تاۋەلسىزدىك – مەملەكەتتىگىمىزدىڭ التىن دىڭگەگى، دەربەستىگىمىزدىڭ بەرىك نەگىزى. تاريحى باي، تامىرى تەرەڭ قازاق ەلى ءۇشىن بۇدان اسقان قاستەرلى قۇندىلىق جوق.
قاسىم-جومارت توقايەۆ.
1993 جىل – قازاق ەلىنىڭ تاعدىرىندا ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ ەڭ تەرەڭدەگەن جانە قۇلدىراۋعا قارسى باتىل شارالار قابىلدانعان كەزەڭ بولدى. بيلىك الدىندا تاۋەلسىزدىكتى باياندى ەتۋ ءۇشىن ۋاقىت كوشىنە ىلەسۋ مىندەتى تۇردى. جاس مەملەكەتتىڭ گەوساياسي كەڭىستىكتەگى ورنىن بەلگىلەپ، ۇلتتى ۇلىقتاۋ، قازاق ەلىن جاھانعا مويىنداتۋ، مەملەكەتتىك مۇددەنى قالىپتاستىرۋ، سىرتقى ساياساتتىڭ ستراتەگيالىق باعدارىن ايقىنداۋ سياقتى باستى ماقساتتارعا باسىمدىق بەرىلدى. ەلدە قارجى-ەكونوميكالىق،الەۋمەتتىك سالالارعا ايىرىقشا كوڭىل بولىنگەن ۇلتتىق باعدارلامالار جۇزەگە اسىرىلا باستادى. قارجى مەن بانك جۇيەسى قۇرىلىمدارىن جاڭعىرتۋ،قايتا قۇرۋ باعىتىنا جەتە ءمان بەرىلدى. مۇنداي پوستكەڭەستىك ترانزيتتىك پروبلەمالار بۇرىنعى وداقتاس رەسپۋبليكالار-دىڭ قاي-قايسىسىنا دا ءتان ەدى. سولاردىڭ اراسىنان قىسقا ۋاقىتتا قاتەلىككە ۇرىنباي، ۇلتارالىق ءدۇردارازدىققا جول بەرمەي، دۇرىس شەشىمدەر قابىلداپ، ءبىرىنشى بولىپ سول ترانزيتتىك داعدارىستى ءساتتى ەڭسەرگەن دە قازاقستان دەپ باتىل ايتۋعا بولادى. ءقازىر كوپتەگەن شەتەلدىك جانە وتاندىق ساراپشىلار بۇل سەرپىندى قادام رەسپۋبليكانىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى قولعا العان «قازاقستاندىق مودەلدىڭ» ارقاسىندا ءساتتى شەشىلدى دەپ سانايدى. ولاردىڭ تۇجىرىمدارىنا سۇيەنسەك، ەلباسىنىڭ الەم مەملەكەتتەرى باسشىلارىمەن اراداعى تىعىز دوستىق قارىم-قاتىناسى دا، رەسمي جوعارى دەڭگەيدەگى مەملەكەتتىك كەلىسسوزدەرى دە وتاندىق سىرتقى ساياساتتىڭ قالىپتاسۋىنىڭ ماڭىزدى مىندەتتەرىن شەشۋگە وڭ ىقپال ەتكەن.
تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياسي باعىتىنىڭ نەگىزگى ۇستانىمدارى ايقىندالدى. ولار: بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋ، الەمدىك قوعامداستىقتىڭ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىگىن قۇرۋعا ۇمتىلۋ، سوعىسقا نەمەسە اسكەري كۇشتەر قاۋپىنە جول بەرمەۋ، يادرولىق قارۋسىز مەملەكەت مارتەبەسىن الۋ، يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ شارتىنا قوسىلۋعا ۇمتىلۋ، باسقا مەملەكەتتەردىڭ ىشكى ىسىنە ارالاسپاۋدى قولداۋ. بۇل تاۋەلسىز جاس رەسپۋبليكانىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىسىنىڭ تەورياسى بويىنشا جاسالعان تۇڭعىش فۋندامەنتالدىق ەڭبەك دەسەك تە بولار. وندا ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى سىرتقى ساياساتىنىڭ بەيبىتشىل باعىتى جان-جاقتى سارالاندى. «قازاقستاننىڭ بولاشاعى - ازيادا، ەۋروپادا، شىعىستا جانە باتىستا. ناق وسىنداي ساياساتتى جۇرگىزە وتىرىپ، ءبىز قازاقستاننىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قانداي دا بولماسىن قاتەرلەردىڭ پايدا بولۋىنا جول بەرمەيمىز»،- دەپ جازدى پرەزيدەنت. سىرتقى ساياساتتا كوپۆەكتورلىققا باسىمدىق بەرىلدى.
