بىردەن ايتا كەتۋ كەرەك، الامان بايگەلى، ءوسى كەلە جاتقان ۇل-قىزعا تاعلىمى بار مۇنداي اۋقىمدى شارا جەتىسۋ جەكە وبلىس بولىپ بولىنگەلى العاش رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. بۇل تۋرالى Almaty-akshamy.kz Egemen.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
وسىلايشا جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ قوس الىبى – كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى ەسمۇرات سيقىموۆ پەن اكادەميك جۇرىمبەك سىدىقوۆتىڭ ەسكەرتكىشتەرى اقسۋ اۋدانىنىڭ ورتالىعىندا اشىلدى. جاستار جادىندا ساقتاسىن دەپ، ەسىمدەرى ەلگە ءمالىم عيبراتتىلاردىڭمۇسىندەرى ءبىلىم وردالارىنىڭ الدىنا ورناتىلدى. وسى تاريحي وقيعاعا مۇرىندىق بولىپ قانا قويماي، تۇگەل شىعىنىن موينىنا العان، ءوزى وسى وڭىردەن شىققان ايتۋلى مەسەنات – الماتى وبلىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى، كاسىپكەر مولديار نۇربايەۆ بۇعان دەيىن دە اۋداندا ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ ەسكەرتكىشىنورناتىپ بەرگەن بولاتىن.
«وسىنىڭ ءبارىن ەلگە ەڭبەگى سىڭگەن تۇلعالى ازاماتتار ۇمىتىلماسىن، ۇرپاعىمىز ەرتەڭ ايتىپ ءجۇرسىن، ەلجاندى بولسىن دەپ جاسادىق. ەگەر بەلگى بولماسا ءبارى دە ۇمىت بولادى. ەسكەرتكىش تۇرعان سوڭ قاسىنان وتكەن ادامدار، وقۋشىلار ونى بىلەدى، تانيدى. بىزدە سول سياقتى باتىر بولساق دەيدى. باتىرلارعا، عالىمدارعا قاراپ بىزدە سولارداي بولساق ەكەن دەپ وستىك. ءوزىمىز عالىم، باتىر بولماساق تا بيزنەستە جۇرگەن سوڭ وسىنى جاسادىق. بۇنىڭ ءبارى ۇلت، ۇرپاق ءۇشىن. ءوزىمنىڭ تۋىپ وسكەن جەرىمە، ەلىمە ۇنەمى قول ۇشىن بەرىپ، كومەگىمدى اياماۋعا تىرىسامىن. تۋعان جەرگە تۋىڭدى تىك دەگەن. ءاربىر ازامات ەلىنە، حالقىنا كومەكتەسۋى كەرەك. وتباسىمىزبەن اقىلداسا كەلىپ، ءىس-شاراعا قاجەتتى قاراجات شىعارىپ، اقسۋدا وسىنداي ۇلكەن ءىستى ۇيىمداستىردىق. قولداۋ كورسەتكەن اقسۋ اۋدانىنىڭ اكىمىنە، اكىمدىككە العىس ايتام. ەلىمىز امان بولسىن، پرەزيدەنت، ۇكىمەتتىڭ جاساپ جاتقان جوسپارلارى ىسكە اسسا، ەلىمىز ءالى دە دامىپ، كوركەيەدى»، – دەءيدى ۇلت جاناشىرى اتانعان مولديار نۇربايەۆ.
وسى ارادا كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى مايدانعا دەيىن قاپالى كەنتىندەگى ۋچيليششەدە ءبىلىم السا، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا ەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەن. 1943 جىلى 360-اتقىشتار پولكىندە پوسۋدوۆو دەريەۆنياسىن جاۋدان ازات ەتكەن كەزدە 60-تان اسا جاۋ اسكەرىن جويعان نەبارى 21 جاستاعى سيقىموۆتىڭ ءوزى دە وسى ۇرىستا قازا تابادى. كسرو جوعارعى كەڭەسى ءتورالقاسىنىڭ جارلىعىمەن سيقىموۆقا كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعى بەرىلگەن. كەيىن تۋعان جەرى اقسۋدا كوشە اتاۋى بەرىلدى. ەندى مىنە كوپتەن كۇتكەن باتىردىڭ ەسكەرتكىشى دە ورناتىلدى.
