جەر سىلكىنگەندە بالالاردى كەۋدەمەن جابۋ كەرەك. جەر سىلكىنىسى كەزىندە عيماراتتىڭ توبەسىنە كوتەرىلۋگە، باسپالداق الاڭدارىنا جينالۋعا بولمايدى.
جەر استى ءدۇمپۋى كەزىندە قااي ارەكەت ەتكەن ءجون؟ وسى رەتتە Almaty-akshamy.kz ق ر دسم قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعى ءزىلزالاعا قاتىستى كەڭەستەرىن ۇسىنادى.
جاقىنداپ كەلە جاتقان جەر سىلكىنىسىنىڭ بەلگىلەرى:
- عيماراتتىڭ تەڭسەلۋى، شامداردىڭ تەربەلۋى؛
- ىدىس-اياقتىڭ سىلدىرلاۋى؛
- سىنعان اينەكتىڭ، جارىلعان قابىرعالار مەن قۇلاعان زاتتاردىڭ دىبىسى؛
- ءدۇرىلدىڭ كۇشەيۋى.
"عيماراتتىڭ تەربەلۋىن سەزىنگەن كەزدە دۇرلىكپەڭىز. ۇيدە، جۇمىستا، كولىكتە جانە كوشەدە بولعان جاعدايدا ارەكەت ەتۋ جوسپارىن الدىن الا ويلاستىرىڭىز. پاتەردەگى ەڭ ءقاۋىپسىز ورىنداردى الدىن الا انىقتاڭىز جانە جەر سىلكىنىسى بولعان جاعدايدا ۇيدەن شىعۋدىڭ ءقاۋىپسىز جولىن جوسپارلاڭىز. ونىڭ كەز كەلگەن ۋاقىتتا بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ەستە ساقتاڭىز!"، - دەيدى ق ر دسم قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعى.ول ءۇشىن:
- العاشقى مەديسينالىق كومەك قوبديشاسىن دايىنداپ، ونى كورسەتۋدىڭ ادىستەرىن مەڭگەرىڭىز.
- قۇجاتتاردى، اقشانى، ىسقىرىقتى، قالتا شامىن جانە قوسالقى باتارەيالاردى ("دابىل چەمودانى") ىڭعايلى جەردە ۇستاڭىز.
- ۇيدە بىرنەشە كۇنگە جەتەتىن اۋىز سۋ مەن كونسەرۆىلەردىڭ بولۋىن قامتاماسىز ەتىڭىز.
- تەرەزەلەر مەن اۋىر جيھازداردان اۋلاق بولىڭىز.
- كەرەۋەتتەردى تەرەزەلەردەن، سىرتقى قابىرعالاردان، اينالاردان جانە قۇلاپ كەتۋى مۇمكىن اۋىر زاتتاردان اۋلاق قويىڭىز.
- پاتەرلەردەگى شكافتاردى، سورەلەردى دۇرىستاپ بەكىتىڭىز.
- ءقاۋىپتى زاتتاردى (ۋلى حيميكاتتار، تەز تۇتاناتىن سۇيىقتىقتار) ءقاۋىپسىز، جاقسى وقشاۋلانعان جەردە ساقتاڭىز.
- بارلىق تۇرعىندار قاجەت بولعان جاعدايدا ەلەكتر قۋاتىن، سۋدى ءوشىرۋ ءۇشىن سۋ كپورتتارىنىڭ قاي جەردە ەكەنىن ءبىلۋىڭىز كەرەك.
- جەر سىلكىنىسى كەزىندە عيماراتتىڭ توبەسىنە كوتەرىلۋگە، باسپالداق الاڭدارى مەن باسپالداقتارعا جينالۋعا بولمايدى.
- ەگەر ءسىز ۇيدە بولساڭىز، جازۋ ۇستەلىنىڭ نەمەسە اسحانا ۇستەلىنىڭ استىنا جاسىرىڭىز. ءبىر قولىڭىزبەن ۇستەلدىڭ اياعىنان ۇستاپ، ەكىنشى قولىڭىزبەن مويىن مەن باسىڭىزدى جابىڭىز. جەر سىلكىنىسى كەزىندە ۇستەل الىستاپ كەتپەۋى جانە قورعانىسسىز قالماۋ ءۇشىن ۇستەلدىڭ اياعىن ۇستاپ تۇرۋ ماڭىزدى.
سەيسمولوگ ليۋسي دجونستىڭ ايتۋىنشا، سىرتتاعى ادامدار عيماراتتاعىلارعا قاراعاندا كوبىرەك زارداپ شەگۋى مۇمكىن. بالكوندار مەن قاسبەتتەردىڭ قۇلاۋى قۇربانداردىڭ كوبەيۋىنە اكەلۋى مۇمكىن. مىسالى، 2003 جىلى بولعان جەر سىلكىنىسى كەزىندە ەكى ايەل كيىم دۇكەنىنەن جۇگىرىپ شىعىپ، كىرپىش پەن سىلاقتىڭ استىندا قالدى. كەيىنىرەك ولار ىشتە قالسا، امان قالاتىندارى انىقتالدى.
2011 جىلى جاڭا زەلانديادا بولعان جەر سىلكىنىسى كەزىندە ءبىر ادام ۇستەلدىڭ استىنا جاسىرىنۋ نەمەسە سىرتقا شىعۋدى تاڭداۋعا تۋرا كەلدى. ول ءبىرىنشى نۇسقانى تاڭداپ، امان قالدى. كەيىنىرەك ەر ادام ەگەر سىرتقا جۇگىرۋدى شەشسە، قوقىستىڭ استىندا قالىپ ءولىپ قالۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى.