الماتى مەن قالا ماڭىنداعى ايماققا 159 باعىتتا 2509 اۆتوبۋس جولاۋشى تاسىمالدايدى
ايتىلدى - جاسالدى
«قوعامدىق كولىكتەردىڭ تارتىمدىلىعىن دايەكتى تۇردە ارتتىرا وتىرىپ، جەكە كولىكتەردى پايدالانۋدى ازايتۋ جايىن ويلاستىرۋ كەرەك. ول ءۇشىن مەترو جەلىسىن كەڭەيتۋدى جالعاستىرۋ قاجەت. ەسكىرگەن جانە ەكولوگياعا زيان كەلتىرەتىن كولىك تۇرلەرىنەن باس تارتۋ كەرەك. 2025 جىلدان كەيىن الماتى كوشەلەرىندە ديزەلدى اۆتوبۋستار قالماۋى ءتيىس. ولاردى گازبەن جانە ەلەكتر قۋاتىمەن جۇرەتىن كولىكتەر الماستىرادى. الماتىدا ونى تابىستى دامىتۋدىڭ مول تاجىريبەسى بار».
قاسىم-جومارت توقايەۆ.
قالا تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىندە قوعامدىق كولىك قىزمەتىنىڭ ماڭىزى زور. دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، الماتىدا قوعامدىق كولىكتىڭ قىزمەتىن پايدالاناتىن جولاۋشىلاردىڭ ءار كۇنگى ۇلەسى ميلليوننان اسىپ جىعىلادى ەكەن.
وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ الماتى جۇرتشىلىعىمەن كەزدەسىپ، شاھاردى وركەندەتۋگە قاتىستى ءبىراز وي-پىكىرلەرىن ايتىپ ەدى. سولاردىڭ قاتارىندا جول-كولىك جۇيەسىنە قاتىستى ءبىرقاتار تاپسىرمالار جۇكتەگەن بولاتىن. سولاردىڭ قاتارىندا قوعامدىق كولىكتىڭ جاي-كۇيىن جاقسارتىپ، بۇل باعىتتاعى قىزمەتتىڭ ساپالىق دەڭگەيىن ودان ءارى كوتەرۋ قاجەتتىگىن دە اتاپ كورسەتكەن-تۇعىن.
بۇگىندە الماتىدا بۇل باعىتتا ايتۋعا تۇرارلىق اتقارىلعان جۇمىس بارشىلىق. ەڭ ءبىرىنشى ايتارىمىز، شاھاردا قالاىشىلىك باعىتتا قاتىنايتىن قوعامدىق كولىكتەردىڭ ءبىرازى جاڭارعان. بايقاساڭىز، ءقازىر قالا كوشەلەرىندە «ەۆرو-5» ستاندارتىنداعى جاڭا اۆتوبۋستار جۇيتكىپ ءجۇر. ىشىنە 70 جولاۋشى ەمىن-ەركىن سياتىن اۆتوبۋس «وڭاي» تەرمينالدارىمەن جابدىقتالعان. كولىك ىشىندە ايالدامالار الدىن الا حابارلانادى، wi-fi جەلىسى قوسىلعان. تازالىعى دا جامان ەمەس. قىستا جىلى، جازدا سالقىن دەگەندەي، كونديسيونەرلەر ورناتىلعان. بەينەباقىلاۋ كامەراسى مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى توپتاعى جولاۋشىلار ءۇشىن دە جاعداي قاراستىرىلعان، پاندۋستار بار. ودان باسقا الماتىنىڭ قوعامدىق كولىكتەرىنىڭ قوزعالىسىن باقىلاۋعا وتە قولايلى جۇيە – Citybus قوسىمشاسى ىسكە قوسىلعان. اتالمىش قوسىمشانىڭ الماتىلىقتار مەن قوناقتارعا وزدەرىنىڭ تۇرعان جەرىن انىقتاۋعا، باراتىن جەرىن كارتادا بەلگىلەۋگە جانە تيىمدىرەك مارشرۋتتار مەن قوعامدىق كولىك تۇرلەرىن تاڭداۋعا كومەگى زور. ەندەشە، ءسىز دە ءوزىڭىز كۇتكەن اۆتوبۋستىڭ قاي تۇستا كەلە جاتقانىن ءبىلىپ جۇرگىڭىز كەلسە، تەلەفونىڭىزعا CityBus قوسىمشاسىن جۇكتەپ الساڭىز، جەتىپ جاتىر.
