ۇزدىك ۇشتىكتە – الماتىلىق بەرىك بيبەكوۆ
ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ اسا ماڭىزدى قۇرىلىمدارىنىڭ ءبىرى – قىلمىستىق ىزدەستىرۋ قىزمەتى. پوليسيادا قىلمىستى اشىپ، قىلمىسكەردى قۇرىقتاۋدا جەدەل ارەكەت ەتەتىن جەدەل ۋاكىلدەردىڭ ءرولى ەرەكشە. جاقىندا قىلمىستىق ىزدەستىرۋ قىزمەتكەرلەرى كۇنىنە وراي «ۇزدىك جەدەل ۋاكىل» رەسپۋبليكالىق بايقاۋى ءوتتى.
ەڭ ۇزدىك جەدەل ۋاكىل اقمولا وبلىسىنىڭ قىزمەتكەرى ەلجاس نوعايەۆ اتاندى. 2-ورىندى اباي وبلىسىنىڭ نامىسىن قورعاعان قۋانىش زاريپوۆ يەلەنسە، ال ۇزدىك ۇشتىكتى الماتىلىق جەدەل ۋاكىل بەرىك بيبەكوۆ تۇيىندەدى.
قىلمىستى اشۋ، ونى سوتقا دەيىن جەتكىزۋ وڭاي شارۋا ەمەس. كەز كەلگەن ءتارتىپ ساقشىسى سياقتى پوليسيا كاپيتانى، الماتى قالاسى پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ جەدەل ۋاكىلى بەرىك بيبەكوۆتىڭ دە جۇمىسى قاۋىرت. ول الماتى قالاسى پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ كريمينالدىق پوليسيا ءبولىمى جەكە تۇلعاعا قارسى قىلمىستاردى اشۋ بولىمىندە قىزمەت اتقارادى. ياعني اۋىر جانە اسا اۋىر قىلمىستاردى اشىپ، قوعامعا ءقاۋىپتى قىلمىسكەردى ىزدەستىرۋمەن اينالىسادى. سوعان قاراماستان، ۋاقىت تاۋىپ، بىزگە سۇحبات بەرگەن ەدى.
ءتارتىپ ساقشىسى ىشكى ىستەر ورگاندارىندا 2018 جىلدان بەرى قىزمەت اتقارادى. قاڭتار وقيعاسى كەزىندە بەيبىت تۇرعىننىڭ باسىنان اتىپ، قاشىپ كەتكەن قىلمىسكەردى ۇستاعاننان كەيىن پوليسيانىڭ كريمينالدىق بولىمىنە اۋىسقان. جەدەل ۋاكىل قىزمەتىنە كەلگەنىنە كوپ ۋاقىت وتپەسە دە، الماتىنىڭ ۇزدىك جەدەل ۋاكىلى اتاندى.
بۇل سالاعا كەلمەستەن بۇرىن ارنايى جەدەل ارەكەت ەتۋ جاساعىندا قىزمەت ەتتىم. قىلمىستىق ىزدەستىرۋ بولىمىندە 2 جىلدان استام ۋاقىت جۇمىس تاجىريبەم بار. قاڭتار وقيعاسى كەزىندە قىلمىسكەر ءبىر ادامدى ءولتىرىپ، ءىزىن سۋىتتى. كوپ ۇزاماي قىلمىسكەردى تاۋىپ، قىلمىستى اشتىم. سودان كەيىن مەنى پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ اۋىر قىلمىستار جونىندەگى جەدەل ۋاكىل قىزمەتىنە شاقىردى، – دەيدى بەرىك جۇماعالي ۇلى.
تاۋلىكتىك قىزمەتتى بىلاي قويعاندا، كەيدە ايلاپ، ءتىپتى جىلداپ ءۇي بەتىن كورمەي كەتەتىن پوليسيا كاپيتانى جەكە تۇلعاعا قارسى قىلمىستاردى اشۋدا كۇن سايىن قاۋىپ-قاتەرمەن بەتپە-بەت كەلەدى. قىلمىستىق ىزدەستىرۋ قىزمەتىنىڭ ساقشىلارىنىڭ مىندەتى – كەلىپ تۇسكەن اقپارات بويىنشا شۇعىل ارەكەت ەتىپ، وقيعا بولعان جەرگە جەتۋ. ءوڭىردىڭ كريمينوگەندىك احۋالى قىلمىستىق ىزدەۋ قىزمەتىنە تىكەلەي بايلانىستى بولادى. بۇگىندە جەدەل ۋاكىلدەردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىنىڭ ارقاسىندا ءقاۋىپتى قىلمىسكەرلەر ۇزاماي قۇرىقتالۋدا.
قىلمىستى جاساعان كىم؟ ەڭ نەگىزگى ماسەلە وسىندا جاتىر. جەدەل ىزدەستىرۋ قىزمەتى قانداي قىلمىس بولسىن وقيعا ورنىنداعى دالەلدەردى تاۋىپ، قىلمىستى وتە قىسقا مەرزىم ىشىندە اشۋ كەرەك.
بيىل جازدا المالى اۋدانىندا قىلمىستىق ءىس تىركەلدى. ءبىر ادامدى باسىنان اتىپ ولتىرگەن. بىزگە اقپارات تۇسكەننەن كەيىن جەدەل جەتتىك. بارساق، ادام باسپالداقتا جاتىر. بەتى – قان. مەن المالى اۋدانىنىڭ كۋراتورىمىن. ادام ءولتىرۋ قىلمىسى تىركەلگەننەن كەيىن، اۋدانداعى جەدەل ۋاكىلدەرمەن ارەكەت ەتتىك. جەكە باسى انىقتالىپ، قىلمىستىق ءىس اشىلعان بولاتىن.
