استاناداعى ق ر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىندا ەرمۇحانبەت قۋاندىقتىڭ «اRNA-B» باسپاسىنان شىققان «1 جىل 11 اي 3 كۇن» اتتى دەرەكتى كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمى جەلتوقسان قۇرباندارىن ءۇنسىز ەسكە الۋمەن اشىلدى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
تۇساۋكەسەرگە قاتىسىپ، تولعامدى وي-پىكىر وربىتكەن تانىمال تۇلعالار قاتارىندا قابىرعالى قالامگەر، ابايتانۋشى عالىم، 1986-نىڭ جەلتوقسان كوتەرىلىسىنەن قۋعىن كورگەن تالاي بوزداقتاردىڭ تاعدىرىنا اراشا تۇسكەن ەڭ العاشقى قوعامدىق ۇيىم قۇرامىندا بەلسەندى جۇمىس جاساعان قايراتكەر تۇرسىن جۇرتباي، «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، الاشتانۋشى ادەبيەتشى-عالىم، فيلولوگيا ع.د.، اكادەميك ديحان قامزابەك ۇلى، ل.ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۇۋ شىعىستانۋ كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى. ت. ع. ك.، دوسەنت كۇلاش ءىلياسوۆالار ءبىراۋىزدان كىتاپتىڭ قۇندىلىعىن جوعارى باعالادى. ولار اۆتوردىڭ ءوز باسىنان وتكەرگەن وقيعالاردى قاراپايىم تىلمەن شىنايى بەينەلەپ جازا وتىرىپ، جەلتوقسان كوتەرىلىسى تۋرالى تىڭ دەرەكتەردى ناقتى دايەكتەرمەن، اسىرەلەمەي، دالەلدى، نانىمدى جەتكىزە ءبىلۋىن اتاپ ايتتى.
كىتاپسۇيەر قاۋىم وكىلدەرى قاتارىندا ارداگەر جەلتوقسانشىلار دا بولدى. اۆتور تاعدىرلاس دوستارىنا، سونداي-اق، ق ر ۇلتتىق كىتاپحانا ديرەكتورى عازيزا قۇدايبەرگەنوۆا مەن مەملەكەتتىك ءارحيۆتىڭ ءبولىم باسشىسى عازيزا يساحانعا كىتابىن ءوز قولىمەن تابىستادى. ءوز كەزەگىندە جەلتوقسانشىلار اتىنان «جەلتوقسان -86» رەسپۋبليكالىق كەڭەسى ءتوراعاسى قايرانبەكوۆ باۋىرجان مەن المابايەۆ الىبەك اۆتورعا جىلى لەبىزدەرىن ءبىلدىرىپ، قۇتتىقتاۋ حاتتارى مەن ەستەلىك سىيلىقتارىن ۇسىندى.
جەلتوقسان قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىندا وتكەن بۇل شارادا حالىقارالىق «شابىت» فەستيۆالى جۇلدەسىنىڭ جانە «التىن توبىلعى» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى، اقىن ۇمتىل زارىققان جەلتوقسان تۋرالى جىر-تولعاۋىن وقىسا، ە. راحمادييەۆ اتىنداعى اكادەميالىق فيلارمونيانىڭ ونەرپازدارى ايگەرىم نارتۇيەيەۆا، زينات قاسىموۆا، قايسار مايلىباي تامىلجىتا ورىنداعان ان-كۇيلەرىمەن كەش اسەرىن ۇستەي ءتۇستى.
كوپشىلىككە اۋە تولقىنى ارقىلى جاقسى تانىمال راديوجۋرناليست مۇحتار تۇرتاي ۇلى تانىستىرىلىم تىزگىنشىسى قىزمەتىن ەركىن دە تارتىمدى اتقارىپ وتىردى.
1986-نىڭ جەلتوقسانىندا قازاق ءتىلى مەن ۇلت مۇددەسىن قورعاۋ ماقساتىندا جاستاردى الاڭعا شاقىرعان ۇندەۋ پاراقشالارىن جازىپ تاراتقانى جانە الماتى الاڭىنداعى قاندى قاقتىعىستارعا قاتىسقاندىعى ءۇشىن سوت ۇكىمىمەن 5 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايرىلىپ، كارلاگتىڭ قاتاڭ ءتارتىپتى كولونياسىنا ايدالعان اۆتوردىڭ ىزعارلى جەلتوقساننىڭ ءوزى كۋا بولىپ، كوزى كورگەن، باسىنان كەشكەن تاريحي وقيعالارىن كوپ جىلدار بويى كوكەيىندە ساقتاي ءجۇرىپ، سان قايتارا جادىندا جاڭعىرتىپ، ۇزىك-ۇزىك حاتقا ءتۇسىرىپ تولعاي ءجۇرىپ، ارادا 35 جىل وتكەندە دەرەكتى-ومىرباياندىق تۇتاس دۇنيە ەتىپ جازىپ شىعۋى — ءبىر ەرلىك! ال ول جازىلعاندى ەشكىمگە الاقان جايماي، ءوز قارجىسىمەن بارلىق شارتقا ساي، تولىمدى كىتاپ ەتىپ جارىققا شىعارۋى — ەرمۇحانبەتتىڭ ەكىنشى ەرلىگى بولدى. سونشا جىلدىق ءتوزىم مەن قاجىرلى ەڭبەك ناتيجەسىندە تۋعان ءتول تۋىندىسىن تاعى دا ءوز قاراجات-كۇشىمەن ەلىمىزدىڭ باس قالالارىنان باستاپ، رەسپۋبليكاداعى بۇكىل وبلىستىق كىتاپحانالارعا جەتكىزىپ، تەگىن تابىستاۋى — كەزەكتى، ازاماتتىق ەرلىگى دەپ باعالانۋعا ابدەن-اق لايىق!
ە.قۋاندىق ءوزىنىڭ بۇل شەشىمدى ارەكەتتەرىن رەسپۋبليكا كىتاپحانالارىنىڭ كىتاپ قورىن «جاس ۇرپاقتى باسىنا تۇسكەن قيىندىقپەن كۇرەسە بىلەتىن قايسارلىققا باۋليتىن، ولاردىڭ ۇلتتىق-پاتريوتتىق سەزىمدەرى مەن رۋحىن قايراپ، اسقاقتاتاتىن ءبىر كىتاپپەن بولسا دا بايىتسام، ەس جيعالى ارمان قىلعان ازاماتتىق ماقساتىم — ەل تاۋەلسىزدىگى تۇعىرىن نىقتاۋعا مىسقالداي بولسا دا قوسقان جەكە ۇلەسىم دەپ بىلەمىن!..» دەپ ءتۇسىندىردى.