الەم قازاق ەلىنىڭ جاپپاي قىرىپ-جوياتىن قارۋلاردى تاراتپاۋ باستامالارىن، ەلىمىزدىڭ دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ءتورتىنشى اسكەري يادرولىق ارسەنالدان باس تارتىپ، يادرولىق قارۋسىزدانۋ جولىنا ەرىكتى تۇردە جانە بەلسەنە قوسىلعانىن، سەمەي پوليگونىنىڭ جابىلۋىن ەرەكشە باعالادى. اسكەري ونىمدەر شىعاراتىن كاسىپورىنداردى بەيبىت ءومىر تاۋارلارىن شىعاراتىن كاسىپورىندارعا اينالدىرۋ قولعا الىندى. جانە ءبىر ماڭىزدى ماسەلە، قازاق ەلى ليسسابون حاتتاماسىن راتيفيكاسيالاپ، يادرولىق قارۋى جوق ەل رەتىندە يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ تۋرالى شارتقا قوسىلۋعا مىندەتتەندى. قازاقستان ءوزىن يادرولىق قارۋدان ەركىن ايماق رەتىندە جاريالادى.
1993. تاۋەلسىزدىك شەجىرەسى. جىلدىڭ باستى وقيعالارى
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا كونستيتۋسياسى قابىلداندى.
- 1993–1995 جىلدارعا ارنالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى جەكەشەلەندىرۋ جانە مەملەكەتتىك مەنشىكتەن شىعارۋدىڭ ۇلتتىق باعدارلاماسى قابىلداندى.
- “قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قوعامنىڭ يدەيالىق بىرلىگىندە” كونسەپسياسى جاريالاندى.
- ۇلتتىق ۆاليۋتا – تەڭگە اينالىمعا ەنگىزىلدى.
1993 جىل، 28 قاڭتار
مەملەكەتىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن زاڭدى تۇردە بەكىتكەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش كونستيتۋسياسى قابىلدانعان كۇن. الەمگە قازاقستاندى تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە مويىنداتقان اتا زاڭىمىز جاس مەملەكەتتىڭ العاشقى ينستيتۋتتارىن ساياسي، قوعامدىق، قۇقىقتىق جاعىنان نەگىزدەپ بەردى. قۇرىلىمى 4 بولىمنەن، 21 تاراۋدان، 131 باپتان ءتۇزىلدى. وتپەلى كەزەڭگە ارنالعان تاراۋىندا ەلىمىزدىڭ قوعامدىق دامۋ ەرەكشەلىگى بەينەلەندى.كونستيتۋسيادا قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسى ناقتىلاندى. «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەتتىك ءتىل – قازاق ءتىلى» دەپ كورسەتىلدى.
1993 جىل، 29-31 قاڭتار
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ شۆەيساريا كونفەدەراسياسىنىڭ داۆوس قالاسىندا وتكەن دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكالىق فورۋمىنا قاتىستى.
1993 جىل، 6 اقپان
مەملەكەت باسشىسى «قازاقستاننىڭ حالىق بىرلىگى» وداعىنىڭ قۇرىلتاي كونفەرەنسياسىنا قاتىستى.
1993 جىل، 25 اقپان
توقتار اۋباكىروۆ پرەزيدەنت جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق اەروعارىش اگەنتتىگىنىڭ باس ديرەكتورى بولىپ تاعايىندالدى.
1993 جىل، 26 اقپان
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك شەكاراسى تۋرالى» زاڭ ءوز كۇشىنە ەندى.قازاق ەلى جەر كولەمى جاعىنان الەمدە توعىزىنشى ورىندا تۇر.شەكاراسىنىڭ ۇزىندىعى – 14000 شاقىرىم. تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى كەزەك كۇتتىرمەس مىندەتتىڭ ءبىرى – كورشىلەس مەملەكەتتەرمەن ءوزارا كەلىسىپ، شەكارانى بەكىتۋ ەدى. ەل شەكاراسىنىڭ 1700 شاقىرىمى جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىمەن،7591 شاقىرىمى رەسەيمەن شەكتەسەدى. بۇل ەلدەرمەن شەكارانى راسىمدەۋ جولىندا ەكىجاقتى كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزىلدى.سونداي-اق، قىرعىزستان، وزبەكستان جانە تۇركمەنستانمەن دە ەكى جاقتى كەلىسسوزدەردىڭ بارىسىندا شەكارالىق ماڭىزدى ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزىلدى.
