ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرى 70 مىڭ تەڭگە بولىپ بەكىتىلدى.
جۋىردا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ «2023 – 2025 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى» زاڭعا قول قويدى. اتالعان زاڭ جوباسى اياسىندا 2023 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كۇنكورىس شەگى، ەڭ تومەنگى زەينەتاقى، جالاقى مەن جاردەماقى مولشەرى دە وزگەرەدى، دەپ حابارلادى Almaty-akshamy.kz قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.
2023 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كۇشىنە ەنەتىن «2023-2025 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى» زاڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك جاستار ساياساتى جانە الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ سالاسىنداعى زاڭنامانى جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان. زاڭ اياسىندا بالا كۇتىمى بويىنشا جاردەماقى تولەۋ مەرزىمىن 1،5 جاسقا دەيىن ۇلعايتۋ، بازالىق زەينەتاقى مولشەرىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوتەرۋ، ورتاق زەينەتاقى مولشەرىن ەسەپتەۋ كەزىندە تابىستىڭ ەڭ جوعارى شەكتەلۋىن 46-اەك-دەن 55 اەك-گە دەيىن ارتتىرۋ، ساقتاندىرىلعان ادامدار ءۇشىن جۇمىسىنان ايىرىلۋ بويىنشا الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ مولشەرىن ورتاشا ايلىق تابىستىڭ 45%-نا دەيىن ءوسىرۋ تۇرعىسىندا تۇجىرىمدامالىق تۇزەتۋلەر قامتىلعان. زاڭعا سايكەس، ەلىمىزدەگى ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرى 70 مىڭ تەڭگە بولىپ بەكىتىلدى. ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش (جاردەماقىلاردى جانە باسقا دا الەۋمەتتىك تولەمدەردى ەسەپتەۋ، سونداي-اق سالىقتاردى جانە باسقا دا تولەمدەردى قولدانۋ ءۇشىن) 3 450 تەڭگەنى قۇرايدى. ەڭ تومەنگى كۇنكورىس مولشەرى 40 567 تەڭگە بولادى.
كۇنكورىس دەڭگەيى – ەڭ تومەنگى تۇتىنۋ سەبەتiنiڭ قۇنىنا تەڭ، بiر ادامعا ءبىر ايعا قاجەتتi ەڭ از اقشالاي كiرiس. ايتا كەتەيىك، ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى 2021 جىلى – 34 302 تەڭگە بولسا، 2022 جىلى 36 018 تەڭگەنى قۇرادى.
مەملەكەت باسشىسى حالىققا جولداۋىندا بالا كۇتىمى بويىنشا بەرىلەتىن تولەم مەرزىمىن ءبىر جارىم جىلعا دەيىن ۇزارتۋدى تاپسىرعان ەدى. مۇنداي تولەم بيۋدجەتتەن عانا ەمەس، مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان دا تولەنەدى. ونى الۋ ءۇشىن جالاقىدان مىندەتتى تۇردە تۇراقتى جارنا اۋدارىلىپ تۇرۋى قاجەت. 2023 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ وسى تولەم ءبىر جارىم جىلعا ۇزارتىلادى. 2022 جىلى تۋعان بالا ءۇشىن تولەم اۆتوماتتى تۇردە جارتى جىلعا سوزىلادى. ال 1 قاڭتاردان كەيىن تۋعان بالاعا بىردەن ءبىر جارىم جىلعا تاعايىندالادى. سونىمەن قوسا، تولەم الۋشى جۇمىسقا ءبىر جارىم جىلدان ەرتە شىققان جاعدايدا الەۋمەتتىك تولەمنىڭ مولشەرى مەملەكەتتىك جاردەماقى دەڭگەيىندە ساقتالادى.
