1،8 ملن گا جايىلىم تاركىلەندى.
قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى ءۇش جىل ىشىندە 8،1 ملن گا پايدالانىلمايتىن اۋىل شارۋاشىلىعى جەرىن انىقتادى. بيىل تاعى 5 ملن گا جەردى انىقتاپ، اينالىمعا قايتارۋ جوسپارلانعان. بۇل تۋرالى جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى مۇرات تەمىرجانوۆ مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshmy.kz Eldala.kz سىلتەمە جاساپ.
ول "اقپاراتتىق-ەسەپتەۋ ورتالىعى" اق (اەو) عارىشتىق مونيتورينگى ناتيجەسىندە 2020 جىلى 8،3 ملن گا پايدالانىلمايتىن جەر انىقتالعانىن اتاپ ءوتتى. ءبىراق الىنعان عارىش تۇسىرىلىمدەرىن كەيىننەن ينسپەكتورلار قايتا تەكسەرەدى.
سونىمەن قاتار، 2019-2021 جىلدارى جەر ينسپەكتورلارى ءداستۇرلى تاسىلمەن، ياعني ەگىستىككە بارۋ ارقىلى 8،1 ملن گا پايدالانىلمايتىن جەردى انىقتادى.
"8،1 گا-دان 3،4 ملن گا دەرەۋ اينالىمعا قايتارىلدى جانە جەر پايدالانۋشىلار ولاردى ءوز ەركىمەن پايدالانۋعا كىرىستى. 2،1 ملن گا مەملەكەتكە قايتارىلدى، 2،6 ملن گا بويىنشا قازىرگى ۋاقىتتا قايتارۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا"، - دەپ ناقتىلادى تەمىرجانوۆ.
ول كوسمومونيتورينگ جەردىڭ ەكى ءتۇرى – ەگىستىك جانە جايىلىم بويىنشا جۇرگىزىلەتىنىن ءتۇسىندىردى.
"8،3 ملن گا-نىڭ 7،6 ملن گا جايىلىمدىق جەرلەر قۇرادى، ءبىزدىڭ سوزگە تيەك ەتىپ وتىرعان ءدال وسى جايىلىمدىق جەرلەر. پايدالانىلمايتىن جايىلىمدار عارىشتىق ەمەس، سيفرلىق مونيتورينگ ارقىلى، ەكى دەرەكقوردى – مجك ااج جانە اسج بازاسىن ينتەگراسيالاۋ ارقىلى انىقتالادى. دالىرەك ايتقاندا، بەكىتىلگەن نورماتيۆتەرگە سايكەس جايىلىمداردىڭ جۇكتەمەسىن ەسەپتەۋ. ءبىز، وسى سالاداعى ماماندار رەتىندە، ادىستەمەلەردىڭ جەتىلمەگەندىگىن اتاپ وتەمىز جانە بۇگىنگى كۇنى جەر ۋچاسكەلەرىن زاڭسىز ىس-ارەكەتتەردى نەمەسە الىپ قويۋدى بولدىرماۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە جەرۇستى ادىسىمەن قايتا تەكسەرۋ جۇرگىزۋ قاجەت ەكەندىگىنە سەنىمدىمىز"، - دەدى تەمىرجانوۆ.
كوميتەت ءتوراعاسى وتكەن جىلدىڭ قاڭتار ايىندا مەملەكەت باسشىسى بوس جانە ءتيىمسىز پايدالانىلاتىن جايىلىمداردى الىپ قويۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋدى تاپسىرعانىن ەسكە سالدى.