1993 جىل، 3 ناۋرىز
پرەزيدەنت ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋ ورگاندارى جەتەكشىلەرىمەن 1993-1995 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق باعدارلاما جوباسى جونىندە كەڭەس وتكىزدى.
1993 جىل، 26 ناۋرىز
قىزىلوردادا «ارال - عاسىر قاسىرەتى» اتتى ءى حالىقارالىق كونفەرەنسيا ءوتتى. وعان قاتىسۋشى ورتا ازيا جانە قازاقستان مەملەكەتتەرى، رەسەي فەدەراسياسى باسشىلارى ارال پروبلەماسىن تالقىلادى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا ۇندەۋ قابىلداندى. حالىقارالىق ارال قورىن قۇرۋ تۋرالى كەلىسىم جاسالدى. ارالدى قورعاۋ حالىقارالىق قورىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ، ن.ءا.نازاربايەۆ سايلاندى.
1993 جىل، 9 ءساۋىر
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىسى جانە قارۋلى كۇشتەرi تۋرالى» العاشقى زاڭ قابىلداندى. وسى زاڭ ارقىلى ەل قورعانىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ نەگىزدەرى بەكىتىلدى. جالپى، 1992-1993 جىلدارى رەسپۋبليكالىق گۆارديا، ىشكى جانە شەكارا اسكەرلەرى، اسكەري-تەڭىز كۇشتەرى قۇرىلدى.بۇل ەلىمىزدىڭ شىنايى تاۋەلسىزدىككە ۇمتىلۋىنىڭ، قازاقستاننىڭ دەربەس قورعانىس قۋاتى مەن قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋدىڭ ماڭىزدى قادامى ەدى.
1993 جىل، 14 ءساۋىر
«جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. ناۋبەت جىلدارى كەڭەستىك جۇيەنىڭ زالالىمەن ەل تاۋەلسىزدىگى جولىندا قۇربان بولعان ازاماتتار اقتالدى. وسىلايشا اقتاڭداققا اينالعان وتارشىلدىق وكتەم ساياساتپەن جاسالعان تاريح قاتەلىگى تۇزەلدى.
1993 جىل، 27-28 مامىر
مەملەكەت باسشىسى جۇمىس ساپارىمەن وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا بولدى. ساپار بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازاربايەۆ، قىرعىزستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ا.اقايەۆ جانە وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ي.كاريموۆ ورداباسىدا وتكەن قازاق ەلىنىڭ ءحۇىىى عاسىرداعى ۇلى تۇلعالارى،مەملەكەتتىك قايراتكەرلەرى تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي بابالارىمىزعا تاعزىم شاراسىنا قاتىستى.
1993 جىل، 9 قازان
مەملەكەت باسشىسىنىڭ "قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قوعامنىڭ يدەيالىق بىرلىگىندە” ەڭبەگى جاريالاندى. ەڭبەكتە جاڭا ۇلگىدەگى يدەولوگيا ماسەلەسى قوزعالدى.ۇلتتىق يدەيا توڭىرەگىندە اڭگىمە ءوربىدى. رەسپۋبليكانىڭ وتپەلى كەزەڭدەگى قوعامدىق-ساياسي جاعدايىنا باعا بەرىلدى، ەل تاۋەلسىزدىگىن نىعايتۋ مەن قوعام تۇراقتىلىعىن ساقتاۋ باعىتتارى كورسەتىلدى.
1993 جىل، 5 قاراشا
مەملەكەت باسشىسى «اقشا جۇيەسىن تۇراقتاندىرۋ جونىندەگى شۇعىل شارالار تۋرالى» جارلىققا قول قويدى.
1993 جىل،12 قاراشا
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىن ەنگىزۋ تۋرالى» جارلىق شىقتى. جارلىققا سايكەس، 1993 جىلعى 15 قاراشادا، ساعات 08.00-دەن باستاپ ۇلتتىق ۆاليۋتامىز - تەڭگە اينالىمعا ەنگىزىلىپ، قازاق ەلىنىڭ زاڭدى تولەمقۇرالى پايدا بولدى. سودان بەرى رەسمي تۇردە 15 قاراشا – ۇلتتىق ۆاليۋتا كۇنى مەرەكەسى رەتىندە تىركەلدى.
1993 جىل، 5 قاراشا
«بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسى تاعايىندالدى. بۇل باعدارلاما دارىندى جاستاردىڭ شەتەلدە ساپالى ءبىلىم الۋىنا كومەكتەسۋ ارقىلى ولاردىڭ ءوز جيناقتاعان تاجىريبەلەرىن مەملەكەت يگىلىگىنە پايدالانۋى يدەياسىنا نەگىزدەلگەن. 1994 جىلى ءبىر توپ قازاقستاندىق ستۋدەنتتەر وسى باعدارلاما اياسىندا تۇڭعىش رەت شەتەلدىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىنا جىبەرىلدى.
1993 جىل،13 جەلتوقسان
جىلدىڭ قاراشا-جەلتوقسان ايلارى كەڭەستەردىڭ ءوز وكىلەتتىكتەرىن توقتاتۋ ايلارى بولدى. ولار «باسپالداق» ادىسىمەن،تومەننەن جوعارى ورگانعا دەيىن جاپپاي ءوزىن-وزى تاراتتى. كەڭەستەر ك جىلدار بويى كەڭەستىك يمپەريانىڭ بيلىك جۇرگىزۋدەگى حالىقتىڭ اتىن جامىلعان «بەت-پەردە» ينستيتۋتى بولىپ كەلدى. جۇزەگە اسىرۋعا پايدالانعان شىمىلدىق-پەردەسى بولدى. كومپارتيا جويىلىپ، باسقارۋ جۇيەسىنە اۋداندىق، قالالىق، وبلىستىق اكىمشىلىكتەر قۇرىلىمى كەلگەندە، كەڭەستەر وزدەرىنىڭ بۇرىنعى مازمۇنىنان ايىرىلدى. اكىمشىلىكتەر مەن كەڭەستەر اراسىندا قايشىلدىقتار تۋىنداي باستادى. ساياسي قوعامدا ايگىلى «نە ىستەۋ كەرەك؟» دەگەن ساۋال تۋىنداۋى دا زاڭدىلىق ەدى. ونىڭ اقىرى كەڭەستەردىڭ ءوزىن-وزى تاراتۋىمەن تىندى. ەڭ ءبىرىنشى الماتى قالاسىنىڭ الاتاۋ اۋداندىق كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتتارى وزدەرىن تاراتاتىنى جايلى مالىمدەمە جاسادى. ولار ارىپتەستەرىنە ارناعان ۇندەۋىندە مۇنداي شەشىم قابىلداۋ سەبەبىن «ەسكى كەڭەستەردىڭ داعدارىسقا ۇشىراعانىن، بۇگىنگى زاماندا ەلدەگى ساياسي جانە ەكونوميكالىق پروسەستەردە ەلدى تىعىرىقتان شىعارۋعا دەپۋتاتتار كورپۋسىنىڭ دارمەنسىزدىگىمەن» ءتۇسىندىردى. ولاردى الماتى قالالىق جانە وبلىستىق كەڭەستەرى، جۇزگە تارتا جەرگىلىكتى كەڭەستەر دەپۋتاتتارى قولدادى. حالىق دەپۋتاتتارىنىڭ ءبىر توبى قازاقستان جوعارعى كەڭەسىنىڭ دە ءوزىن-وزى تاراتۋى جايلى ماسەلە قوزعادى. جەلتوقساندا وتكەن جوعارعى كەڭەستىڭ XI سەسسياسى دەپۋتاتتار وكىلەتتىگىن مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتۋدى جاقتادى. ۇيىمداستىرۋ-قۇقىقتىق ءىس-شارالار اۋقىمى اكىمشىلىك باسشىلارىنا مىندەتتەلدى. پارلامەنت سونىمەن قاتار «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سايلاۋ تۋرالى كودەكسىن» قابىلداپ، ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىن قۇردى. ءسويتىپ، جوعارعى كەڭەس ءوزىن-وزى تاراتۋ تۋرالى مالىمدەمەسىن جاريالادى. وسىلايشا 1990 جىلدىڭ 25 ناۋرىزىندا وتكەن العاشقى دەموكراتيالىق سايلاۋ نەگىزىندە دۇنيەگە كەلىپ، سول جىلدىڭ 24 ساۋىرىنەن باستاپ قىزمەتىنە كىرىسكەن،قازاقستاندىق پارلامەنتاريزمنىڭ نەگىزىن قالاعان ون ەكىنشى شاقىرىلىمداعى جوعارى كەڭەس مەرزىمىنەن بۇرىن ءوز وكىلەتتىگىن توقتاتتى.بۇل پارلامەنت مەملەكەت تاۋەلسىزدىگىنىڭ ماڭىزدى ساياسي قۇقىقتىق قۇجاتتارى ەگەمەندىك تۋرالى دەكلاراسيانى،قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى تۋرالى كونستيتۋسيالىق زاڭدى،تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش كونستيتۋسياسىن، قازاق كسر پرەزيدەنتى قىزمەتىن تاعايىنداۋ تۋرالى زاڭدى قابىلداۋىمەن ەستە قالدى.
