرىندە «تارازى» ماعىناسىن بىلدىرەتىن ميزان سوزىنەن كەلگەن. اراب-پارسى تىلدەرىندە ميزان ءسوزى «ولشەۋىش، تارازى» ماعىنالارىن بىلدىرەدى ەكەن.
وتكەن جولى پايىمىمىزدا ۇركەردىڭ كوككە كوتەرىلگەنىن جازعانبىز. بۇل كۇيەك مەزگىلى كەلگەنىنىڭ بەلگىسى. شارۋالار وسى مەزگىلدە قوزىنى ەنەسىنەن ايىرۋ، كۇزەم قىرقۋ، وزەن سۋىنا توعىتۋ سياقتى شارالاردى جۇزەگە اسىرادى. مالدى جايلاۋدان ىلديعا تۇسىرۋگە كىرىسەدى. بيداي، جۇگەرى، جالپى ەگىن جيناۋ قارقىن الادى. جازدىڭ سوڭى بولعاندىقتان، ءشوپتىڭ ءوسۋى توقتايدى، پىشەن شابۋ قارقىن الادى. كۇن مەن ءتۇن تەڭەلىپ، قاتتى ىستىق قايتىپ، اۋا رايى ءبىر قالىپقا تۇسە باستايدى.
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلۋ دەمەكشى، بولجاۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل قۇبىلىس كوكتەمدە جانە كۇزدە بولادى. الەمدىك ۋاقىت بويىنشا، سولتۇستىك جارتى شاردا كوكتەمگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋى 20 ناۋرىز كۇنىنە سايكەس كەلەدى. بۇل ۋاقىتتا كۇن وڭتۇستىك جارتى شاردان سولتۇستىك جارتى شارعا اۋىسادى. ال كۇزگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋى كۇن سولتۇستىك جارتى شاردان وڭتۇستىك جارتى شارعا اۋعان كەزدە ورىن الادى. ول قىركۇيەك ايىنىڭ 22 نەمەسە 23 جۇلدىزىنا سايكەس.
بۇگىن تۋعان ايدىڭ التىنشى جاڭاسى. گريگوريانشا قىركۇيەكتىڭ – 21ء-ى. قازاقى ەسەپ بويىنشا، ايدىڭ سەگىزى. دەمەك، بۇل اپتا ايدىڭ باسى مەن ءۇشىنشى ونكۇندىگىنە ءدوپ كەلىپ تۇر. اۋا رايى قۇبىلۋى، جاڭبىر جاۋۋى، سالقىندىق ورىن الۋى ىقتيمال...
بابالار بولجامى
حايۋاناتتاردىڭ قيمىلىنا قاراپ جاسالعان جورامال
* قىركۇيەك باستالعاندا تۇيە ءبىر جاعىنا ىقتاپ، جايسىز جاتسا – كەلەر قىس قاتتى بولماق؛
*باسىن قۇبىلاعا بەرىپ، ءتورت اياعىن كەرىپ جاتسا – قىس جايلى بولادى دەپ بولجانعان؛
*قىستا تۇيە ەرنىن ءجيى جىبىرلاتىپ، جىلقى وقىرانىپ قۇر جۇتىنسا، كوكتەم ەرتە تۋادى.
*جىلقى ءجيى پىسقىرىنسا، اۋا رايى بۇزىلادى؛
*سۋاتقا ايداعان كەزدە پىسقىرىنىپ تەبىنسە، جاڭبىر جاۋادى.
*سيىر تاناۋىن قۋسىرا تارتىپ، موينىن ءجيى-جيى بۇلعاقتاتىپ مازالانسا، داۋىل نە بوران سوعادى.