جەتىسۋ اۋدانىنا قاراستى №108 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ وقۋشىلارى ءۇشىن «تۇمار» ەتنو-لاگەرى 26 مامىر مەن 9 ماۋسىم ارالىعىندا ەرەكشە جوبا اياسىندا ۇلتتىق رۋحتى جاڭعىرتىپ، ءوز جۇمىسىن باستادى.
بۇل لاگەر – تەك جازعى دەمالىستىڭ قىزىقتى وتۋىنە عانا ەمەس، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى جۇرەككە سىڭىرۋگە باعىتتالعان تاعىلىمدى باستاما ىسپەتتى. مەكتەپ اۋلاسىندا كيگىز ءۇي تىگىلىپ، ءىشى كوركەم بەزەندىرىلگەن. ەرەكشە تالعاممەن بەزەندىرىلۋىنىڭ ءوزى ناعىز قازاقي بولمىسقا ساي جاسالعان. كيىز ۇيگە باس سۇقساڭىز – تۇنىپ تۇرعان تاريحقا كەنەلەسىز. مۇندا مەكتەپ وقۋشىلارى تەك ۇلتتىق ويىن ويناپ قانا قويماي، اتا داستۇرىمەن استاسقان ونەردى كوزبەن كورىپ، كوڭىلگە توقيدى. ەڭ باستىسى سول كوركەم ونەردى ءوز قولدارىمەن جاساپ كورەدى. مىنە، از عانا ۋاقىت ىشىندە بالالار باۋىرساق پەن قۇرت دايىنداپ، دومبىرا تارتۋدى دا ۇيرەنىپ الدى. تاريحقا بويلاپ، ساندىك-قولدانبالى ونەردىڭ قىر-سىرىمەن تانىستى. مۇنىڭ بارلىعى – اتا-بابا مۇراسىن جاس بۋىننىڭ ساناسىنا ءسىڭىرۋدىڭ ناقتى قادامى.
«تۇمار» ەتنو-لاگەرىنىڭ ماقساتى – ۇلتىمىزدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن، رۋحانياتى مەن ءسالت-داستۇرىن دارىپتەي وتىرىپ، بالانىڭ بويىنا ەلجاندىلىق پەن ۇلتتىق سانانىڭ ءدانىن سەبۋ. بۇل يگى باستاما ارقىلى ءتول مادەنيەتىمىزدى تەرەڭىرەك تانىتىپ، قازاقى بولمىستى جاڭعىرتۋ كوزدەلىپ وتىر. لاگەردەگى دەمالىس بارىسىندا وقۋشىلار «بەس اسىق» سەكىلدى ۇلتتىق ويىندى ۇيرەنىپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتى بويىنا سىڭىرە باستادى.
جالپى، «بەس اسىق» – ۇقىپتىلىق پەن دالدىكتى، شاپشاڭدىق پەن ەپتىلىكتى تالاپ ەتەتىن كونە ويىن. سوندىقتان بولار بالالاردىڭ دا قىزىعۋشىلىعى ەرەكشە. لاگەردى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ سوزىنشە، ۇلتتىق ويىن ارقىلى بالانىڭ سانا-سەزىمىن دامىتۋ كوزدەلىپ وتىر. سونىمەن قاتار، وقۋشىلار كۇندە «قارا جورعا» ءبيىن بيلەپ، ۇلتتىق بي ەلەمەنتتەرى ارقىلى سىمباتتىلىققا، سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا قادام باستى. مۇنداعى ءاربىر قيمىلدا – قازاقتىڭ مىڭجىلدىق مۇراسى، ءار ىرعاقتا – حالقىمىزدىڭ رۋحى سەزىلدى. بالالار ءۇشىن ارنايى ۇلتتىق ويىندار، بايقاۋلار مەن ۆيكتورينالار ۇيىمداستىرىلدى. اسپان استىنداعى ويىندار مەن كيىز ءۇي ىشىندەگى اتموسفەرا، شەبەرلىك ساباقتارىنىڭ تاربيەلىك ءمانى زور. وقۋشىلار تەك ويىن ويناپ قوماي، ۇلتتىق رۋح پەن ءسالت-داستۇردىڭ تەرەڭ تامىرىنا بويلارى ءسوزسىز.
قازاقتا «جاستايىنان ۇيرەتسەڭ – تاسقا ويعان تاڭباداي»،- دەگەن ءتامسىل تەككە ايتىلماسا كەرەك. «تۇمار» ەتنو-لاگەرى – ونەگەنىڭ، اتا-بابا اماناتىنا دەگەن ادالدىقتىڭ كورىنىسى. مۇنداي باستامالار – ۇلتتىڭ رۋحاني تامىرىن ۇزبەي، كەلەر ۇرپاققا جول سىلتەيتىن شامشىراق ىسپەتتى.