جىل ءتۇيىنى: 1993 جىل ەلىمىزدىڭ بانك جۇيەسىنىڭ دامۋىنا ۇلكەن وزگەرىستەر اكەلگەن جىل بولدى. ەل بيلىگى سىرتتان كەلەتىن قارجى رەسۋرستارىنسىز سىرتقى قارىزدى قىسقارتۋ،ىشكى اقشا اينالىمىن تۇراقتاندىرۋ جانە نارىقتىق ەكونوميكانى قۇرۋدىڭ مىندەتتەمەلەرىن شەشۋ مۇمكىن ەمەستىگىن زەردەلەپ، حالىقارالىق ەكونوميكالىق جۇيەنىڭ ءىرى وكىلدەرى – حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىسكەرلىك ،ءوزارا تۇسىنىستىك احۋال ورنىقتىرۋعا كۇش سالدى. حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى، دۇنيەجۇزىلىك بانك، ەۋروپالىق دامۋ بانكى سياقتى حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىنتىماقتاستىققا ۇمتىلۋدىڭ ماڭىزى زور ەدى. وسى رەتتە بيلىك الەمنىڭ ءىرى قارجىلىق جانە ەكونوميكالىق ينستيتۋتتارىن قازاقستانعا ديپلوماتيالىق شەبەرلىكپەن بۇرىپ، تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتە الدى. قازاقستان حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنا قابىلدانىپ، شەتەل بيزنەسىن ءوز نارىعىنا تارتۋعا مۇمكىندىك الدى،ءبىرقاتار بىرلەسكەن كاسىپورىندار پايدا بولدى.شەتەل ينۆەستيسيالارىن تارتۋدىڭ ءبىر ۇلگىسى – الەمگە تانىمال شيەۆرون كورپوراسياسى مەن فيليپپ مورريس جانە ت.ب. كومپانيالاردىڭ قازاقستان نارىعىنا كەلۋى ەدى.
1993 جىلدىڭ سوڭعى ايلارى رەسپۋبليكادا كەڭەستەردىڭ جاپپاي ءوزىن-وزى تاراتۋىمەن ەرەكشەلەندى. ءبىرىنشى بولىپ الماتىداعى الاتاۋ اۋداندىق كەڭەسىنىڭ قۇرامى ءوزىن-وزى تاراتۋ جايلى مالىمدەمە جاسادى. جەلتوقسان ايىنا دەيىن الماتى قالالىق، وبلىستىق كەڭەستەرىنەن باستاپ جۇزگە جۋىق جەرگىلىكتى كەڭەستەر وزدەرىنىڭ تاراتىلاتىندىقتارىن مالىمدەدى. جەلتوقساننىڭ 8-كۇنى الماتىدا وسى ماسەلەگە قاتىستى رەسپۋبليكا جوعارعى كەڭەسى XI سەسسياسىنىڭ II كەزەڭى ءوز جۇمىسىن باستادى. جىلدىڭ سوڭىندا ەلىمىزدە ساياسي پارتيالاردىڭ بەلسەندىلىگى بايقالدى. رەسپۋبليكا كولەمىندە ءتورت ساياسي پارتيا پايدا بولدى. ولار: سوسياليستىك پارتيا، قازاقستاننىڭ رەسپۋبليكالىق پارتياسى، «قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى» جانە كوممۋنيستىك پارتيا. سونداي اق، يادرولىق جارىلىسقا قارسى «نيەۆادا-سەمەي»، ازاماتتىق «ازات» جانە «قازاقستاننىڭ حالىق بىرلىگى» وداعى قوعامدىق قوزعالىستارى، 11 رەسپۋبليكالىق ۇلتتىق مادەني توپتار تىركەۋدەن وتكەن 1993 جىلى ستاتيستيكا بويىنشا رەسپۋبليكادا 300-دەن اسا قوعامدىق-ساياسي ۇيىمدار، 68 ءار ءتۇرلى قورلار تىركەلدى. ال، 1993 جىلعى جەلتوقساننىڭ 13-ىندە قازاقستان يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ شارتىن راتيفيكاسيالادى.
ستاتيستيكا:
1993 جىلى پرەزيدەنت رەسپۋبليكا وڭىرلەرىنە 12 رەت، شەت ەلدەرگە 25 رەت رەسمي ساپارعا شىقتى.ءتۇرلى رەسمي 17 جيىندارعا قاتىسىپ، ءسوز سويلەگەن. ءبىر جىل ىشىندە بارلىعى 89 زاڭ قابىلدانىپ، 237 جارلىققا قول قويىلدى.