90 جىلعا جۋىق تاريحى بار، قازاق ءبىلىمىنىڭ قارا شاڭىراعى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرىمەن كەزدەستى.
الدىمەن ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە قادام باسقان وقۋ ورداسىنىڭ بولاشاقتاعى كەلبەتى مەن جاڭارعان بەينەسى ايشىقتالعان جوسپارلارمەن جانجاقتى تانىستىرىپ شىقتى. وسىدان سوڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءدارىسحانالارىن ارالاپ، جاڭارعان دالىزدەرمەن ءجۇرىپ ءوتتى. وسى وقۋ ورداسىنىڭ ءبىر كەزدەگى تۇلەكتەرى دە جاستىق شاقتارىمەن قايتا قاۋىشىپ، جاڭارعان كەشەننىڭ كەلبەتىن قىزىعا تاماشالادى. ەلىمىزدەگى بايىرعى وقۋ ورداسىنا باسشىلىققا كەلگەنىنە نەبارى 6 اي بولعانىمەن، قىرۋار جۇمىستىڭ بەتىن قايتارىپ، قۇرىلىستىڭ قىزىپ جاتقانى تۋرالى اڭگىمەلەگەن رەكتور ەندى سول جۇمىستاردىڭ قالاي جۇزەگە اسىپ وتىرعانىن كوزبەن كورۋ ءۇشىن قالاشىقتى بەتكە الدى.
تاۋ ەتەگىندەگى جاستار قالاشىعىندا قايناعان قىزۋ قۇرىلىس ءجۇرىپ جاتىر. مۇنداعى 14 جاتاقحاناعا اعىمداعى جوندەۋ جۇمىسى جۇرگىزىلگەن. بولاشاقتا زاماناۋي، ستۋدەنتتەردىڭ جايلى ومىرىنە تولىق جاعداي جاسالعان جاتاقحانالار بوي كوتەرەتىن بولادى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 15 مىڭعا جۋىق ستۋدەنتىنە ءالى دە جاتاقحانادان ورىن تاپشى. بۇل جۇمىستاردىڭ بارلىعى قارجى مەن ۋاقىتقا تاۋەلدى. سوندىقتان كامپۋستى دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى جۇمىس جوسپارى جاسالىپ، ءدال ءقازىر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ قارجى ورتالىعىمەن بىرلەسە جاتاقحانالار سالۋعا ينۆەستورلار تارتۋ بويىنشا جۇمىستار قىزۋ قولعا الىنىپ جاتىر. كۇردەلى جوندەۋ جۇمىسىنان سوڭ بۇل جاتاقحانالاردىڭ بارلىعى زاماناۋي تۇرگە ەنىپ، ستۋدەنتتەرگە بارلىق جاعداي جاسالاتىن بولادى.
سونىمەن، اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى جاستار قالاشىعىنداعى كۇردەلى جوندەۋ قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقان №7 جاتاقحاناعا ايالدادى. پايدالانۋعا بەرىلگەنىنە 30 جىلعا جۋىقتاعان عيماراتتىڭ تىم توزىپ كەتكەنى كورىنىپ-اق تۇر. ينجەنەرلىك جەلىلەرى مەن كوممۋنيكاسياسى ابدەن ەسكىرگەن.
قازۇۋ رەكتورى جانسەيىت قانسەيىت ۇلى قالاشاقتى تانىستىرا ءجۇرىپ، وقۋ ورنىنىڭ دامۋ باعدارلاماسى، كامپۋستى جاڭعىرتۋ جوسپارى مەن اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى ناقتى مىسالدارمەن باياندادى. ب ا ق وكىلدەرى ستۋدەنتتەر قالاشىعىندا جاقىندا عانا اشىلعان تەننيس كورتىن ارالاپ، ونىڭ جۇمىسىمەن دە تانىستى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى قالاشىق تورىندەگى ەلباسى ساياباعىندا مىڭعا جۋىق جەمىس كوشەتتەرىنىڭ وتىرعىزىلعانىن ايتىپ، ونىڭ سەبەبىن اتاپ ءوتتى.
– قالاشىق وتە ادەمى جەرگە ورنالاسقان. جەمىس اعاشتارى گۇلدەگەن كەزدە ءالى-اق «قازۇۋ ساكۋراسىن» تاماشالاۋعا كەلەتىن بولاسىزدار، – دەدى.
قوناقتار قالاشىقتاعى اتىنا زاتى ساي «كەرەمەت» ستۋدەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا باس سۇعىپ، ونىڭ دا جۇمىسىمەن تانىستى. مەديسينالىق دياگنوستيكالىق ورتالىقتا الەمدىك ىندەتكە قارسى قارقىندى جۇمىس قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. تەگىن ەكپە ەگەتىن ورىن، پتر-تەست ورتالىعى بار.
وسىدان سوڭ ب ا ق وكىلدەرى ءبىر كەزدە ەلباسى العاشقى قاداسىن قاداعان، بۇگىندە قالامىزداعى ەڭ ۇلكەن كىتاپحانالاردىڭ بىرىنە اينالعان ءال-فارابي بابامىزدىڭ اتىنداعى كىتاپ پاتشالىعىنا كەلدى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قالىپتاسقان ءداستۇرى، جەتىستىگى مەن كەلەشەك جوسپارى تۋرالى باياندادى.