«جولدىڭ جايىن جۇرگەن بىلەر»
جالپى، اتقارۋشى بيلىك تاراپىنان دا، جولاۋشىلار جاعىنان دا تاسىمالداۋشى كومپانيالارعا قويىلاتىن باستى تالاپ – كەز كەلگەن قوعامدىق كولىكتىڭ ۋاقتىلى قىزمەت كورسەتۋى مەن كولىكتىڭ ساپاسى. جوعارىداعى مالىمەتتەرگە قاراساق، الىپ شاھارداعى قوعامدىق كولىكتەردىڭ ساپاسى ەشقانداي ەلدەن كەم ەمەس. ءبىراق نەگە ەكەنىن قايدام، الماتىنىڭ اۆتوبۋستارىنا قالا تۇرعىندارىنىڭ كوڭىلى ونشا تولا بەرمەيتىن سەكىلدى. ونى ءبىز كۇن سۋىتقالى بەرى رەداكسيامىزعا تۇرعىندار تاراپىنان سوعىلعان قوڭىراۋلاردىڭ كوبەيۋىنەن بايقادىق.
سوزدەرىنە قۇلاق تۇرسەك، جولاۋشىلاردىڭ ەڭ ءبىرىنشى ايتار ءۋاجى – اۆتوبۋستار اراسىنداعى ينتەرۆالدىڭ ۇزاقتىعى. ايتۋلارىنشا، كەشكىسىن جۇمىستان شىعىپ، ۇيگە اسىققان ۋاقىتتا ايالدامادا اۆتوبۋس كۇتىپ، ۇزاق تۇرادى. كەيبىرى اۆتوبۋسى كەشىككەن سوڭ تاكسيگە وتىرۋعا ءماجبۇر. ءبىراق وعان كۇندە قايدان جاعداي بولسىن، قالتاسى كوتەرمەگەن جولاۋشىلار قاقاعان ايازدا اۆتوبۋستى كۇتۋدەن باسقا امالى قالمايدى. «جولدىڭ جايىن جۇرگەن بىلەر» دەمەكشى، اۆتوبۋس ءوز ۋاقىتىنان كەشىككەن سايىن، ايالداماعا جولاۋشىلار كوپ جينالا باستايدى. اينالاسى 5-10 مينۋتتىڭ ىشىندە ادام قاراسى كوبەيىپ، كادىمگىدەي ەل جينالىپ قالادى. كوپ جولاۋشىنى كورگەن جۇرگىزۋشى «اۆتوبۋسقا سىيمايدى» دەگەن جەلەۋمەن ايالداماعا توقتاماستان وتە شىعادى. بۇل، ارينە، ۇيىنە جەتە الماي تۇرعان كەز كەلگەن جولاۋشىنىڭ جۇيكەسىنە تيەدى. ءقازىر ونىڭ ۇستىنە كۇن سۋىق. ساقىرلاعان ايازدا توڭىپ، ساعاتتاپ اۆتوبۋس كۇتۋدىڭ ءوزى وڭاي ەمەس»، - دەيدى تەلەفون ارقىلى شاعىمىن ايتقان ايماحان اجەي.
