ءىىم وقۋشىلار اراسىنداعى بوپسالاۋمەن كۇرەس تۋرالى ايتىپ بەردى، – دەپ حابارلايدى Polisia.kz.
كامەلەتكە تولماعانداردى قۇقىققا قايشى قىزمەتكە تارتۋ – مەملەكەت باسشىسىنىڭ ىشكى ىستەر ورگاندارى ءۇشىن بولگەن ماڭىزدى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى. سوندىقتان پوليسيا ولاردىڭ وقۋ ورىندارىنداعى قاۋىپسىزدىگىنە ەرەكشە نازار اۋدارادى.
مىسالى، ەلدەگى مەكتەپتەردە ۋچاسكەلىك پوليسيا ينسپەكتورلارى، كامەلەتكە تولماعاندار ءىسى جونىندەگى ينسپەكتورلار جانە جەدەل قىزمەتكەرلەر بەكىتىلگەن.
ولاردىڭ مىندەتتەرىنە وقۋ ورىندارىنا ۇنەمى بارۋ، ساباقتار وتكىزۋ، وقۋشىلارمەن جەكە اڭگىمەلەسۋ، سونداي-اق كامەلەتكە تولماعاندارعا تەرىس اسەر ەتەتىن جانە قىلمىستىق يدەولوگيانى تاراتاتىن ادامداردى انىقتاۋ كىرەدى.
ءىىم-نىڭ مىندەتى – ءار وقۋشى مەن ستۋدەنتكە وسىنداي زاڭسىز ارەكەتتەردىڭ سالدارى تۋرالى ەسكەرتۋ.
پوليسەيلەر جاسوسپىرىمدەرگە 90 مىڭداي ساباق وتكىزىپ، ەڭ ماڭىزدى ماسەلەلەردى تالقىلايدى، ولار قالپىنا كەلتىرىلمەيتىن سالدارعا اكەلۋى مۇمكىن، سونىڭ ىشىندە قۇمار ويىندار، سۋيسيد جانە ەسىرتكى تۇتىنۋ.
ولار ءارتۇرلى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار، ونىڭ ىشىندە ەسىرتكى قىلمىستارى، قورقىتۋ، بوپسالاۋ، ۆانداليزم جانە بۇزاقىلىق ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى ايتادى. ۇزاق مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا اكەپ سوعاتىن تەرىس قىلىقتارعا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى.
ءىىم ءقاۋىپسىز ءجۇرىس-تۇرىس ەرەجەلەرىن ەنگىزۋ ءۇشىن بالالارعا ارنالعان “زورلىق-زومبىلىقتىڭ قۇربانى بولماۋى ءۇشىن” جانە اتا-انالارعا ارنالعان “بالاڭىزدىڭ زورلىق-زومبىلىقتىڭ قۇربانى بولماۋى ءۇشىن” اتتى جادىنامالاردى ازىرلەدى.
ولار ۆەدومستۆولىق سايتتاردا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە، ءموبيلدى مەسسەندجەرلەردە، اتا-انالار، مەكتەپ جانە جالپى ءۇي چاتتارىندا ورنالاستىرىلعان.
اڭگىمەلەر مەن دارىستەردەن، كەزدەسۋلەر مەن جادىنامالاردان باسقا، پوليسيا جەرگىلىكتى رەيدتەر جۇرگىزەدى.
جىل باسىنان بەرى بارلىعى 11 مىڭنان استام ءجپىش، رەيدتىك ءىس-شارالار، جەرگىلىكتى پىسىقتاۋلار مەن اكسيالار وتكىزىلدى.
ماسەلەن، كامەلەتكە تولماعانداردىڭ تۇندە ويىن-ساۋىق ورىندارىندا جانە تۇرعىن ۇيدەن تىس جەردە بولعانى ءۇشىن 86 مىڭنان استام اتا-انا مەن 1،5 مىڭ مەكەمە يەسى اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى. 9،8 مىڭ اتا-انا بالا تاربيەسى بويىنشا مىندەتتەرىن ورىنداماعانى ءۇشىن جاۋاپ بەردى. 1،3 مىڭ كامەلەتكە تولماعان بالا ۇساق بۇزاقىلىق جاساعانى ءۇشىن جاۋاپقا تارتىلدى.
سونىمەن قاتار ءبىرقاتار وڭىرلەردە وقۋ ورىندارىندا بوپسالاۋ فاكتىلەرى انىقتالدى. جىل باسىنان بەرى كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى بوپسالاۋدىڭ 49 فاكتىسى تىركەلدى. جاس بوپسالاۋشىنىڭ ورتاشا پورترەتى كەلەسىدەي كورىنەدى. كوبىنەسە ول 15-17 جاس ارالىعىنداعى جاستار، فيزيكالىق تۇرعىدان مىقتى، وقۋ وقيتىن جانە تولىق وتباسىندا تاربيەلەنەتىن بالالار.
مىسالى، تالدىقورعان قالاسىنداعى كوللەدج ستۋدەنتتەرىنەن بوپسالاعانى ءۇشىن پوليسيا ءۇش ءجاسوسپىرىمدى ۇستادى.
ال الماتىدا ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ بىرىندە ستۋدەنتتەردەن اقشا بوپسالاعانى ءۇشىن 4 ادام ۇستالدى.
جابىرلەنۋشىلەردىڭ اراسىندا كامەلەتكە تولماعاندار دا بار. الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانى ۇزىناعاش كەنتىندە وقۋشىلاردان جۇيەلى تۇردە اقشا بوپسالاعانى ءۇشىن 5 ءجاسوسپىرىم ۇستالدى.
ولاردان بوپسالاۋشىلار 2-3 مىڭ تەڭگەدەن الىپ وتىرعان.
اتالعان فاكتىلەر بويىنشا “بوپسالاۋ” بابى بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر، ونىڭ سانكسيالارى 4 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى، ال ادامدار توبى ءۇشىن 3 جىلدان 7 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى كوزدەيدى.
قازىرگى ۋاقىتتا تەرگەۋ شارالارى جۇرگىزىلىپ جاتىر، كۇدىكتىلەر ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ پروفيلاكتيكالىق ەسەبىنە قويىلدى.