ءماجىلىس دەپۋتاتى سەرگەي پونوماريەۆ قازاقستان اۋماعىنداعى تەڭىز اكۆاتورياسىندا جۇمىس ىستەيتىن بارلىق مۇناي جوبالارىنا حالىقارالىق ەكولوگيالىق اۋديت جۇرگىزۋدى تالاپ ەتتى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، 2005-2023 جىلدار ارالىعىندا كاسپيي تەڭىزىنىڭ دەڭگەيى 185 سم-گە تومەندەپ، سۋ بەتىنىڭ اۋدانى 31 مىڭ شارشى شاقىرىمعا ازايعان. بۇل شامامەن بەلگيا اۋماعىنا تەڭ. ورتاشا ەسەپپەن تەڭىز جىلىنا 10 سم-گە شەگىنىپ وتىر، ال كەي جىلدارى بۇل كورسەتكىش 25 سم-گە جەتكەن.
NASA Earth Observatory مالىمەتتەرىنە سايكەس، 2008-2023 جىلدار ارالىعىندا كاسپيي تەڭىزىنىڭ قازاقستانعا تيەسىلى بولىگى 7%-عا قىسقارعان. مۇنداي قارقىنمەن جالعاسا بەرسە، سولتۇستىك كاسپيي الداعى 75 جىلدا تولىقتاي جويىلىپ كەتۋى مۇمكىن.
سەرگەي پونوماريەۆ ءوز سوزىندە NCOC جانە تەڭىزشيەۆرويل سياقتى ءىرى مۇناي كومپانيالارىن ەكولوگيالىق نورمالاردى ەلەمەيدى دەپ ايىپتادى. دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، بۇل كومپانيالار ايىپپۇلداردى داۋلاۋمەن نەمەسە ولاردى باسقا تولەمدەر ەسەبىنەن جابۋ ارقىلى جاۋاپكەرشىلىكتەن جالتارادى.
وسىعان بايلانىستى دەپۋتات بىرنەشە ناقتى ۇسىنىس ايتتى:
• مۇناي كومپانيالارىنا ەكولوگيالىق تالاپتاردى قاتاڭداتۋ؛
• جۇيەلى زاڭ بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن ولاردىڭ ليسەنزيالارىن ۋاقىتشا توقتاتۋ؛
• كاسپييدەگى بارلىق مۇناي جوبالارىنا حالىقارالىق اۋديت جۇرگىزۋ؛
• قازكاسپييتەڭىزعزي-عا رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورىن (رمك) مارتەبەسىن بەرۋ.
بۇعان دەيىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە كاسپيي تەڭىزىنىڭ جاعالاۋى قالاي شەگىنىپ بارا جاتقانى بەينەلەنگەن ۆيدەولار مەن فوتوسۋرەتتەر كەڭىنەن تاراعان بولاتىن. عالىمدار تەڭىز دەڭگەيىنىڭ 5-10 مەترگە تومەندەۋى بۇكىل ايماقتىڭ بيوالۋانتۇرلىلىگى مەن تۇرعىندارىنىڭ ومىرىنە اپاتتى اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ دابىل قاعۋدا.
دەپۋتاتتىڭ پىكىرىنشە، ەكولوگيالىق ءقاۋىپ ناقتى شەشىمدەر مەن باتىل قادامداردى تالاپ ەتەدى. ەگەر ءتيىستى شارالار ۋاقىتىندا قولعا الىنباسا، قازاقستان تابيعي جانە ەكونوميكالىق داعدارىسقا تاپ بولۋى مۇمكىن.