جولاۋشىلاردىڭ سوزىنەن كەيىن «شىنىندا دا، الماتى اۆتوبۋستارى جولاۋشى تاسىمالداي ما الدە كەستەگە تاۋەلدى مە؟» دەگەن ساۋال تۋىنداپ، قوعامدىق كولىككە بايلانىستى ءبىرقاتار سۇراقتى قالالىق اكىمدىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە رەسمي ساۋال رەتىندە جولداعان بولاتىنبىز. كوپ ۇزاماي ساۋالىمىزعا جاۋاپ تا الدىق.
اۆتوبۋستىڭ كەشىگۋىنە سەبەپتەر كوپ
قالالىق اكىمدىك اتاپ وتكەندەي، قازىرگى ۋاقىتتا الماتى قالاسى مەن قالا ماڭىنداعى ايماققا 159 باعىتتا 2509 اۆتوبۋس جولاۋشى تاسىمالدايدى. ولاردىڭ بارلىعى وزدەرىنە بەكىتىلىپ بەرىلگەن باعىت بويىنشا كەستەگە سايكەس جۇمىس ىستەيدى. كولىك جۇرگىزۋشىسى سول بەكىتىلگەن قوزعالىس كەستەسىن قاتاڭ ساقتاۋعا مىندەتتى. ءبىراق الماتىنىڭ تىرشىلىك قازانى كۇندىز-تۇنى قايناپ جاتاتىندىقتان، بەلگىلەنگەن ءتارتىپ بويىنشا جۇمىس ىستەۋ كەيدە مۇمكىن بولا بەرمەيدى. ويتكەنى، ءبىر كۇن ەكىنشى كۇنگە مۇلدە ۇقساماۋى مۇمكىن.
ماسەلەن، كەشە ۋاقىتىندا كەلگەن كولىك بۇگىن كەشىگىپ، اۆتوبۋستار اراسىنداعى ينتەرۆال بۇزىلىپ جاتسا، ول تەك كولىك جۇرگىزۋشىسىنىڭ كىناسى دەگەن ءسوز ەمەس. جالپى، مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ينتەرۆال ستاندارتقا ساي بولۋى ءۇشىن العاشقى ايالدامادان سوڭعى ايالداماعا دەيىنگى ۋاقىت ءبىر ساعاتتى قۇراۋى ءتيىس. ال ەكى اۆتوبۋس اراسى، ياعني ينتەرۆالى شامامەن 10 مينۋت بولۋى قاجەت. ماسەلەن، قازىرگى تاڭدا الماتىداعى قوعامدىق كولىكتىڭ قوزعالىس ارالىعى ورتا ەسەپپەن 9-12 مينۋتتى قۇرايدى. ءبىراق، قاربالاس ساعاتتارىنداعى كولىك كەپتەلىستەرى، جولداعى جوندەۋ جۇمىستارى، ءتىپتى، اۋا رايى دا كولىك قوزعالىسىن تەجەيدى. وسىنداي سەبەپتەر اۆتوبۋستاردىڭ ينتەرۆالى مەن كەستەسىنىڭ بۇزىلۋىنا، قوزعالىس جيىلىگىنىڭ 15–18 مينۋتقا دەيىن ۇلعايىپ كەتۋىنە سەبەپ بولىپ جاتادى.
وسى تۇستا، تاعى ءبىر جايتتى ايتا كەتكەن ءجون، ءبىرىنشى سوڭعى ايالدامادان ەكىنشىسىنە دەيىنگى قوزعالىس ۋاقىتى بارلىق باعىتتاردا مارشرۋتتىڭ ۇزاقتىعىنا بايلانىستى بولا بەرمەيدى. ماسەلەن، الماتىدا باسقا مارشرۋتتارمەن سالىستىرعاندا جول ءجۇرۋ ۇزاقتىعى از مارشرۋتتار بار. بۇل مارشرۋتتاردىڭ قوزعالىس كەستەسى قيىن كوشەلەر ارقىلى وتەتىندىگىنە دە بايلانىستى (كوتەرىلۋ، تومەن ءتۇسۋ جانە ت.ب.). سوندىقتان كەيبىر اۆتوبۋستاردىڭ قوزعالىس ۋاقىتتارى باسقا مارشرۋتتارعا قاراعاندا ۇزاعىراق بولادى.