"2021 جىلدان باستاپ قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن 1،8 ملن گا جايىلىم تاركىلەندى. سونىمەن قاتار، وتكەن جىلى جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيا قۇرىلعان بولاتىن. 1 قاڭتاردان باستاپ زاڭ نورمالارى كۇشىنە ەندى. كەلەسى نورمالار ەنگىزىلدى: پايدالانىلمايتىن جەرلەردى قايتارۋ بويىنشا ەكونوميكالىق ىنتالاندىرۋ بولىگىندە - بۇل پايدالانىلمايتىن اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىنە مولشەرلەمەلەردى 10-نان 20 ەسەگە ارتتىرۋ، پايدالانىلمايتىن جەرلەردى الىپ قويۋ مەرزىمدەرى قاتارىنان 2 جىلدان 1 جىلعا دەيىن قىسقارتىلدى. مەن وتكەن كەزەڭدەگى ەڭ ۇلكەن جەتىستىك - مەملەكەتتىك باقىلاۋدىڭ ۆەرتيكالىن قالپىنا كەلتىرۋ، اتاپ ايتقاندا، وبلىستىق جەر ينسپەكسيالارىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردان ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانعا، دالىرەك ايتقاندا جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ كوميتەتىنە قايتارۋ دەپ سانايمىن"، - دەدى تەمىرجانوۆ.
ول كوميتەت وسى ماسەلەدە ءتارتىپ ورناتۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى شارالاردى قابىلداپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
"25 ناۋرىزدا مەن بارلىق جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ دەپارتامەنتتەرىنە بارلىق وڭىرلەرگە حات جولدادىم. وندا مەن ولاردى وزەكتەندىرۋدى جانە دەرەۋ ەگجەي-تەگجەيلى تالداۋ جۇرگىزۋدى جانە ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر مەن باسقا دا قارجى مەكەمەلەرىنىڭ كەپىلىندەگى اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەر ۋچاسكەلەرى بويىنشا اقپاراتتى جيناقتاۋدى ءوتىندىم. ەدب-دە كەپىلگە قويىلعان، سونداي-اق مەنشىككە نەمەسە جەر پايدالانۋعا وتكەن بانكتەردىڭ پايدالانىلمايتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەرىن ماجبۇرلەپ الىپ قويۋ جونىندەگى شارالاردى كۇشەيتۋ"، - دەپ تۇيىندەدى تەمىرجانوۆ.
بۇعان دەيىن كوسمومونيتورينگ ماسەلەسىنە اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەيەۆ تۇسىنىكتەمە بەرگەن بولاتىن. ول سىنعا قاراماستان، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى كوسمومونيتورينگ دەرەكتەرىن پايدالانۋدى جالعاستىرىپ جاتقانىن، ءبىراق Qolday ۇسىنعان سۋرەتتەر ساپاسىنىڭ تومەندىگىن ەسكەرە وتىرىپ، بارلىق انىقتالعان ۋچاسكەلەردى ينسپەكتورلار قايتا تەكسەرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
"50% راستالمايدى، سەبەبى سۋرەتتەر ساپاسى تومەن، ولار ەركىن نارىقتا قابىلدانادى. ءبىزدىڭ ينسپەكتورلار تەكسەرگەن كەزدە، بۇل ۋچاسكەلەردە ءبىر نارسە ءوسىپ جاتقانى بەلگىلى بولدى. جەر بىرەۋگە تيەسىلى ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، بۇل قايتا تەكسەرۋ پروسەسى مىندەتتى، سوندىقتان ينسپەكتورلار اياقتاي بارىپ، ءبارىن تەكسەرۋى كەرەك. ايتپەسە، ءبىز سوت ىسىنە ارالاسامىز"، - دەدى مينيستر.
ول كوسمومونيتورينگتىڭ دالدىگى 100%-عا دەيىن جەتكىزىلمەيىنشە، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى قايتا تەكسەرۋ ءادىسىن قولدانۋدى جالعاستىراتىنىن اتاپ ءوتتى.
"ءبىز مۇنداي سۋرەتتەردى شامامەن 40 ملن گا الدىق. ءۇش جىل ىشىندە ءبىز 8،1 ميلليون گەكتار پايدالانىلمايتىن جەردى تاپتىق. بيىل بۇل جۇمىستى 5 ملن-عا دەيىن جەتكىزگىمىز كەلەدى. جۇمىس قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر، ءبىز ناقتى جوسپارلار قويامىز جانە وسى جىلى جانە كەلەسى جىلدارى بەلسەندى تۇردە جالعاستىرعىمىز كەلەدى"، - دەپ اتاپ ءوتتى ەربول قاراشوكەيەۆ.