قىلمىسقا قاتىستى قىلمىسكەردى ۇستاعاننان كەيىن قىلمىس قاي اۋداندا بولدى، سول اۋداننىڭ پوليسيا باسقارماسىنا الىپ بارامىز. ودان كەيىن تەرگەۋ باستالادى. تەرگەۋشىلەر جاۋاپ العاننان كەيىن قىلمىستىق ءىس قوزعالادى، – دەيدى جەدەل ۋاكىل.
ادام ومىرىنە قاتىستى قىلمىستاردىڭ ىشىندە كىسى ءولتىرۋ ەرەكشە اۋىر قىلمىس دەپ ەسەپتەلەدى. الماتى قالاسىنىڭ كريمينالدىق پوليسيا بولىمىندە 75-كە جۋىق قىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى. ال جەكە تۇلعاعا قارسى قىلمىستاردى اشۋ بولىمىندە 14 جەدەل ۋاكىل بار.
جەدەل ۋاكىل بەرىك بيبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، قالادا بولاتىن قىلمىس سانى كوپ تە، از دا ەمەس. ۇلكەن مەگاپوليس بولعاندىقتان قىلمىس بولىپ تۇرادى. اسا اۋىر قىلمىستاردى اشۋ 99%-دى كورسەتەدى. بارلىق زاڭ بۇزۋشىلىق انىقتالىپ، وپەراسيالار ءساتتى اياقتالادى. سەبەبى، جەدەل ىزدەستىرۋ شارالارى جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلادى. كەيىنگى كەزدەرى قىلمىسقا قارسى كۇرەسۋدە بۇل قىزمەتتىڭ قاجەتتىلىگى مەن ماڭىزى ارتىپ كەلەدى.
جەدەل ۋاكىل – وتە كۇردەلى قىزمەت. ۇنەمى الدىڭعى شەپتە جۇرەتىن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ ماڭىزدى دا، قىزىقتى سالاسى بولىپ ەسەپتەلەدى. كەلگەنىمە كوپ بولماسا دا، بۇل جۇمىستى جانىڭمەن بەرىلىپ ىستەۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. ونسىز قىزمەتتە ناتيجە بولمايدى. ءقاۋىپتى ەكەنى راس. ءبىراق قيىن دەپ ايتا المايمىن. قىلمىستى اشۋ بويىنشا ەڭ كۇردەلى مىندەتتەر جۇكتەلەدى. كاسىبي بىلىكتىلىك – باستى تالاپ، – دەيدى ول.
جىل سايىن ۇيىمداستىرىلاتىن «ۇزدىك جەدەل ۋاكىل» بايقاۋىنا ءار ءوڭىردىڭ ۇزدىكتەرى قاتىستى. الدىمەن ىرىكتەۋ كەزەڭدەرى ءوتتى. الماتىنىڭ 8 اۋدانىنداعى جەدەل ۋاكىلدەر اراسىنان رەسپۋبليكالىق بايقاۋعا قالا اتىنان قاتىساتىن ۇزدىك ساقشىنى انىقتادى. جالپى، بۇل بايقاۋدىڭ جەدەل ىزدەستىرۋ قىزمەتىن ودان ءارى دامىتىپ، جەدەل ۋاكىلدەردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىن ارتتىرۋعا ىقپالى زور.
قالادا وتكەن بايقاۋدا 1-ورىن الىپ، رەسپۋبليكالىق بايقاۋعا قاتىسۋعا مۇمكىندىك الدىم. جارىستىڭ ءار كەزەڭى تىڭعىلىقتى دايىندىق پەن توزىمدىلىكتى تالاپ ەتەدى. سەبەبى، مۇنىڭ ءبارى جەدەل ىزدەستىرۋ ءىس-شارالارى كەزىندە، جەدەل تەرگەۋ توپتارىنىڭ قۇرامىندا بولىپ، قىلمىسكەرلەردى قۇرىقتاۋدا اسا قاجەت.
ءبىرىنشى كەزەڭدە 70 سۇراقتان تۇراتىن تەست بولدى. وعان 1 ساعات ۋاقىت بەرىلدى. ەكىنشى كەزەڭدە تاعى دا تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردىك. 20 سۇراققا 25 مينۋتتىڭ ىشىندە جاۋاپ بەرۋ كەرەك. قىلمىس بولعان كەزدەگى جەدەل ارەكەت، كۇدىكتىنى قالاي ىزدەۋ كەرەك دەگەن سياقتى قىزمەتكە بايلانىستى سۇراقتار بولدى. ودان كەيىن دەنە شىنىقتىرۋ دايىندىعى، ينتەللەكتۋالدىق، جالپى جەدەل ۋاكىلدىڭ قىراعىلىعى مەن كاسىبي دەڭگەيى سىنالدى. ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن 21 جەدەل ۋاكىل اراسىندا جارىس بولدى. «ۇزدىك جەدەل ۋاكىل» اتانباساق تا، ۇزدىك ۇشتىككە ىلىندىك، – دەيدى ىزكەسۋشى.
P.S: قۇرىلىم قۇرىلعالى بەرى قىزمەت بارىسىندا بىرنەشە قىزمەتكەر ەرلىكپەن قازا تاپتى. كوبى جاراقات الدى. قىلمىستىق ىزدەستىرۋ جان-جاقتىلىقتى تالاپ ەتەدى. جۇمىس بارىسىندا بارلىق باعىتتا جەدەل ارەكەت ەتە الۋعا ءتيىس. جابىرلەنۋشىمەن، ءتىپتى قىلمىسكەرمەن دە جۇمىس ىستەي ءبىلۋ كەرەك. قيىندىعى كوپ، كۇردەلى جەدەل ۋاكىل قىزمەتى كەز كەلگەننىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى.