تاماقتانۋىڭىزعا كوڭىل ءبولىڭىز، دەيدى ماماندار.
جىل مەزگىلدەرىنىڭ اۋىسۋى كەيدە كوڭىل-كۇيدىڭ وزگەرۋىنە اكەلۋى مۇمكىن. مىنە، كۇزدىڭ ەكىنشى ايى اياقتالىپ كەلەدى. اۋا رايىنىڭ سالقىنداۋى كەيدە ادامنىڭ جانىن جابىرقاتىپ، بويىن كوڭىلسىزدىك بيلەيتىن كەز بولادى. بۇل عىلىمي تىلدە مەلانحوليا، اپاتيا دەگەن اتاۋلارمەن تانىس جاعداي بولاتىن. ادام ەموسياسى مەن اۋا-رايى اراسىنداعى بۇل تابيعي بايلانىس ماۋسىمدىق اففەكتيۆتى بۇزىلىس (سAر) دەپ اتالاتىن جاعدايعا اينالىپ كەتۋى مۇمكىن، كۇزگى بليۋز نەمەسە قىسقى دەپرەسسيا دەپ اتالادى. كۇزگى كوڭىل كۇيدىڭ قۇبىلمالى بولۋىنا كۇن ساۋلەسىنىڭ ازايۋى، يممۋنيتەتتىڭ تومەندەۋى، كۇننىڭ كەش شىعىپ، ەرتە باتۋى سياقتى فاكتورلار دا اسەر ەتەدى.
اقش-تىڭ وگايو شتاتىنداعى كليۆلەند كلينيكاسىنىڭ پسيحولوگى سيۋزان البەرستىڭ ايتۋىنشا، سAر ادەتتە كۇزگى جانە قىسقى ايلاردا قايعىلى نەمەسە دەپرەسسيالىق سەزىم رەتىندە كورىنەدى. سيمپتومدارى دەپرەسسياعا ۇقسايدى، ءبىراق ودان گورى جەڭىلدەۋ جانە ماۋسىم وزگەرگەن كەزدە جوعالادى.
سAر جاعدايىنا ۇشىراعان ادامدا مىناداي بەلگىلەر بولۋى مۇمكىن:
قايعىلى نەمەسە دەپرەسسيالىق سەزىم؛
موتيۆاسيانىڭ جوعالۋى؛
ۇيقىنىڭ بۇزىلۋى؛
تابەتتىڭ بولماۋى؛
نازار اۋدارۋ نەمەسە زەيىنىن شوعىرلاندىرۋ قيىندىقتارى؛
ەنەرگيا دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋى.
سAر بەلگىلەرىمەن كۇرەسۋدىڭ ءبىر جولى تاماقتانۋدى وزگەرتۋ بولۋى مۇمكىن. تومەندە سيۋزان البەرس ۇسىناتىن كۇزگى كوڭىلسىزدىكتەن ارىلتۋى مۇمكىن تاعامداردىڭ ءتىزىمى بەرىلگەن.
ومەگا-3 ماي قىشقىلدارىنا باي تاعامدار
لوسوس بالىعى، جۇمىرتقا جانە جاڭعاق سياقتى تاعامدار كوڭىل-كۇيدى كوتەرەتىن ومەگا-3 ماي قىشقىلدارىنا باي.
دارشىن
دارشىننىڭ قانداعى قانت دەڭگەيىن رەتتەۋگە كومەكتەسەتىنى كلينيكالىق تۇردە دالەلدەنگەن.
تالشىقتى تاعامدار
عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، دەپرەسسيانىڭ كەيبىر تۇرلەرى قابىنۋدان تۋىنداۋى مۇمكىن، سوندىقتان تالشىققا باي تاعامداردى (جەمىستەر، تۇتاس ءداندى داقىلدار جانە كوكونىستەر) سAر جاعدايىنداعى ادامداردىڭ تاعامىنا قوسۋ كەرەك، ويتكەنى ونىڭ قابىنۋعا قارسى قاسيەتتەرى بار.
اشىتىلعان تاعامدار
ىشەگىندە «زياندى باكتەريالار» كوبەيگەن ادامداردىڭ دەپرەسسيا مەن مازاسىزدىققا ۇشىراۋ ءقاۋپى جوعارى، سونىمەن قاتار «باقىت گورمونى» سەروتونين ءوندىرىسىنىڭ 95% ميدا ەمەس، ىشەكتە بولادى.
«پايدالى باكتەريالار» دەڭگەيىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءسىز پروبيوتيكتەردى ءىشىڭىز نەمەسە تۇزدالعان قيار، يوگۋرت، كومبۋچا جانە اشىتىلعان قىرىققابات سياقتى اشىتىلعان تاعامداردى جەۋگە بولادى.
تامىرلى كوكونىستەر
ءتاتتى كارتوپ سياقتى تالشىقتار مەن دارۋمەندەرگە باي تامىرلى كوكونىستەر اعزادا باياۋ ىدىرايدى جانە قانداعى قانت دەڭگەيىن تۇراقتى ۇستاۋعا كومەكتەسەتىن كۇردەلى كومىرسۋلارعا باي. پياز، قىزىلشا جانە ءسابىز سياقتى باسقا تامىرلى كوكونىستەر دە كۇزگى ديەتاعا جاقسى قوسپالار.
سەروتونين دەڭگەيىن جوعارىلاتاتىن تاعامدار
سيۋزان البەرستىڭ ايتۋىنشا قۇرامىندا تريپتوفان بار تاعامدار – جاڭعاقتار، جۇمىرتقا، ىرىمشىك، كۇركەتاۋىق، اناناس جانە لوسوس بالىعى سياقتى ونىمدەر سەروتونين دەڭگەيىن جوعارىلاتادى.