ەلىمىزدەگى بايىرعى وقۋ ورداسىندا بۇگىندە 16 فاكۋلتەت، 68 كافەدرا، 8 عىلىميزەرتتەۋ ينستيتۋتى جانە 29 عىلىمي ورتالىق جۇمىس ىستەيدى. بۇگىندە ۋنيۆەرسيتەتتە 26 مىڭنان استام ستۋدەنت ءبىلىم الادى. ۋنيۆەرسيتەت تۇلەكتەرىنە دەگەن سۇرانىس تا جوعارى. ولاردىڭ 96 پايىزى جۇمىسپەن قامتىلادى.
ءو.جولداسبەكوۆ اتىنداعى ستۋدەنتتەر سارايى، «كەرەمەت» ستۋدەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى، ىستىقكولدەگى سپورتتىقساۋىقتىرۋ لاگەرى مەن 140-قا جۋىق عىلىمي جانە وقۋ-زەرتتەۋ زەرتحاناسى ىسكە قوسىلعانى تۋرالى ايتا كەلە، ءبىلىم ساپاسىن جاقسارتىپ، عىلىمدى دامىتۋ جولىندا جاسالىپ جاتقان جۇمىستارمەن تانىستىردى. سونىمەن قاتار، ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋشىلارى مەن پروفەسسور لار قۇرامىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى دا نازار دان تىس قالماي، جاسالىپ جاتقان قولداۋ تۋ رالى ءسوز بولدى.
ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى ءوز سوزىندە ءالى دە وقىتۋشىلاردى ماتەريالدىق جاعىنان ىن تالاندىرۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەتىنىن ايت تى. ماسەلەن، بيىلدىڭ وزىندە جالاقى ەكى رەت كوتەرىلىپ وتىر. العاشىندا اقپان ايىندا 20 پايىزعا وسسە، سودان كەيىن ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ نۇسقاۋىنا ءساي كەس، 1 قىركۇيەكتە تاعى دا كوتەرىلدى. ءقازىر وقىتۋشىلاردىڭ ەڭ تومەنگى جالاقىسى – 285 مىڭ، اعا وقىتۋشىلار – 312 مىڭ، ال قاۋىم داستىرىلعان پروفەسسورعا – 389 مىڭ، پرو فەسسورعا 500 مىڭ تەڭگە كولەمىندە جالاقى بەلگىلەندى.
سونىمەن قاتار، قازۇۋ-دا 650-دەن استام ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى جۇزەگە اسىپ جا تىر. بۇعان قوسا، بيىل ەڭ وزەكتى ءارى پەرسپەك تيۆالىق باعىتتار بويىنشا تاعى دا 100-دەن استام جاڭا وقۋ باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا نيەۆرولوگيا، كيبەرفيزي كا، بيولوگيالىق ينجەنەريا، روبوتتىق جۇيە لەر، جاراتىلىستانۋ مەن ينجەنەرلىك-تەحني كالىق باعىتتاعى تابيعي جانە تەحنولوگيالىق تاۋەكەلدەر بار. سونداي-اق، الەۋمەتتىك-گۋما نيتارلىق باعىتتاعى مەملەكەتتىك باسقارۋ جانە قوعامدىق قاۋىپسىزدىك، سيفرلىق ەكونو ميكا، كرەاتيۆتى يندۋستريالار، مەديا-كوممۋ نيكاسيا، اقىلدى قالا ەكونوميكاسى سياقتى ماماندىقتاردىڭ بار ەكەنى تۋرالى دا بايان دادى.
بۇگىنگى تاڭدا وقۋ ورداسىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن مودەرنيزاسيالاۋ جۇمىسى وتە قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. ماسەلەن، بيىل 7 وقۋ عيماراتىنا اعىمداعى جوندەۋ جۇرگىزىلسە، 3 وقۋ عيماراتىنداعى كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى اياقتالۋعا جاقىن. كامپۋستىڭ اۋماعىن اباتتاندىرۋ جۇمىستارى ءالى دە جالعاسىپ جاتىر.
ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمنىڭ وزىق ينفراقۇرىلىمىن زامان تالابىنا ساي دامىتۋدا ءالى دە اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلاتىنىن، الەمدىك ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەر قاتارىنداعى وقۋ ورداسىنىڭ ماقساتى ساپالى بىلىمگە قول جەتكىزۋ ەكەنىن ايتتى. ۋنيۆەرسيتەتتەگى قارقىندى جۇمىستار ءۇشىن بيۋدجەتكە تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتۋ ماقساتىندا شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردى تار تۋدىڭ ءتۇرلى تەتىكتەرىن قاراستىرىپ جاتقانىن جەتكىزدى.
قازاق ءبىلىمى قارا شاڭىراعىنىڭ ەكىنشى تىنىسى اشىلىپ جاتقانداي. ءبىر كەزدەرى ءو.جولداسبەكوۆ تۇرەن سالعان قالاشىقتاعى قۇرىلىس تاعى دا جاندانا ءتۇستى