احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان ءىس-شارالار الەمدىك دەڭگەيدە اتاپ وتىلۋدە.
بۇل تۋرالى بۇگىن احمەت بايتۇرسىنۇلىنا ارنالعان حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيادا ءمالىم بولدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.
كونفەرەنسيا بارىسىندا مەملەكەتتىك حاتشى ەرلان قارين احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ 150 جىلدىعى ۇلتتىق كۇن تارتىبىندە تۇرعان ۇلت رۋحانياتى ءۇشىن اۋقىمدى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«حالقىمىز ءوزىنىڭ تاريحىندا ەرەكشە ورنى بار ەكى تۇلعانى «ۇلت ۇستازى» دەپ ارداقتاعان. الدىمەن، ارينە، ۇلى ابايدى ايتامىز. ودان كەيىن احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ەسىمى اتالادى. الاش كوسەمى، قازاقتىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ تۋعانىنا بيىل 150 جىل تولىپ وتىر. بۇل مەرەيتويدى يۋنەسكو دەڭگەيىندە اتاپ وتەمىز. تاۋەلسىزدىك ۇلتىمىزدىڭ جادىن جاڭعىرتىپ، تاريحي تامىرىمىزدان قايتادان ءنار الۋىمىزعا جول اشتى. بۇل رەتتە ۇلت ۇستازىنىڭ ەڭبەگىن زەردەلەپ، ونى مول مۇراسىن ۇرپاق ساناسىنا ءسىڭىرۋ بارشامىزعا ورتاق مىندەت»، - دەدى ە. قارين.
بۇل ورايدا مەملەكەتتىك حاتشى وسىدان ءبىر عاسىر بۇرىن قازاق حالقى ۇلت زيالىلارىنىڭ باستاماسىمەن عالىمنىڭ 50 جىلدىعىن اتاپ وتكەنىن ەسكە سالدى.
«سودان بەرى تۋرا ءبىر عاسىر ءوتىپ وتىر. ءبىر عاسىردان كەيىن دە احاڭ تاعى دا ۇلتتى ۇيىستىرىپ، ۇلت زيالىلارىن ءبىر جەرگە جيناپ وتىر. بۇل دا ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنىڭ ءبىر بەلگىسى. بۇگىن، مىنە، احاڭ اڭساعان تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇرپاقتارى ونىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىندا باس قوسىپ وتىر»، - دەدى ەرلان قارين.
سونىمەن قاتار ول احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ قازاقتىڭ ۇلت بولىپ ساقتالىپ قالۋى ءۇشىن تىلگە ايرىقشا ءمان بەرگەنىن اتاپ ءوتتى.
«ونىڭ: «ەگەردە ءبىز قازاق دەگەن ۇلت بولىپ تۇرۋدى تىلەسەك، قارنىمىز اشپاس قامىن ويلاعاندا، ءتىلىمىزدىڭ دە ساقتالۋ قامىن قاتار ويلاۋىمىز كەرەك» دەگەن سوزدەرى – سونىڭ ايقىن دالەلى. احاڭ ۇلتتىق ءالىپبيىمىزدى ازىرلەپ، وقۋلىقتار جازدى، ءتىل عىلىمىنا تۇرەن سالدى. ءتىلدىڭ ۇلتتى ساقتاۋداعى وراسان زور ماڭىزىن جۇرتىمىزدىڭ ساناسى سىڭىرە وتىرىپ، قازاق ءتىلىن عىلىمعا بەيىمدەدى. وسى تاريحي ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ول قازاق ءتىل ءبىلىمىنىڭ اتاسى، ۇلت ۇستازى اتاندى. احاڭ نەگىزىن قالاعان ءتىل عىلىمى ونىڭ ەسىمىن اتاۋعا تىيىم سالعان كەڭەس داۋىرىندە دە جاپپاي قولدانىستا بولدى»، - دەدى ەرلان قارين.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ءتىل ءبىلىمى مەن ادەبيەتتانۋ عىلىمدارىندا ا.بايتۇرسىن ۇلى ەنگىزگەن تەرميندەر مەن ۇعىمدار ەشقاشان وزەكتىلىگىن جوعالتپايدى.
«يۋنەسكو كولەمىندە جانە ەلىمىزدىڭ بارشا وڭىرىندە وتكىزىلەتىن مەرەيتوي شارالارىنا بارشامىز بەلسەنە اتسالىسۋىمىز قاجەت. پاريجدە جانە ىستانبۇلدا ارنايى ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى. تۇركىستاندا حالىقارالىق كونگرەسس وتەدى، باسقا دا جۇمىستار جوسپارلانعان. سونىڭ بارىندە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ مول مۇراسى مەن قايراتكەرلىك قىزمەتى دارىپتەلىپ، لايىقتى باعا بەرىلەدى دەپ ويلايمىن»، - دەدى مەملەكەتتىك حاتشى.
سونداي-اق حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسياعا قاتىسۋشى قازاق جانە شەتەلدىك عالىمدار احمەتتانۋدىڭ قازىرگى وزەكتى ماسەلەلەرىن ايتا وتىرىپ، الداعى ۋاقىتتى اتقارىلۋى ءتيىس ماسەلەلەردى كوتەردى.
بۇل كونفەرەنسيا قارارىنان كورىنىس تاپتى:
- احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ءومىرباياندىق دەرەكتەرىن تولىقتىرۋ ءۇشىن قازاقستانداعى جانە شەتەلدەگى ارحيۆتەرگە عىلىمي ءىس-ساپارلار ۇيىمداستىرۋ؛
- عالىمنىڭ تولىق اكادەميالىق شىعارمالار جيناعىن ازىرلەۋ، شىعارۋ جانە تاراتۋ؛
- ەڭبەكتەرىن شەت تىلدەرىنە اۋدارۋ، حالىقارالىق كەڭىستىككە تانىتۋ؛
- «احمەت بايتۇرسىن ۇلى» توسبولگىسىن ازىرلەپ، ءتىل جانە جالپى قوعامدىق-گۋمانيتارلىق سالا ماماندارىنا ماراپاتتاۋ؛
- جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن «احمەت بايتۇرسىن ۇلى» اتىنداعى ستيپەنديا تاعايىنداۋ. وسى ورايدا قارار جوباسى كونفەرەنسيا قورىتىندىسىندا وقىلىپ، تالقىعا سالىنىپ بەكىتىلدى.