الماتى جانە الماتى وبلىسىنىڭ اكىمدەرى الداعى بەس جىلدا الماتى اگلومەراسياسىن دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارىن تالقىلادى
الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆ پەن الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ قونايەۆ قالاسىندا اگلومەراسيانىڭ جەرگىلىكتى كەڭەسىنىڭ جيىنىن وتكىزدى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz
تالقىلاۋدىڭ نەگىزگى كۇن ءتارتىبى مەملەكەت باسشىسى ق.ك. توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا ازىرلەنگەن الماتى اگلومەراسياسىن 2029 جىلعا دەيىن دامىتۋدىڭ كەشەندى جوسپارىنىڭ جوباسى (بۇدان ءارى – دكج جوباسى) بولدى.
«كەشەندى دامۋ جوسپارى وڭىردەگى تۇرعىن ءۇي، الەۋمەتتىك، ينجەنەرلىك جانە كولىك ينفراقۇرىلىمىنىڭ دامۋىن ۇندەستىرۋءى جانە تەڭەستىرۋءى ءتيىس. ءبىز ءۇشىن اگلومەراسيا تۇرعىندارىنىڭ كولىككە قولجەتىمدىلىگى ماڭىزدى، سوندا عانا ولار قالاعا ەركىن جەتە الادى. دەمەك، كولىكتى دامىتۋ ءۇااج-نا دەيىنگى جانە ودان كەيىنگى بارلىق اۋماقتى قامتۋدى ەسكەرە وتىرىپ جۇرگىزىلۋى كەرەك. سونداي-اق، جوسپارلاردا-تارتىلىس نۇكتەلەرى بولۋى ءتيىس. بۇل - جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ، ءومىر سۇرۋگە لايىقتى جاعداي جاساۋ جانە ت.ب.»، - دەدى الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆ ءوزىنىڭ سوزىندە.
دكج جوباسىن ازىرلەۋ 2023 جىلعى قاڭتاردا قابىلدانعان «اگلومەراسيالاردى دامىتۋ تۋرالى» زاڭنىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولدى. دكج ازىرلەۋشىلەر «الماتىباسجوسپار عزي» ج ش س جانە الماتى وبلىسىنىڭ ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى باسقارماسى بولىپ تابىلادى.
«الماتى اگلومەراسياسىن دامىتۋ ءوڭىردىڭ ورنىقتى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزدى باسىمدىق بولىپ تابىلادى»، - دەدى الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ ءارى الماتى اگلومەراسياسىنىڭ ەل اۋقىمىنداعى ماڭىزىن اتاپ ءوتتى. قازاقستان اۋماعىنداعى اگلومەراسيانىڭ ۇلەسى 0،61%، ەل حالقىندا-17%، ەل ەكونوميكاسىندا 21،3%.
دكج جوباسىندا قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي جانە الەۋمەتتىك نىساندار سالۋ، ساپالى ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىم قۇرۋ جانە ت. ب. كوزدەلەدى.
جوبادا كپر جوباسىمەن تۇزەتىلگەن الماتى قالاسىنىڭ كولىك قاڭقاسىن دامىتۋدىڭ ازىرلەنىپ جاتقان شەبەر جوسپارى شەڭبەرىندە قالا مەن وبلىس اراسىنداعى كولىك بايلانىسىن جاقسارتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. شەبەر جوسپاردا كولىك جەلىلەرىن، ونىڭ ىشىندە قوعامدىق كولىكتى دامىتۋعا، تەمىرجول تاسىمالىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار ءىس-شارا كوزدەلگەن. قالا ماڭىنداعى ايماقتاردىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن كولىكتىك قولجەتىمدىلىكتى جاقسارتۋ ءۇشىن جاڭا مارشرۋتتار ۇيىمداستىرىلادى. سونداي-اق، وبلىس بويىنشا جىلدام ءارى ىڭعايلى جۇرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن بىرنەشە كولىك- اۋىسىپ وتىرۋ توراپتارىنىڭ قۇرىلىسى جوسپارلانىپ وتىر. بۇل ماگيسترالدىق جولداردىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن جانە قوعامدىق كولىكتىڭ تارتىمدىلىعىن ارتتىرادى.
دكج جوباسىندا ءوندىرىستى دامىتۋ جانە جاڭا ورىنداردى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن شاعىن ونەركاسىپتىك پاركتەر قۇرۋ، يندۋستريالدى ايماقتى كەڭەيتۋ، وندىرىستەردى وبلىس اۋماعىنا كوشىرۋ كوزدەلگەن. سونىمەن قاتار، دكج جوباسىندا ىشكى ءتۋريزمدى دامىتۋعا باسا نازار اۋدارىلدى. اگلومەراسياعا تۋرگەننەن قاسكەلەڭگە دەيىنگى تاۋلى تۋريستىك كلاستەر كىرەدى.
جۇمىس كەزدەسۋى بارىسىندا بيۋدجەتتىڭ تيىمدىلىگى مەن اشىقتىعىن ارتتىرۋ، شىعىستاردىڭ قايتالانۋىن بولدىرماۋ جانە ءونىمسىز شىعىنداردى قىسقارتۋ ماقساتىندا دكج جوباسى اياسىندا ءىس-شارالار سانىن 245-تەن 174-كە دەيىن قىسقارتۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. جوبانى قارجىلاندىرۋدى رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەر اياسىندا دا، جەكە ينۆەستيسيالار ەسەبىنەن دە جۇرگىزۋ جوسپارلانۋدا.
كەڭەس قورىتىندىسى بويىنشا اكىمدەر مەرزىمدەردى بەلگىلەدى – وسى جىلدىڭ قازان ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن دكج جوباسى الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ ءماسليحاتىنا كەلىسۋگە جىبەرىلەدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بۇل قۇجات 2023 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ قاراۋىنا جانە بەكىتۋىنە ۇسىنىلادى.
انىقتاما: جەرگىلىكتى اگلومەراسيا كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا قالا قۇرىلىسى، ساۋلەت، كولىك، كاسىپكەرلىك، الەۋمەتتىك جانە قارجى سالالارى ماسەلەلەرىنە جەتەكشىلىك ەتەتىن ءماسليحات دەپۋتاتتارى، تاۋەلسىز ساراپشىلار، الماتى قالاسى جانە الماتى وبلىسى اكىمدەرىنىڭ ورىنباسارلارى ەندى.
اگلومەراسيا - بۇل ءبىر نەمەسە بىرنەشە ءىرى قالالاردىڭ اينالاسىنداعى ەلدى مەكەندەردىڭ جيناقتالعان كلاستەرى. نەگىزى الماتى بولىپ تابىلاتىن الماتى اگلومەراسياسىنا اۋداندىق ماڭىزى بار قالالار، 31 اۋىلدىق وكرۋگ جانە شامامەن 3 ملن ادام تۇراتىن 98-گە جۋىق ەلدى مەكەن كىرەدى. اگلومەراسيا اۋماعى ءوزىنىڭ وڭىرلىك دامۋ جوسپارلارى مەن مەملەكەتتىك جوسپارلاۋدىڭ باسقا دا باعدارلامالارى بار 2 اكىمشىلىك-اۋماقتىق بىرلىكتى (الماتى ق.جانە الماتى وبلىسى) قامتيدى.