بانان، جۇمىرتقا جانە باسقا دا كەيبىر ازىق-تۇلىك ونىمدەرى كوڭىل-كۇيدى كوتەرەدى.
بۇل تۋرالى How to Eat ديەتولوگ-نۋتريسيولوگى سوفيا كوۆانوۆا ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
جەڭىل ءسىڭىمدى، جوعارى كومىرسۋتەكتى تاعامداردى تۇتىنۋ قاناعات سەزىمىن تۋدىرادى، دەيدى كوۆانوۆا. ول بۇل سەروتونيننىڭ تەز بولىنۋىنە بايلانىستى ەكەنىن ءتۇسىندىردى. سوندىقتان، كوڭىل-كۇيى جوق كەزدە ادام ءتاتتى نەمەسە ۇن ءونىمىن جەگىسى كەلەدى.
الايدا، جوعارى كومىرسۋتەكتى تاعامدار ۇزاق ۋاقىتقا ەموسيونالدى جاعدايدى جاقسى كۇيدە ۇستاي المايدى. اقۋىزدارعا، مايلارعا جانە كومىرسۋلارعا باي دۇرىس تاماقتانۋ قاجەت. بۇل سەروتونيندى تۇراقتى دەڭگەيدە ۇستاۋعا كومەكتەسەدى.
كوۆانوۆا سەروتونين دەڭگەيىن ارتتىرۋ ءۇشىن بانان جەۋگە كەڭەس بەرەدى. باناندار تريپتوفان، ياعني، سەروتونيننىڭ نەگىزىن قۇرۋشى بولىپ سانالاتىن امين قىشقىلدارىنىڭ تاماشا كوزى بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار، بانانداردا كۇيزەلىس دەڭگەيىن تومەندەتۋگە كومەكتەسەتىن ۆ6 دارۋمەنى مەن كاليي بار.
ديەتولوگ تاعى ءبىر ناعىز سۋپەر تاعام جۇمىرتقا ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ول - اقۋىزدىڭ، ماگنييدىڭ، كاروتيننىڭ، ا، ە، د، ۆ دارۋمەندەرىنىڭ جاقسى كوزى جانە ونى تۇتىنۋ ادام دەنساۋلىعىنا دا پايدالى.
ىرىمشىكتەردە تريپتوفان، اقۋىز، كالسيي جانە D دارۋمەنى بار. جاڭعاقتار-كوڭىل-كۇيدى جاقسارتاتىن اقۋىز مەن ومەگا-3 ماي قىشقىلدارىنىڭ باي كوزى.
ۆ توبىنداعى دارۋمەندەر مەن ماگنييدىڭ ارقاسىندا تەڭىز قىرىققاباتى سەروتونين دەڭگەيىن رەتتەۋدە ماڭىزدى ءرول اتقارادى، دەپ اتاپ ءوتتى كوۆانوۆا. ول ادرەنالين دەڭگەيىن ساقتايدى، وسىلايشا ادامنىڭ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن ارتتىرادى جانە شارشاعاندا باسادى.
«لەنتا.رۋ»-عا سۇحبات بەرگەن مامان پايدالى ەكەن دەپ بۇل ونىمدەردى تۇتىنۋدا شەكتەن شىعۋعا دا بولمايتىنىن ەسكەرتتى. راسيونالدى تۇرعىدا ءار ءتۇرلى ەتىپ جاسالعان تاماقتانۋ راسيونى عانا ادامنىڭ كوڭىل-كۇيىنىڭ جاقسارۋىنا اسەر ەتە الادى.
«سونداي-اق، ەگەر ءسىز جاعىمسىز ەموسيونالدى كۇيدە بولساڭىز، ديەتادان تولىعىمەن الىنىپ تاستالۋى كەرەك تاعامدار بار»، - دەپ جالعاستىردى كوۆانوۆا. - ەڭ الدىمەن بۇل كوفە. ول جۇيكە جۇيەسىن بەلسەندى تۇردە ىنتالاندىرىپ، ۆ جانە د دارۋمەندەرىنىڭ تەڭگەرىمسىزدىگىن تۋدىرادى. سونىڭ اسەرىنەن ادامنىڭ تەز اشۋ شاقىرۋى مۇمكىن».
پاكەتتەردەگى شىرىنداردا قانت پەن جىلدام كومىرسۋلاردىڭ كوپ مولشەرى بار، ولار ادرەناليننىڭ شامادان تىس بولىنۋىنە اكەلەدى جانە سترەسستى ارتتىرادى، دەپ تولىقتىردى ديەتولوگ. سونداي-اق الكوگولدى تۇتىنۋدى ازايتۋ كەرەك. بۇل قانداعى قانتتىڭ اۋىتقۋىن تۋدىرادى، ال بۇل سترەسس گورموندارىنىڭ بولىنۋىنە اكەلەدى.