مەملەكەتكە قايتارىلعان جەر ءادىل ءبولىنۋى ءتيىس – سەرىك جۇمانعارين

ق ر اشم جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ دەرەگى بويىنشا 2022 جىلدىڭ باسىنان بەرى مەملەكەتكە 8،3 ملن گا (2022 جىلى – 5،4 ملن گا، 2023 جىلدىڭ وتكەن كەزەڭىندە – 2،9 ملن گا) جەر قايتارىلدى. تەكسەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرى 835،9 مىڭ گا اۋماقتا جەر زاڭناماسىن بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ تۋرالى 615 ۇيعارىم ەنگىزدى. بۇدان بولەك، 271،5 مىڭ گا بويىنشا 183 ءىس سوت ورگاندارىنىڭ قاراۋىندا جاتىر. تەكسەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا 797 جاعدايدا زاڭبۇزۋشىلارعا جالپى سوماسى 156،3 ملن تەڭگە ايىپپۇل سالىنىپ، ونىڭ 68%-ى ءوندىرىلىپ الىندى. اتاپ ءوتۋ كەرەك، ءتيىستى شارالار قابىلدانعاننان كەيىن جەر پايدالانۋشىلار 689 مىڭ گا اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن قايتا يگەرۋگە كىرىستى. 

جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى مۇرات تەمىرجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، بىلتىر جالپى جەردى ەرىكتى قايتارۋ ۇلەسى 72،2% قۇرادى. بيىل بۇل ۇلەس 62%-عا دەيىن تومەندەدى، بۇل ماجبۇرلەپ الۋ كورسەتكىشىنىڭ ءوسۋىن بىلدىرەدى.

«اكىمدىكتەر قابىلداعان اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەر ۋچاسكەلەرىن بەرۋ تۋرالى شەشىمدەردىڭ زاڭدىلىعىنا كەلەتىن بولساق، 2022 جىلدان باستاپ تەكسەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا 526،3 مىڭ گەكتار بويىنشا 515 زاڭسىز شەشىم انىقتالدى، ونىڭ 135ء-ىنىڭ كۇشى جويىلدى، قالعان 380 شەشىمنىڭ كۇشىن جويۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر»، — دەپ حابارلادى مۇرات تەمىرجانوۆ. 

پايدالانىلماعان جەرلەردى قايتارۋ پروسەسى بىرنەشە ماڭىزدى فاكتورلارمەن قيىندايدى. نەگىزگىلەرى – تالاپ قويۋ شاعىمدارىنىڭ راسىمدەرى بويىنشا سوتتارمەن كەلىسپەۋشىلىكتەر، 2022 جىلى ەنگىزىلگەن كاسىپكەرلىك كودەكستىڭ جاڭا تالاپتارىنا بايلانىستى بۇرىن بەرىلگەن نۇسقامالار بويىنشا باقىلاۋ تەكسەرۋلەرىن جۇرگىزۋ مۇمكىن ەمەستىگى جانە جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ وڭىرلىك بولىمشەلەرىندە ادام رەسۋرستارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. 

بيىل جەر يەلەرىنىڭ ءوز ۋچاسكەلەرىن جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردى اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن بەرۋدىڭ زاڭدىلىعى بويىنشا پايدالانۋ جاۋاپكەرشىلىگى كۇشەيتىلدى. 2023 جىلعى ناۋرىزدا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ لاۋازىمدى ادامدارىنىڭ جەر زاڭناماسىن بۇزعانى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگىن بەلگىلەۋ بولىگىندە اقبتك-نە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ قابىلداندى. 

2023 جىلعى 8 قازاننان باستاپ 1 تامىزدا قابىلدانعان جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ ءبىرىڭعاي مەملەكەتتىك كاداسترى ينفوجۇيەسى شەڭبەرىندە مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ قاعيدالارى كۇشىنە ەنەدى. سونىمەن قاتار ۇكىمەت قاۋلىسىنىڭ جوباسى ازىرلەندى، وعان سايكەس مەملەكەتتىك جەر ينسپەكتورلارىنىڭ سانى ارتادى. 

«جەر ءبىزدىڭ باسقا دا تابيعي رەسۋرستارىمىز سياقتى قازاقستان كونستيتۋسياسىمەن حالىققا تيەسىلى دەپ ايقىندالعان. پايدالانىلمايتىن جەرلەردى قايتارۋ ماسەلەسى ولاردى مەملەكەتتىك مەنشىككە قايتارۋ عانا ەمەس، ءارى قاراي ءادىل ءبولۋ بولىپ تابىلادى. مەملەكەت باسشىسى «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسى بويىنشا جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتاردىڭ كووپەراسياسىن دامىتۋدى ىنتالاندىرۋ مىندەتىن ناقتى اتاپ ءوتتى. ءبىراق ەگەر اۋىلداردا جايىلىمدىق جەرلەر بولماسا، وندا قانداي دامۋ تۋرالى ايتۋعا بولادى؟ جەرلەر بيۋروكراتيالىق كەدەرگىلەرگە بايلانىستى پايدالانىلماي قالماۋى ءتيىس، ونى ەل ەكونوميكاسى ءۇشىن جۇمىس ىستەتۋ كەرەك. بۇل ماسەلەنى تەزىرەك جانە ءادىل شەشۋدىڭ باسقا تاسىلدەرى مەن تەتىكتەرىن ازىرلەۋ قاجەت. بارلىق كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى ەگجەي-تەگجەيلى پىسىقتاپ، ولاردى شەشۋ بويىنشا ناقتى ۇسىنىستار ەنگىزۋ قاجەت. ال اكىمدىكتەرگە ونەركاسىپ، سيفرلىق دامۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىكتەرىنىڭ ۇيلەستىرۋىمەن جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ ءبىرىڭعاي مەملەكەتتىك كاداسترىن تولتىرۋ جانە وڭىرلىك گەواقپاراتتىق جۇيەلەردى ىسكە قوسۋ جونىندەگى جۇمىستى جەدەلدەتۋ كەرەك»، — دەپ اتاپ ءوتتى سەرىك جۇمانعارين.

سونداي-اق جۇمىس بارىسىن باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ماقساتىندا كوميسسيا وتىرىستارىن توقسانىنا ءبىر رەت ەمەس، اي سايىن وتكىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.