ءماجىلىس ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىن قورعايتىن زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى

قازاقستاندا مۇگەدەك ازاماتتار زاڭمەن قورعالادى

ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى جالپى وتىرىستا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىن الەۋمەتتىك قورعاۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمدا قاراپ، ماقۇلدادى، دەپ حابارلادى Almaty-akshamy.kz. ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ سايتىنا سىلتەمەلەپ.

اتالعان زاڭ جوباسى مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ جانە تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ جونىندەگى 2025 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق جوسپاردى ورىنداۋ شەڭبەرىندە مۇگەدەكتىگى بار ادامدار، مۇگەدەكتىگى بار بالالاردى تاربيەلەپ وتىرعان وتباسىلار، ەڭبەك ارداگەرلەرى جانە وزگە دە ساناتتاردى قوسا العاندا، ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىن الەۋمەتتىك قورعاۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ ماقساتىندا ازىرلەندى.

قۇجاتتا مۇگەدەكتىكتىڭ سەبەبىنە قاراماستان، I توپتاعى مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا كۇتىم جاسايتىن ازاماتتارعا بەرىلەتىن جاردەماقىنى ەنگىزۋ قاراستىرىلعان.

قازىرگى ۋاقىتتا I توپتاعى مۇگەدەكتىگى بار 66 مىڭ ادامنىڭ ءاربىر ءۇشىنشىسى كۇتىم جاردەماقىسىمەن دە، جەكە كومەكشىنىڭ قىزمەتتەرىمەن دە قامتاماسىز ەتىلمەگەن. زاڭ جوباسىن قابىلداۋ ناتيجەسىندە سىرتقى قامقورلىققا مۇقتاج 24 مىڭ ادام كۇتىم بويىنشا جاردەماقىمەن قوسىمشا قامتىلادى.

بالا دەنساۋلىعىنىڭ بۇزىلۋ جانە تىرشىلىك ارەكەتىنىڭ شەكتەلۋ دارەجەسىن ەسكەرە وتىرىپ، زاڭ جوباسىندا 7 جاستان 16 جاسقا دەيىنگى بالالاردى مۇگەدەكتىك توپتارى بويىنشا ءبولۋ كوزدەلەدى. بۇل شارا كورسەتىلەتىن وڭالتۋ ءىس-شارالارى مەن الەۋمەتتىك كومەكتى، ونىڭ ىشىندە بالالار اۋرۋىنىڭ دارەجەسىنە قاراي جاردەماقىلاردىڭ مولشەرى بولىگىندە سارالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

وسى رەتتە مۇگەدەكتىگى بار بالالاردىڭ بارلىق توپتارى ءۇشىن جاردەماقى مولشەرى 16،7%-دان 37%-عا دەيىن ۇلعايتىلادى. بۇل شارا 30 مىڭنان استام مۇگەدەكتىگى بار بالاعا قاتىستى بولادى. 

سونداي-اق، زاڭ جوباسىندا مۇگەدەكتىك بويىنشا جانە اسىراۋشىدان ايىرىلۋ جاعدايى بويىنشا جاردەماقىلاردى ءبىر مەزگىلدە الۋ قۇقىعىن بەرۋ كوزدەلەدى. بۇل اسىراۋشىسىنان ايىرىلعان جانە قۇرامىندا مۇگەدەكتىگى بار بالالارى بار وتباسىلاردىڭ تابىس دەڭگەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

قازىرگى ۋاقىتتا مۇگەدەكتىگى بار بالالار اتا-انالارى اجىراسقان كەزدە ءبىر مەزگىلدە اليمەنت پەن مۇگەدەكتىگى بويىنشا جاردەماقى الا الادى.سونداي-اق، اتا-اناسىنىڭ بىرەۋى نەمەسە ەكەۋى (اسىراۋشىسى) قايتىس بولعان جاعدايدا، بالا مۇگەدەكتىگى بويىنشا جاردەماقى نەمەسە اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ بويىنشا جاردەماقى الا الادى. وسى نورما ەنگىزىلگەن جاعدايدا 2 مىڭ بالا مۇگەدەكتىگى بويىنشا جاردەماقىمەن قاتار (مولشەرى 41 163-تەن 48 023 تەڭگەگە دەيىن) اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ جاعدايى بويىنشا جاردەماقىنى الا الادى (مولشەرى 12 063-تەن 29 500 تەڭگەگە دەيىن).