ايتالىق، قازىرگى تاڭدا الماتى بويىنشا ەڭ كوپ جول جۇرەتىن قوعامدىق كولىك – №124 باعىتتاعى اۆتوبۋس. ول ا نۇكتەسىنەن ب نۇكتەسىنە دەيىن جەتۋ ءۇشىن 77،4 شاقىرىم جولدى ءجۇرىپ ءوتىپ، بۇعان 130/140 مينۋت ۋاقىت جۇمسايدى. سونداي-اق، ەڭ قىسقا جول جۇرەتىن اۆتوبۋس رەتىندە №133 مەكتەپ باعىتىن ايتۋعا بولادى. ونىڭ ۇزىندىعى 5،1 شاقىرىم، قوزعالىس ۋاقىتى 20/20 مينۋتتى قۇرايدى.
ال قالا سىرتىنا جولاۋشى تاسىمالداۋدا ەڭ ۇزاق جول جۇرەتىن اۆتوبۋس «BAS Trade» ج ش س قىزمەت كورسەتەتىن №225 مارشرۋت. الماتى قالاسى – ەسىك قالاسى باعىتىندا جۇرەتىن اۆتوبۋستىڭ سحەما ۇزىندىعى 111 شاقىرىم قۇرايدى. مارشرۋتتاعى اينالىم ۋاقىتى ءار باعىتتا 90 مينۋتتان بەلگىلەنگەن.
قالا اۋماعىنىڭ كەڭەيۋى دە قوعامدىق كولىك باعىتتارىن ءجيى وزگەرتەدى. الماتى بيلىگى مۇنى دا ەسكەرىپ، كەيبىر اۆتوبۋستاردى ىقشاماۋدانداردىڭ ىشىمەن جۇرەتىن ەتىپ وزگەرتىپ بەردى. ماسەلەن، قالاداعى مارشرۋتتىق جەلىنى وڭتايلاندىرۋ شەڭبەرىندە، سونداي-اق ازاماتتاردىڭ كوپتەگەن وتىنىشتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، 2022 جىلى 7 جاڭا مارشرۋت جولعا شىقتى. ودان بولەك، 7 مارشرۋتتاعى سحەمالار وڭتايلاندىرىلىپ، تاعى 7 مارشرۋتتىڭ سحەمالارى ۇزارتىلدى. 2023 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ باسىندا الماتىنىڭ قالالىق موبيلدىلىك باسقارماسى تاعى ءبىر جاڭا باعىتتى ىسكە قوستى.
الماتىدا بەكىتىلگەن قوزعالىس كەستەسىنە سايكەس، قوعامدىق كولىك ساعات 6.00-دەن 23.00-24.00-گە دەيىن، دەمالىس جانە مەرەكە كۇندەرى ساعات 6.00-دەن 22.00-23.00-گە دەيىن جۇمىس ىستەيدى. ال كۇن سايىن تۇنگى ۋاقىتتا №3 باعىت ساعات 23.00-دەن 6.40-قا دەيىن جولاۋشى تاسىمالدايدى.
كىنالى بولسا، جازا بار
مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ءجۇرۋ ۋاقىتىنان كەشىككەن قوعامدىق كولىكتەرگە نەمەسە جۇمىس كەستەسىن بۇزعان جۇرگىزۋشىلەرگە شارا قولدانۋدىڭ ءوز ءتارتىبى بار. ەگەر اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىنىڭ كىناسىنەن كەشىكسە نەمەسە جۇرگىزۋشىنىڭ قوزعالىس كەستەسىن قاساقانا بۇزعانى تۋرالى فاكتىلەرى انىقتالعان بولسا، وعان اۆتوپارك باسشىلىعى تارتىپتىك جازا قولدانادى. ءتىپتى، جۇمىستان شىعارۋى دا عاجاپ ەمەس. ال اۆتوبۋس تاسىمالداۋشىنىڭ كىناسىنەن ۋاقىتىندا كەلمەسە، وندا باسقارما كەشىگۋ سەبەپتەرىن انىقتاپ، كەمشىلىكتى قايتالاماۋدى ەسكەرتەدى. ەگەر ناتيجە شىقپاسا، قىزمەت كورسەتۋگە ارنالعان شارت بۇزىلىپ، مارشرۋت جاڭا كونكۋرسقا قويىلادى.
