كوپقاباتتى ءۇي تۇرعىندارى اۋلاسىنداعى ايەلگە پوليسياعا شاعىمدانباق. سەبەبى ول ءۇيدىڭ ماڭىنداعى ساياباقتا كوگەرشىندەرگە جەم شاشادى. ال قۇستاردىڭ "قالدىعى" اينالانى لاستاپ، ءيىس شىعارادى. ايەلدىڭ ايتۋىنشا، ول "ىزگى ءىس" جاساپ ءجۇر. ال بۇعان زاڭ نە دەيدى؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسى بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن ىزدەپ كوردى.
جانۋارلاردى تاماقتاندىرۋ زاڭ بۇزۋ ما؟
ماسەلە تەك كوگەرشىندەرمەن شەكتەلمەيدى. كوشەدە يت-مىسىققا، ساياباقتاعى تيىندەر مەن باسقا دا جابايى قۇستارعا جەم بەرەتىندەر دە بار. ءبىراق مۇنىڭ ءبارى – اينالانى لاستاۋ ما، الدە قايىرىمدىلىق پا؟
قازاقستان زاڭدارىندا جانۋارلارعا جەم بەرۋگە تىيىم سالاتىن ناقتى باپ جوق.
مىسالى:
- "جانۋارلارعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ تۋرالى" زاڭدا،
- "جابايى جانۋارلار دۇنيەسىن قورعاۋ جانە پايدالانۋ تۋرالى" زاڭدا،
- ەلدى مەكەندەردىڭ كوركەيتۋ ەرەجەلەرىندە
جانە ءتىپتى اكىمشىلىك كودەكستە (ق ر اقبتك) دە مۇنداي تىيىم جازىلماعان.
ءتىپتى ءۇي جانۋارلارىن قوعامدىق ورىندا تاماقتاندىرۋ دا رەسمي تۇردە تىيىم سالىنعان ءىس ەمەس.
اداام نە ءۇشىن جازالانۋى مۇمكىن؟زاڭ بويىنشا، اكىمشىلىك جازا جانۋارلاردى تاماقتاندىرعانى ءۇشىن ەمەس، ونىڭ سالدارىنان، ياعني لاستانعان اۋماق ءۇشىن قاراستىرىلعان.
مۇندا ەكى باپ بار:
-
432-2-باپ – "قوعامدىق ورىنداردى لاستاۋ"
قوعامدىق ورىنداردى، ساياباقتاردى، اۋلالاردى جانە ت.ب. جەرلەردى لاستاۋ - 10 اەك مولشەرىندە ايىپپۇل نەمەسە 40 ساعات قوعامدىق جۇمىس.
-
505-باپ – "قالالار مەن ەلدى مەكەندەردىڭ اۋماعىن اباتتاندىرۋ ەرەجەلەرىن بۇزۋ"
بۇل باپ اۋقىمدىراق: ەگەر ادام تۇرعىن ءۇيدىڭ اۋلاسىن، كىرەبەرىستى نەمەسە جەكە اۋماقتى لاستاسا - 20 اەك ايىپپۇل سالىنادى.
-
ەگەر ادام ساياباقتا، سكۆەردە، كوشەدە، اۋلالاردا (كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ) جەم شاشسا - 432-2-باپ قولدانىلادى (10 اەك).
-
ال ەگەر مەكتەپ، اۋرۋحانا، سپورت كەشەنى سياقتى قوعامدىق نىسانداردا نەمەسە جەكە ءۇي اۋلاسىندا لاس قالدىق قالدىرسا - 505-باپ بويىنشا (20 اەك) جازالانادى.
مىسالى:
- بىرەۋ پاتەر پودەزىندە تەمەكى تۇقىلىن تاستاسا – 20 اەك.
- ال ءدال سول تۇقىلدى اۋلانىڭ سىرتىندا تاستاسا – 10 اەك.
زاڭنىڭ قيسىنى وسىنداي.
ال كوگەرشىنگە جەم بەرۋ اينالانى لاستاۋ بولىپ ما؟جوق، ەگەر ارتىنان قوقىس قالماسا، ادام زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرمەيدى. پوليسيا ايىپ سالۋ ءۇشىن تىكەلەي سەبەپ-سالدار بايلانىسىن دالەلدەۋى كەرەك
- ەگەر كوگەرشىندەر جەگەننەن كەيىن اۋلا تۇگەل ناجىسكە تولسا،
- نەمەسە تاماق قالدىعى قوقىستىڭ پايدا بولۋىنا، ءتىپتى تىشقان قاپتاۋىنا سەبەپ بولسا، وندا ءيا – بۇل قوعامدىق ورىندى لاستاۋ دەپ تانىلۋى مۇمكىن.
ءبىراق مۇنى دالەلدەۋ وتە قيىن. سوندىقتان زاڭنىڭ 10-بابى بويىنشا ءار كۇمان ازاماتتىڭ پايداسىنا شەشىلەدى.
قايىرىمدىلىق پەن زاڭ اراسىنداعى شەكاراكوپ ادام جانۋارلاردى جانى اشىعاندىقتان تاماقتاندىرادى. بۇل، زاڭ تىلىمەن ايتقاندا، "جانۋارلارعا ادامگەرشىلىكپەن قاراۋ قاعيداتى" (3-باپ، 4-تارماق) بولىپ سانالادى. مەملەكەت، كەرىسىنشە، حالىقتا وسىنداي مەيىرىم مەن جاۋاپكەرشىلىكتى قالىپتاستىرۋى ءتيىس (5-باپ، 1-تارماق).