«تۇلعالارعا كورسەتىلىپ جاتقان بۇنداي قۇرمەت جاستارعا ۇلگى الارلىقتاي. اۋدانىمىزدا وتە ۇلكەن ءىس-شارا ءوتتى. بابالارىمىزدى ەسكەرىپ، جاستارعا جاقسى ناسيحاتتىڭ جارشىسى بولاتىن، كەلەر ۇرپاق ۇمىتپاستاي ەستە ساقتايتىن شارالار اتقارىلدى. ەلىن ۇمىتپاي، قاشاندا ۇلگىلى ىستەردى قولعا الاتىن نۇربايەۆتار اۋلەتىنە دە العىسىمىز زور»، – دەدى جەتىسۋ وبلىسى اقساۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ەسىم بازارحانوۆ.
ەكىنشى ەسكەرتكىش عالىم، ق ر ۇعا اكادەميگى جۇرىمبەك سىدىقوۆتىڭ قۇرمەتىنە قويىلسا، كۇللى قازاق جۇرتى ءۇشىن دە سىدىقوۆتىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگى زور. گەولوگيا-مينەرالوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورىجىلدار بويى ورتالىق، باتىس، وڭتۇستىك ايماقتارىندا جەر استى تۇششى جانە مينەرالدى سۋ قورلارىن ءتيىمدى پايدالانۋ جولدارىن زەرتتەۋمەن اينالىسقان.
«سىدىقوۆ اقسۋ اۋدانىنان شىققان العاشقى اكادەميك. اۋدانداعى بۇگىنگى ءبىلىمدى جاستار وسى ادامنىڭ ءىزباسارلارى دەپ بىلەمىن. اكىمدىك پەن مولديار قىلشىق ۇلى بىرلەسىپ مىنانداي ۇلكەن ءىس-شارا وتكىزىپ جاتىر. اتامىزعا ادەمى ەسكەرتكىش تۇرعىزىپ بەردى. وسى ىسكە كومەگىن اياماعان ازاماتتارعا العىسىم شەكسىز»، – دەدى عالىمنىڭ تۋىسى اقمارال سارقىتباي قىزى.
ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋىنان سوڭ ءىس-شارا عىلىمي كونفەرەنسيامەن جالعاسىن تاپتى. الماتىدان ارنايى بارعان عالىمدار بايانداما جاساپ، قوس تۇلعانىڭ ەڭبەگىنە توقتالدى. ال كاسىپكەردىڭ تىكەلەي قارجىلىق قولداۋىمەن انكارادان ارنايى كەلگەن الاشتانۋشى عالىم ەلدوس توقتارباي تۇششىمدى بايانداما، تىڭ اكپاراتتار بەردى.
جينالعان جۇرت جەتىسۋ وڭىرىندە ءبىرىنشى بولىپ سالىنعان ماماني مەكتەبىن جوندەپ، زاماناۋي كەلبەت بەرگەن، حالىققا قاشان دا قايىرىمدىلىق ءىس-شارالارىن جاساپ، وسى جولعى ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋىنا دا ات سالىسقان التىناسارا نۇراحمەتوۆاعا دا العىس ءبىلدىرىپ، «اقسۋ اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» توسبەلگىسىن تاقتى.
وسىدان كەيىن رەسمي شارالار ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىنە ۇلاستى. قازاق كۇرەسىنەن بوس كىلەمگە شىققان بالۋاندار باس جۇلدە ءۇشىن كۇش سىناستى.
«ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋىنا قول ۇشىن سوزعان جىگىتتەرگە، مۇسىنشىلەرگە، كۇرەسكە بايگە تىككەن ازاماتتارعا دا العىس ايتام. اقسۋ وڭىرىندە بۇنداي شارا كوپتەن بەرى بولماعان ەدى. ەلىم امان بولسىن!»، – دەدى شارانىڭ باستى دەمەۋشىسى، كاسىپكەر مولديار قىلشىق ۇلى.
ەسكەرتكىشتەن بولەك بايگەنىڭ، كونسەرتتىك مەرەكە شىعىندارىن دا نۇربايەۆتار اۋلەتى كوتەرىپ الدى.