جۇمىس بەرۋشىنىڭ مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋ مۇمكىن بولماعان جاعدايدا، ەڭبەك جاراقاتىنان مۇگەدەك بولعان ادامداردى مەملەكەت ەسەبىنەن وڭالتۋدىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارىمەن (بۇدان ءارى – وتق) جانە قىزمەتتەرىمەن قامتاماسىز ەتۋ زاڭ جوباسىنىڭ تاعى ءبىر جاڭاشىلدىعى بولىپ تابىلادى.

قازىرگى ۋاقىتتا جۇمىس بەرۋشى – جەكە كاسىپكەردىڭ قىزمەتى توقتاتىلعان نەمەسە زاڭدى تۇلعا تاراتىلعان جاعدايدا بۇل مىندەتتەمەلەر مەملەكەتكە وتەدى. بۇل رەتتە مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتار كاسىپورىننىڭ قىزمەتى ۋاقىتشا توقتاتىلعان (ارەكەتسىزدىك) كەزەڭىندە نەمەسە 1،5 جىلعا دەيىن سوزىلۋى مۇمكىن بانكروتتىق راسىمدەرىن جۇرگىزۋ كەزىندە وتق الۋ مۇمكىندىگىنەن ايىرىلادى. وسى كەزەڭدە وندىرىستە مۇگەدەكتىك العان ادام وڭالتۋدىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارىنسىز قالادى.

بۇل شارا 2 مىڭعا جۋىق ادامدى وڭالتۋدىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارىمەن جانە قىزمەتتەرىمەن ۋاقتىلى قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

سونىمەن قاتار، قۇجاتتا مۇگەدەكتىگى بار بالالاردى تاربيەلەپ وتىرعان وتباسىلاردىڭ بالالارى كامەلەتكە تولعاننان كەيىن تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرۋ قۇقىعىن ساقتاۋ كوزدەلەدى.

ءىس جۇزىندە مۇنداي وتباسىلار تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە 10 جىلعا دەيىن تۇرادى. ەگەر بالا 18 جاسقا تولعانعا دەيىن تۇرعىن ءۇي الۋ مۇمكىن بولماسا، وندا مۇگەدەكتىگى بار ازامات كەزەككە قايتا تۇرۋعا ءماجبۇر. بۇل نورما 20 مىڭنان استام وتباسىنا تۇرعىن ءۇي كەزەگىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى دەپ بولجانۋدا.

بۇدان باسقا، زاڭ جوباسى شەڭبەرىندە مۇگەدەكتىگى بار بالاعا كۇتىم جاساۋ مەرزىمىن 18 جاسقا دەيىن ۇزارتۋ ۇسىنىلادى، بۇل جاسىنا بايلانىستى زەينەتاقى تولەمدەرى مەن بازالىق زەينەتاقىنى تاعايىنداۋعا وڭ اسەرىن تيگىزەدى.

سونداي-اق، تابىسى از وتباسىلاردىڭ بالالارىنا كەپىلدىك بەرىلگەن الەۋمەتتىك توپتاما بەرۋدى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر پورتالىنا اۋىستىرۋ قاراستىرىلعان.

ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋدىڭ تيىمدىلىگى مەن اتاۋلىلىعىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان وزگە دە نورمالار قوسىمشا ەنگىزىلدى.

زاڭ جوباسىن قابىلداۋ حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ جۇيەسىنە وڭ اسەر ەتەدى جانە شامامەن 400 مىڭ قازاقستاندىقتىڭ قۇقىقتارىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

زاڭ جوباسى 55 ملرد تەڭگە سوماسىنا قاجەتتى قارجىلاندىرۋمەن قامتاماسىز ەتىلدى. شىعىن نورمالارى 2021-2023 جىلدارعا بولىنگەن قاراجات شەڭبەرىندە ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.