بالا تۋعانعا دەيىنگى ەكى جىلدا الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە 6 ايدان از ۋاقىت قاتىسقان اتا-انا جۇمىس ىستەمەيتىن ادامدارمەن قاتار رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن تولەنەتىن بالا كۇتىمى بويىنشا مەملەكەتتىك جاردەماقى الادى. دەكرەتكە دەيىن جۇمىس ىستەگەن ايەلدەردىڭ بالا كۇتىمىنە بايلانىستى الاتىن اي سايىنعى الەۋمەتتىك تولەمى بولەك ەسەپتەلەدى. ياعني، كەيىنگى 2 جىل ىشىندەگى جالپى تابىستى 24 ايعا ءبولىپ، مەملەكەت بەكىتكەن 0،4 كوەففيسيەنتكە كوبەيتىپ، ودان شىققان سومادان 10% زەينەتاقى جارناسىن الىپ تاستاۋ كەرەك.
ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنە سايكەس، بالا تۋۋعا بايلانىستى بەرىلەتىن ءبىر رەتتىك جاردەماقىنىڭ بەكىتىلگەن مولشەرى ءبىرىنشى، ەكىنشى جانە ءۇشىنشى بالاعا – 38 اەك نەمەسە 131 100 تەڭگەنى قۇراسا، ءتورتىنشى جانە ودان كەيىنگى بالاعا – 63 اەك نەمەسە 217 350 تەڭگەنى قۇرايدى. ال وتباسىدا ەگىز، ۇشەم، تورتەم دۇنيەگە كەلسە، ءبىر رەتتىك مەملەكەتتىك جاردەماقى ءار سابيگە جەكە تولەنەدى.
بالا كۇتىمىنە بايلانىستى ءسابي ءبىر جارىم جاسقا تولعانشا اي سايىن تولەنەتىن جاردەماقى مولشەرى ءبىرىنشى بالاعا 5،76 اەك نەمەسە 19 872 تەڭگەنى قۇراسا، ەكىنشى بالاعا 6،81 اەك نەمەسە 23 495 تەڭگە، ءۇشىنشى بالاعا 7،85 اەك نەمەسە 27 083 تەڭگە، ءتورتىنشى جانە ودان دا كەيىنگى بالاعا 8،9 اەك نەمەسە 30 705 تەڭگەنى قۇرايدى
2023 جىلى كوپ بالالى انالارعا ياعني ءتورت جانە ودان دا كوپ بالاسى بار وتباسىعا تولەنەتىن جاردەماقى مولشەرى دە ارتادى. ماسەلەن، 4 بالاعا 16،03 اەك نەمەسە 55 304 تەڭگە، 5 بالاعا 20،04 اەك نەمەسە 69 138 تەڭگە، 6 بالاعا 24،05 اەك نەمەسە 82 973 تەڭگە، 7 بالاعا 28،06 اەك نەمەسە 96 807 تەڭگە، 8 بالاعا 32 اەك نەمەسە 110 400 تەڭگە تولەنەدى. ال سەگىز بالادان كوپ بالاسى بار وتباسىلارعا ودان كەيىنگى ءار بالا ءۇشىن 4 اەك-تەن (13 800 تەڭگە) قوسىلادى. ياعني، 9 بالاعا - 36 اەك (124 200 تەڭگە)، 16 بالاعا - 64 اەك (220 800 تەڭگە).
سونىمەن قوسا «التىن القا»، «كۇمىس القا» العان كوپ بالالى ايەلدەرگە 2023 جىلى اي سايىن 6،4 اەك نەمەسە 22 080 تەڭگە مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەنەدى. ال 2023 جىلى مۇگەدەكتىگى بار بالالاردى تاربيەلەپ وتىرعان اتا-اناعا، قامقورشىعا تولەنەتىن جاردەماقى مولشەرى 56 794 تەڭگە بولىپ بەكىتىلدى. ايتا كەتەيىك، 2022 جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن باستاپ اەك-تىڭ ەكى مولشەرى قولدانىلىپ ءجۇر. العاشقىسى جاردەماقى مەن باسقا دا الەۋمەتتىك تولەمدەردى (3 180 تەڭگە) تولەۋگە پايدالانىلسا، ەكىنشىسى ايىپپۇلدار مەن سالىق جانە باسقا دا تولەمدەر ءۇشىن قولدانىلادى (3 063 تەڭگە).