ماقسات – كولىك قىزمەتى ساپاسىن جاقسارتۋ
«جول مۇراتى – جەتۋدى» كوزدەيدى. سوندىقتان قوعامدىق كولىكتەگى حالىقتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جولعا شىعاتىن اۆتوبۋستاردىڭ تەحنيكالىق احۋالىن تەكسەرۋدىڭ ماڭىزى زور. بۇگىندە قالا كوشەلەرىندە جولاۋشى تاسىمالداپ جۇرگەن اۆتوبۋستاردىڭ پايدالانۋ مەرزىمى 3 نەمەسە 7 جىلدى قۇرايدى. جاۋاپتى مامانداردىڭ ايتۋىنشا، قالاداعى بارلىق اۆتوبۋستاردىڭ كۇن سايىن پاركتەردە تەحنيكالىق تەكسەرۋدەن وتەدى. اقاۋلار انىقتالسا، تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن جوندەۋ ايماعىنا وتەدى. ولاردىڭ جىلجىمالى قۇرامدى تەحنيكالىق تەكسەرىلۋى ق ر قولدانىستاعى زاڭناماسىنا سايكەس قاتاڭ تۇردە جۇرگىزىلەدى.
الماتىلىقتارعا ساپالى كولىك قىزمەتىن كورسەتۋ جانە جولاۋشى تاسىمالىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 2023 جىلى الماتى قالاسىنىڭ قالالىق موبيلدىلىك باسقارماسى جىلجىمالى قۇرامدى جاڭارتۋ جانە ساتىپ الىناتىن 450 اۆتوبۋس ەسەبىنەن قوسىمشا اۆتوبۋستارمەن مارشرۋتتاردى كۇشەيتۋ ارقىلى تاسىمالداۋ ساپاسىن ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. سونداي-اق، قوعامدىق كولىك بويىنشا ۇلكەن سۇرانىسقا يە جاڭا باعىتتاردى زەرتتەۋ جۇرگىزىلۋدە.
توبىقتاي ءسوزدىڭ توق ەتەرى – الماتى ءومىر سۇرۋگە قولايلى جانە جالپىعا بىردەي تەڭ مۇمكىندىك بەرەتىن قالاعا اينالۋى ءتيىس. ال بۇل ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن، حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتىپ، بارشاعا ورتاق نەگىزگى مىندەتتەر نازاردان تىس قالماۋى قاجەت. بۇل مىندەت كولىك ينفراقۇرىلىمى سالاسىنا دا قاجەت. سوندىقتان الماتىنىڭ مارشرۋتتىق جەلىسىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن وڭتايلاندىرۋ باعىتىندا جۇمىستار ءالى دە جالعاسا بەرەدى.
كەرەك كەڭەس
اقپاراتتى قايدان الۋعا بولادى؟
قوعامدىق كولىك سالاسىنداعى وزگەرىستەرگە قاتىستى جاڭالىقتار الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ رەسمي سايتىندا، Instagram، Facebook جانە ت.ب. الەۋمەتتىك جەلىلەرىندە جاريالانادى. بۇدان باسقا، حالىقتى اقپاراتتاندىرۋ «الماتى قالاسىنىڭ كولىك حولدينگى» ج ش س Telegram-ارناسىندا جانە «Open Almaty» قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردە ورنالاسقان پاراقشالارىندا جۇزەگە اسىرىلادى.